گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

برای قرائت کامل و خاصّ زیارت عاشورا دستوراتی از بزرگان رسیده است که در این میان، دستورِ قرائت مرحوم حضرت علّامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه بر اساس تحقیق به صواب نزدیکتر است. در مقاله حاضر حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به تبیین این قرائت می پردازند

سیره معصومین علیهم السلام و بزرگان بر این بوده که در آستانه ماه عزاداری بر سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبد الله الحسین علیه السلام اصحاب و شاگردان خود را به آمادگی برای استقبال از این ماه و عزاداری سفارش کرده و ایشان را به آداب و لوازم محرم و عزاداری ملتزم می نمودند. حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس سنت معصومین و سیره استاد بزرگوارشان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه به این امر پرداختند که در دو مقاله تقدیم می گردد

حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس سنت معصومین و سیره استاد بزرگوارشان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه برای استقبال از ماه محرم و عزاداری بر سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام در دو مقاله مطالبی را تحت عنوان آداب و لوازم عزاداری بیان کردند که قسمت دوم آن تقدیم می گردد

 علمای اسلام به عنوان پاسداران نهضت، دوستاران اهل بیت علیهم السلام را همیشه بر سبک صحیح و منطقی عزاداری توصیه می کردند چرا که آسیب به پیکرۀ عزاداری یعنی انحراف، مقاله پیش روی به آداب و سبک عزاداری بر اساس سیره بزرگان و اولیای الهی مخصوصا علامه طهرانی ره اختصاص دارد.

تمام احکام و سُنن إلهیه از مصدر وحی باید متضمّن یک واقعیت و حقیقت والای معرفتی جهت اصلاح نفسانی و رشد مراتب عقل انسانی و تجرّد نفس از کثرات آفاقیه و أنفسیه باشد خواه آن مرتبت از معرفت بر ما روشن و آشکار باشد و یا پنهان و مخفی؛ از این روی عید در فرهنگ قرآن و اسلام دارای ریشه ای عمیق و معنایی دقیق و رسا و سازنده دارد، سخنرانی حاضر از حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی است که بر متن دُرر بار کتاب امام شناسی جلد نهم با موضوع "عیدِغدیر" ایراد گردیده است.

کتاب حاظر مجموعه مقالاتی است که از مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه  و سایر بزرگان و نویسندگان جمع آوری شده است؛ برای دسترسی به آن اینجا کلیک کنید

یکی از با فضیلت ترین شب و روز سال شب و روز عرفه است؛ در این مختصر بر اساس یادداشتی از جناب استاد شاهرخ همدانی حفظه الله به اعمال و حالات سالکان راه خدا با عنایت به سیرۀ مرحوم علّامه طهرانی قُدّس سرّه اشاره می شود.

یکی از ایّامی که در قرآن از آن به ایّام الله نام برده شده دهه اول ماه ذی الحجّه است که بزرگان و اولیاء الهی از آن تعبیر به ایّام توحیدی می آوردند و شاگردان و سالکان راه خدا را به توجّه تامّ به توحید و مراقبه و روزه و انجام دستورات آن سفارش می کردند؛ در این مقاله به اهمیّت این دهه و اعمال ظاهری و باطنی آن اشاره شده است

در طول سال ایامی به عنوان روز زیارت آقا علی بن موسی الرضا علیه السلام وارد شده اما اولیای الهی از همه بیشتر بر روز بیست و سوم ذی القعده تاکید داشتند و مخصوصا مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه آن را به شاگردان سلوکی خود توصیه می کردند؛ نوشتار حاضر به خصوصیات این روز از منظر اولیای الهی و برخی آداب زیارت پرداخته که حجت الاسلام شاهرخ همدانی آن را قلم زده اند.

جذبات و انوار ملکوتی ساحت مقدس امام علی بن موسی الرضا علیه السلام بر کسی پوشیده نیست و هر کسی را به فراخور سعه و ظرفیت و از طرفی میزان خلوص و صدقش شامل می شود گرچه در این میان جذبات خاصه شامل اولیاء خداست؛ یکی از این جذبات خاصّه که مورد تایید علامه طباطبایی رحمة الله علیه بوده، در مورد علامه طهرانی اعلی الله مقامه است که آن را مرور می کنیم.

عارف کامل مرحوم علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: وقتی برای زیارت به حرم امام رضا علیه السّلام مشرّف می شوید اگر از زیارت فارغ شدید و هنوز وقت باقی بود، کناری بنشینید و گنبد را تماشا کنید. می فرمودند:

عارف کامل مرحوم علاّمه طهرانی رحمة الله علیه در شیراز هرگاه تشریف می بردند به زیارت حضرت شاهچراغ و امام زاده سیّد محمّد عابد و امام زاده سیّد علاء الدّین حسین که بنا بر مشهور هر سه بزگوار از اولاد حضرت موسی بن جعفر علیهماالسّلام هستند مقیّد بودند و زیارت این بزرگواران را بر زیارت دیگر امامزادگان و أولیاء مدفون در شیراز مقدّم می داشتند. (نور مجرد ج 2 ص 425)

همه امامزادگان از حیث انتساب به خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله دارای احترامند منتهی همه در یک درجه نیستند از این روی عرض ادب و زیارت هر یک باید متناسب با شان و جایگاه آنان باشد. پنجم ذی القعده روز ملّی تجلیل از امامزادگان است

مقاله حاضر متن یکی از سخنرانی های حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه درباره اربعین حضرت موسی علیه السلام است که مراقبه و پاسداشت آن مورد تاکید همه اولیای الهی بوده است این مقاله نکاتی بسیار عالی در باب سیر الی الله دارد که به همه مشتاقان علم و معرفت تقدیم می گردد

یکی از ایامی که از آن به ایام الله نام برده می شود و پیامبر و ائمه اطهار سلام الله علیهم اجمعین و اولیای خدا بر مراقبه آن تاکید فراوان داشتند، ماه ذی القعدة الحرام است که این ماه به انضمام دهه اول ماه ذی الحجه یک اربعین است که از اشرف اربعینیات نزد اهل سیر و سلوک است.

ماه ذی القعده ماه مراقبه است و پیش دستور هر مراقبه ای تصفیه جان و طهارت قلب است بدین منظور دستوری از رسول خدا صلی الله علیه و آله واصل شده که بزرگان معرفت آن را از بهترین آیین ها برای پذیرایی از مالک دلها خدای منان می دانستند و آن دستور توبه در یکشنبه اول این ماه است که تفصیل آن را در ادامه می خوانیم

بسم الله الرّحمن الرّحیم یا علی مددی سلام برادر عزیز این دستور توبه مخصوص روزهای یکشنبه هست یا خیر؟ باتشکر موفق و سربلند إن شاء الله پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: کسی که در مشهد به طوس برای زیارت قبر فردوسی برود، زیارتش از حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام باطل می گردد.

از مهمترین و حتمی ترین لوازم سلوک و طی مدارج عرفان عملی استاد است و مهمتر از آن شناخت استاد است؛ مجموعه پیش روی با نام "همرهیِ خضر" سلسله مقالاتی از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است که در سال 1434 هجری قمری تالیف شده و به ضرورت و راه شناخت استاد سلوکی اختصاص دارد که در پنج بخش به مشتاقان سیر و سلوک الی الله تقدیم می گردد.

ماه شعبان از ماه های معظم پروردگار است و برای اولیای الهی و عرفای بالله همان ایام اللهی است که همواره سالکان راه خدا و مشتاقان حریم دوست و مومنان واقعی را بر غنیمت شمردن تمامی لحظات آن سفارش می فرمودند و به حق آن را اوقات خوشی می دانستند که گفت:

یکى از شاگردان مرحوم علامه قدّس سرّه خدمت ایشان مى ‏رسد و عرض مى‏کند: آقا! درباره پدر من چه دستورى مى ‏فرمائید؟ پدر من اصلًا کمونیست است و هیچ اعتقادى به دین و مکتب ندارد. ایشان فرموده بودند: «با پدرت مانند یک شیعه خالص أمیرالمؤمنین علیه ‏السّلام باید رفتار کنى!!»

یکی از آقازاداگان حضرت علامه رحمة الله علیه نقل می کردند: قبل از انقلاب اسلامى ایران در زمان گذشته روزى فردى معمّم و متشخّص به مرحوم والد (علامه طهرانی)، رضوان الله علیه مراجعه مى ‏کند و از ایشان کسب تکلیف سلوکى و مقدمۀ موصله را مى ‏نماید. مرحوم والد پس از طى چند جلسه صحبت و تبیین مواضع و توضیح مراتب در جلسه آخر به او مى ‏فرمایند:

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: آرایش زن براى شوهر همه گونه جائز است، اما در صورتى که ماهیّت اوّلین و هیئت اصیل اسلامى خود را از دست ندهد، و مَحو و فانى در هیئت کفر و لباس و زىّ اهل عناد و متمرّدین از شریعت حقّه نگردد، اما در آن صورت به عنوان تلبس مَلابِس اعداء در آمده، و حکم به حرمت بر آن بار، و اجتناب از آن لازم مى‌گردد. (وظیفه فرد مسلمان در احیاى حکومت اسلام، ص ۶۵)

سلام علیکم الان مرسوم شده روز ولادت حضرت فاطمه علیها سلام را به عنوان روز زن و مادر میگیرند و برای قدردانی از آنها برایشان هدیه می گیردند آیا این روش مورد تایید بزرگان سیر و سلوک بوده است؟ پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

مرز حیا و عفت برای بانوان مؤمنه، درون و بیرون از خانه نیست! حتی مرز آن محرم و نامحرم نیست؛ بلکه مرز آن رعایت مراتب تقوا و بندگی است که این مهمّ اقتضا دارد که در پرده حیا و عفت بود در ستر رضایت خدا زیست که همین امر ایجاب می کند زنان مؤمنه در خانه و در نزد محارم خصوصا فرزندان جوانشان بیشتر رعایت اینگونه امور را بنمایند. 

مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه می فرمودند: سال اولی که به مشهد مقدس مُشرّف شده بودیم، زمستان خیلی سردی بود تقریباً طرف ‏های عصر و غروب بود که تب زیادی کردم؛ خانم آمدند و گفتند در منزل نان نداریم، 

از مستحبات بسیار مُوکّد بعد از هر نعمتی مخصوصا اقامه نماز، " شکر" است که در آیات و روایات و تصریح کلام اولیای الهی بهترین مصداق بجا آوردن شکر، سجدۀ شکر است؛ اما در نماز آیا این سجده مقدّم بر ذکر تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیهاست یا مؤخّر از آن، در سیره و روش بزرگان تفاوت دیده می شود؛ که در این مقاله به آن پرداخته شده است.

فرزند ارشد حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه در ضمن مصاحبه مکتوبی به تشریح سیره عزاداری والد معظمشان پرداختند که در ضمن آن به سیره علامه در روز عاشورا و شام غریبان اشاره می کنند که تقدیم می گردد.

درباره روزه روز عاشورا اقوال متعددی از ناحیه بزرگان در قدیم و جدید وجود دارد در این مقاله تحقیقی از جانب حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی صورت گرفته که در یک جمع بندی به نظری متفاوت رسیده اند که از نظر خوانندگان محترم می گذرد.

به مناسبت ماه محرّم و ایّام عزاداری آل الله علیهم السلام از سوئی و از سوی دیگر شدت عشق و محبت مرحوم علامه طهرانی قدس اللهنفسه به اهل بیت علیهم السلام و مجالس عزاداری، مناسب به نظر رسید چند سطری پیرامون سیره آن بزرگوار در اقامه عزا و ماتم بر سالار شهیدان درج شود.این مقاله مصاحبه ای است بافرزند ارشد علامه که تقدیم می گردد. 

یکی از موضوعاتی که درباره عزاداری سید شهیدان حضرت اباعبد الله الحسین علیه السلام مورد بحث است پوشیدن لباس سیاه است ؛ این درحالی است که همگان بر اساس روایات صحیح اذعان دارند که پوشیدن لباس سیاه در غیر موارد ضرورت کراهت دارد، حال سوال این است که آیا این پوشش در عزای امام حسین علیه السلام سنّت است یا خیر؟ حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به این پرسش پاسخ می دهند.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: چقدر زیباست که ایرانیان امروزه که در اثر غرب زدگى مبتلا به آداب و رسوم ملى باستانى، و عیدهاى مجوسى و زردشتى شده ‏اند، و غالبا در ایام نوروز براى خود و خانواده خود لباس نو تهیه مى ‏کنند و جشن و سرور دارند، این بدعت زشت را ترک نموده، و عید غدیر را که ستون ایمان است

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: مسجد الخَیْف در سرزمین مِنَى هم خیلى عجیب بود، و غالباً اوقات را در أیّامُ التَّشریق (در معیّت مرحوم حدّاد) در آنجا بسر مى‏ بردیم. و داستان توحید در تمام مظاهر و اعمال حجّ بسیار ظاهر و قوىّ بود، بالاخصّ در مسجد الحرام و مسجد الخَیف. (روح مجرّد، ص 142)

هر فریضه و عملی در شریعت اسلام دارای ملکوتی است که مخصوصا تأدّب به آداب در تحصیل آن مؤثّر است، توحیدی ترین و تاثیرگزارترین فرائض در تعالی و کمال وجودی و عقلانی انسان، فریضۀ حجّ است که ملکوت آن به شرط اهتمام و رعایت آداب ظاهری و باطنی و توجّه تامّ بر اساس دستورات، اثری خاصّ در ملکوت انسان برای تمام دوران حیات دارد؛ آنچه در ادامه می آید آداب تشرّف به مدینه منوّره و مناسک حجّ و عمره است که بر اساس سیره علامه طهرانی توسط آیت الله حاج سید محمد محسن حسینی طهرانی رحمة الله علیه بیان شده و برخی از فضلاء آن را مکتوب و دسته بندی کردند این مجموعه به صورت PDF قابل دریافت می باشد.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه مى‌فرمودند: چون انقلاب عظیم ایران بر أساس نهضت اسلام و قرآن روى داده و مردم و جوانان تشنه اسلام و قرآن و معارف آن هستند، بر خود حتم و فرض نموده ‌ام که یک دوره از علوم و معارف اسلام را به زبان فارسى بنگارم، تا هر چه سریع ‌تر بدست مردم مسلمان ایران برسد و روحشان از این علوم أصیله سیراب گردد. بسیارى از جوانان که سابق اهل سینما بودند، 

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه مى ‌فرمودند: أوّلین بار براى تبلیغ به رباط‌ کریم رفتم. نزدیکى‌ هاى ظهر بود که به آنجا رسیدم. رفتم داخل بازار و از یکى از دکّاکین (مغازه دارها) یک چهارپایه گرفتم و آن را وسط بازار گذاشتم و روى آن ایستادم و شروع کردم به خطبه خواندن: بِسمِ اللَهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم الْحَمَدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِین تا آخر، طولى نکشید که مردم آمدند و اطراف ما مملوّ از جمعیّت شد و آن روز نزدیک به دو ساعت صحبت کردم! وقتى صحبتم تمام شد و پائین آمدم

سلام علیکم وقت شما بخیر سوالی داشتم از خدمت استاد کلینی به سند معتبر از امام صادق(علیه‌السلام) روایت کرده: هرکه به خدا و روز قیامت ایمان دارد باید پس از هر نماز واجب خواندن سوره  ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾ را ترک نکند،

سلام علیکم جناب حجة الاسلام شاهرخ؛ ممکن است بفرمایید با توجه به سنت پیامبر اکرم و اهل بیت علیهم السلام و نظر حضرت علامه ، نحوه تهیه و پخت عقیقه به چه صورت باید باشد.!؟ چون بنده شنیده ام فقط باید با آب و نمک پخته شود. اگر به صورت آبگوشتی که امروزه مرسوم است تهیه شود اشکال دارد. پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

سجده با توجه و با حضور قلب، انسان را به خدا نزدیک‌ تر خواهد کرد، و هر چه این زمان طولانی ‌تر باشد، قرب و نزدیکی بیشتری حاصل خواهد شد؛ یکی از بهترین سجده ها سجده آخر نماز و ذکر آن است مرحوم حداد و علامه طهرانی رحمة الله علیهما بر پیروی از امام الساجدین علیه السلام در سجده آخر نمازها بر ذکر خاصی تاکید داشتند...

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه: براى آنکه قارى قرآن از معنى و مراد آن کامیاب گردد، به سرعت خواندن و گذشتن آن مطلوب نیست. در «کافى» با إسناد خود از محمّد ابن عبد الله آورده است که گفت:

ماه رمضان ماه خداست ماه ارتباط عمیق تر و جان دارتر با خدا مخصوصا از طریق دعاست. یکی از بهترین و مهمترین ادعیه ای که در ماه رمضان به شیعیان سفارش شده که هر شب بخوانند دعای افتتاح است. این دعا را امام زمان علیه السلام به محمد بن عثمان دومین نایب خاصّشان تعلیم فرمودند...

یکی از نفیس ترین مناجات هایی که شیعه از امامان معصوم علیهم السلام در اختیار دارد دعایی است معروف به نام دعای ابوحمزه ثمالی که امام سجاد علیه السلام آن را برای شیعیان خود به یادگار گذاشتند. ابوحمزه ثمالى روایت میکند که حضرت امام زین العابدین علیه السّلام در ماه رمضان‌ بیشتر شب را به نماز مى‌ایستاد و چون سحر مى‌رسید این دعا را تلاوت می‌کردند.

سلام علیکم خدمت استاد گرامی سوالی داشتم از محضرتون لطفا پاشخ جامعی بفرمایید همینطور که از قرائین معلومه ان شا الله شمیم ظهور به مشام میرسه فقط سوال این هست آیا در هنگام ظهور و تلاش حضرت برای برپایی حکومت الهی آیا همه کارا متوقف میشه؟؟مثلا دیگه کسی در این مدت سر کار نمیره یا ادارات تعطیل میشن؟یا با توجه به حوادث ظهور چه اتفاقاتی میفته؟

یا آیا هر کسی توفیق درک این زمان مقدس را پیدا کرد میتونه با عنایت حضرت جزو یاری کنندگان حضرت باشه؟ لطفا پاسخ جامعی بفرمایید پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

سلام علیکم عرض ارادت خدمت تان. در کتاب نور مجرد قسمتی از کتاب مربوط به ظهور حضرت حجت عج اشاره شده که آقای انصاری همدانی قدس الله در جمعی از شاگردان فرمودند: که سفیانی زنده است و الان هفده سال دارد و بعد فرمودند: این احمد آقای ما خدا به ایشان طول عمر عنایت می کند و زمان ظهور حضرت عج را درک میکند. میخواستم بپرسم اول نظرتون درباره این قسمت کتاب چیست؟ و دوم اینکه مرحوم علامه (قدس الله) چیزی درباره ظهور و نزدیکی اون فرموده اند که به ما نرسیده باشد؟ و سوال آخر آیا اوضاع فعلی سوریه را سوریۀ نزدیک به خروج سفیانی می دانید؟ با سپاس. پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه مى ‏فرمودند: ما باید خون شهداى‏ مظلوممان را پاس بداریم، و با چنگ و دندان آن را حفظ نموده و در حراست و قوام آن کوتاهى نورزیم. می فرمودند: کسانی که از عراقی ها کشته می شوند هیچ کدام شهید نیستند، ولی کسانی که از ایران به خاطر اطاعت از ولیّ فقیه و دفاع از حکومت اسلام به جبهه رفته اند و کشته شده اند همه شهیدند.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه همواره از احمدشاه قاجار تجلیل می کردند و در عباراتشان وقتی نامی از او می بردند

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: انسان کتاب هایش را مى ‏خواهد بچیند، قرآن را نباید زیر بگذارد، قرآن باید رو باشد و یا اینکه کتاب هاى مثلًا حدیث را نباید زیر بگذارد و

حفظ قرآن از دیرباز مورد نظر مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه بود و بر آن تأکید داشتند و می فرمودند: ما شیعیان باید اعتراف کنیم که به قرآن وارد نیستیم، جناب حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی در این مقاله به سیرۀ مرحوم علامه طهرانی در حفظ قرآن و خواندن آن در نمازهای واجب و مستجب می پردازد.

سلام الله علیکم و تحیاته حقیر جوانی 20 ساله هستم. قبلا مدرسه تیزهوشان درس می خواندم و از شاگردان ممتاز بودم تا اینکه با یکی از اهل معرفت آشنا و خیلی به ایشان علاقه مند شدم.همین علاقه باعث شد به حوزه بروم.در حال حاضر طلبه پایه اولم...متاسفانه تو حوزه چیزی جز صرف و نحو یادمون نمیدن...غالب طلاب هم مسائل شرعی و اخلاقی رو رعایت نمیکنن...من بیچاره ماندم حوزه بمانم یا برگردم دانشگاه...لطفا منو راهنمایی کنید.یا علی پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی