گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

بسم الله الرحمن الرحیم

إحیای دل، بخش دوم: شب های قدر - اعمال شب بیست و سوم ماه رمضان

منبع: سلسله مقالات تالیف حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

پیامبر صلی الله علیه و آله در روایتی می فرمایند: مَن قامَ لَیلَةَ القَدرِ إیماناً وَاحتِساباً، غُفِرلَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ. (فضائل الأشهر الثلاثه، صفحه 136)
(هر که از روی ایمان و برای وصول به حریم الهی و لقاء و قرب و معرفت او ، شب قدر را به بیداری و عبادت بگذراند، تمام گناهان گذشته‏اش آمرزیده می‏شود.)

بر اساس روایات و تصریح کلمات اولیاء الهی شب بیست و سوم، از سایر شب های قدر گذشته، افضل است چنانچه از احادیث بسیار استفاده مى‏شود که شب‏ قدر همین شب است.

حضرت علی علیه السلام می فرمرموند: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله کَانَ‏ یَطْوِی‏ فِرَاشَهُ‏ وَ یَشُدُّ مِئْزَرَهُ فِی الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ کَانَ یُوقِظُ أَهْلَهُ لَیْلَةَ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ وَ کَانَ یَرُشُّ وُجُوهَ النِّیَامِ بِالْمَاءِ فِی تِلْکَ اللَّیْلَةِ (بحارالأنوار ج : 94 ص : 10)

(پیامبر خدا در دهه آخر ماه رمضان ، بستر خود را جمع می کرد و کمرش را برای عبادت و تهجد می بست و شب بیست و سوم ، خانواده خود را بیدار می کرد و در آن شب ، به صورت خفتگان ، آب می پاشید)

همینطور در روایت است که: کَانَتْ فَاطِمَةُ علیها السلام لَا تَدَعُ أَحَداً مِنْ أَهْلِهَا یَنَامُ تِلْکَ اللَّیْلَةَ وَ تُدَاوِیهِمْ بِقِلَّةِ الطَّعَامِ وَ تَتَأَهَّبُ لَهَا مِنَ النَّهَارِ وَ تَقُولُ مَحْرُومٌ مَنْ حُرِمَ خَیْرَهَا. (همان)

(حضرت فاطمه سلام الله علیها اجازه نمی داد هیچکدام از فرزندان و اطرافیانش در شب بیست و سوم بخوابد و برای اینکه بتوانند بیدار باشند غذایشان را کم می داد و از روز آنها را برای بیداری در شب آماده می کرد و می فرمود: هر کس که از مواهب شب بیست و سوم محروم بماند از همه چیز محروم مانده است)

شب بیست و سوم، شب امام زمان علیه السلام است چراکه قلب حضرت ظرف انوار ملکوتی است و بیشترین دعاها در این شب بر محور آن حضرت است و همانطور که قبلا هم عرض شد صدقه و انفاق برای حضرت بسیار راه گشاست و مومنین و مومنات در این امر نباید کوتاهی کنند.

تویی آن گوهر پاکیزه که در عالم قدس             ذکر خیر تو بود حاصل تسبیح ملک

بر این اساس بهترین عمل در شب قدر مخصوصا شب بیست و سوم که از مهمترین و با فضیلت ترین لیالی قدر است، توجه به ساحت ولی عصر امام زمان علیه السلام می باشد، بطوریکه در چنین شبی باید انسان خود را در دریای ولایت آن حضرت عرق نماید و قرآن و سایر اعمال از اذکار و دعاها وسیله ای برای تقرب به حقیقت و ملکوت آن حضرت هستند.

اعمال شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان

اول : انجام دو غسل:

وقت غسل اول، مقارن غروب آفتاب و وقت غسل دوم قبل از اذان صبح است. ( با این غسل می شود نماز خواند )

برید بن معاویه می گوید: دیدم امام صادق علیه السلام در شب بیست و سوم از ماه رمضان غسل کرد: یک بار در اوّل شب، یک بار هم در آخر آن.

سیدنا الاستاد علامه طهرانی رحمة الله علیه، بر انجام هر دو غسل در شب بیست و سوم، بسیار تاکید داشتند و مخصوصا برای غسل دوم اهمیت و آثار خاصی را قائل بودند و آن را از تمام غسل های شب قدر افضل می دانستند.

دوم : مراقبه:

هر چه این مراقبه و سکوت و توجه از سر شب که شروع شب قدر است بیشتر باشد بهره انسان بیشتر است. لذا برای شب قدر از هر جهت باید آماده بود و کارهای معمولی و حتی مباح را ( مانند صحبت کردن هایی که هیچ ثمره ای ندارد)، ترک کرد؛ خوب است لباس نو و پاکیزه پوشید عطر استعمال کرد و با این یقین و حال حاضر شد که امشب خدای متعال مرا هزار ماه برتر و بالاتر می خرد.

حتی بهتر است به جهت مراقبه بیشتر و از دست ندادن انوار بدست آمده در شب قدر، در غیر ضرورت از خانه بیرون نرفت. لذا در روایت آمد که حضرت زهرا سلام الله علیها از روز مراقبه را برای ادراک انوار شب بیست و سوم آغاز می کردند.

سوم : صدقه و انفاق:

یکی از بهترین اعمال شب قدر مخصوصا شب بیست و سوم، صدقه دادن و انفاق برای امام زمان علیه السلام است.و خوب است این عمل در سر شب انجام گیرد

چهارم : شب زنده داری

یکی از دستورات و اعمال اکید در شب های قدر، بیداری است حتی اگر انسان به کاری مشغول نباشد.

متاسفانه عده ای معنای شب قدر را فقط منحصر در قرآن به سر گرفتن می دانند و حقیر در مجالس بارها دیده ام که در همان اوائل شب این عمل را انجام می دهند و حتی زودتر از شب های دیگر می خوابند و خود را از فیوضات خاص این شب ها محروم می کنند بیان این نکته ضروریست که اصل إحیا در شب های قدر، بیدار بودن است نه قرآن سر گرفتن و این عمل تنها بخشی از دستورات در این شب هاست. خوب است سر شب قدری استراحت شود تا حال بیداری تا بین الطلوعین برقرار باشد. در روایت آمده هر کس شب قدر را إحیا بدارد، گناهان او آمرزیده شود هر چند به عدد ستارگان آسمان وسنگینی کوه ها و وزن دریاها باشد.

در روایت است که امام صادق علیه السلام به سختى بیمار شد. چون شب بیست و سوم فرا رسید ، به غلامان خود دستور داد او را به مسجد بردند و آن شب را در مسجد بود. (الإقبال)

چهارم : قرائت سوره هاى عنکبوت ، روم و دُخان:

امام صادق علیه السلام  خطاب به ابو بصیر می فرمایند: هر کس دو سوره عنکبوت و روم را در ماه رمضان، در شب بیست و سوم بخواند، به خدا قسم اى ابو محمّد، او از اهل بهشت است و هرگز در این سخن استثنا نمى کنم و نمى ترسم که خداوند ، در این سوگند گناهى بر من بنویسد و بدان که این دو سوره نزد خداوند ، جایگاهى والا دارند. (اقبال سید بن طاووس)

پنجم : قرائت هزار مرتبه سوره قدر: (اگر برای کسی این مقدار مقدور نیست به صد مرتبه اکتفا نماید)

سیّد ابن طاووس  در کتاب گرانبهای إقبال می گوید: از قرائت قرآن در این شب، قرائتِ هزار بار سوره «إنّا أنزلناه» است. روایتى براى این ، در شب اوّل ، به صورت کلّى (براى همه ماه) گذشت. اختصاص خواندن این سوره در این شب نیز با سندهاى چندى از امام صادق علیه السلام براى ما روایت شده است، که فرمود: اگر کسى در شب بیست و سوم ماه رمضان، هزار بار سوره إنّا أنزلناه بخواند، صبح خواهد کرد، در حالى که یقین او با اعتراف به آنچه مخصوص ماست، استوار خواهد بود و این نیست مگر به سبب آنچه در خواب خود مى بیند.

البته خواندن قرآن به هر مقدار که مقدور باشد در شب بیست و سوم مندوب و توصیه شده است. علاّمه مجلسى رحمة الله علیه فرموده است: هرقدر که خواندن قرآن ممکن باشد، در این شب خوانده شود، و دعاهاى صحیفه‏ کامله سجادیه، به ویژه دعاى مکارم الأخلاق، و دعاى توبه قرائت گردد.

ششم : خواندن نماز مخصوص شب های قدر:

دو رکعت نماز است که در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه سوره توحید خوانده شود و بعد از نماز، هفتاد مرتبه اَستَغفُرِاللهَ وَاَتوبُ اِلَیهِ ( بدون رَبّی ) ودر روایتی است که بعد از این ذکر کمی درنگ شود و از جای خود بر نخیزد تا حقتعالی او و پدر و مادرش را بیامرزد.

از برترین اعمال شب قدر استغفار و حالت بکاء و گریه و تضرع است حتی بزرگان دستور می دادند که مومن کاری کند که رقت قلب پیدا نموده حالت گریه و دلشکستگی داشته باشد.

هفتم : خواندن صد رکعت نماز (صلاة تراویح)

امام باقر علیه السلام می فرمایند: هر کس شب بیست و سوم ماه رمضان را زنده بدارد و در آن صد رکعت نماز بخواند، خداوندْ در زندگى او گشایش مى دهد و کار دشمنان او را خود بر عهده مى گیرد و او را از غرق شدن ، زیر آوار ماندن، سرقت، و از شرّ دنیا مصون مى دارد و وحشت نکیر و منکر را از او بر مى دارد و او در حالى از قبر خویش بیرون مى آید که نورش بر اهل قیامت مى تابد، و نامه عملش را به دست راستش مى دهند و رهایى از آتش و عبور بر صراط و ایمنى از عذاب را براى او مى نویسند و بدون حساب وارد بهشت مى شود و در بهشت، از همنشینان پیامبران و صدّیقان و شهیدان و صالحان قرار داده مى شود و که ایشان بهترین و نیکوترین همنشینانند.

و شیخ طوسى در کتاب «تهذیب» از ابو بصیر از امام صادق علیه السّلام روایت کرده که آن‏حضرت فرمود: در شبى که امید مى‏رود شب قدر باشد، صد رکعت نماز بخوان در هر رکعت پس از سوره «حمد» ده مرتبه ‏سوره «توحید» را قرائت کن، گفتم: فدایت شوم، اگر ایستاده قدرت نداشته باشم چه؟ فرمود: نشسته بخوان، گفتم ‏اگر نتوانم؟ فرمود: به همان حالى که در بسترت به پشت خوابیده‏اى این نماز را بخوان.

هشتم : زیارت امام حسین علیهم السلام:

در روایت است که چون شب قدر می شود منادی از آسمان هفتم ندا می کند که حق تعالی آمرزید هر کسی را که به زیارت قبر امام حسین علیه السلام آمده است.

امام رضا علیه السلام می فرمایند: کسى که در ماه رمضان، امام حسین علیه السلام را زیارت مى کند، مواظب باشد که نزد قبر آن امام بودن را در شب "جُهَنى" ( نام شب بیست و سوم ماه رمضان) از دست ندهد، و آن، شب بیست و سوم است؛ شبى که امید است شب قدر باشد.

و در روایت دیگری امام جواد علیه السلام می فرمایند: هر کس در شب بیست و سوم ماه رمضان ، امام حسین علیه السلام را زیارت کند، همان شبى که امید است شب قدر باشد و در آن شب، هر کار حکمت آمیزى فیصله مى یابد، روح هاى بیست و چهار هزار فرشته و پیامبر با او مصافحه مى کنند ، که همگى از خداوندْ اذن مى گیرند که آن شب ، حسین علیه‏السلام را زیارت کنند.

البته کسانی که توفیق زیارت آن مضجع شریف را ندارند خوب است زیارت عاشورا با دو رکعت نماز زیارت قبل از آن بخوانند.

نهم : خواندن مناجات امیر المومنین علیه السلام در مسجد بزرگ کوفه (مولای یا مولای ...) که سیره سیدنا الاستاد علامه طهرانی رحمة الله علیه بر این بود.

دهم : زیاد خواندن دعای سلامتی امام زمان علیه السلام (اللهم کن لولیک ...)

خواندن این دعا در شب بیست و سوم از اول شب تا آخر آن در هر حالی به تکرار بسیار سفارش شده است

محمّد بن عیسى به سند خود از امامان ‏صالح علیهم السّلام روایت کرده که فرمودند: در شب بیست‏وسوم از ماه رمضان این دعا را در حال سجود و قیام و قعود و بر هر حالى که هستى به دفعات بخوان، و بگو: اَللهمَّ کُن لولیّکَ الحُجةِ بنِ الحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیهِ و عَلی ابائهِ فی هذهِ السّاعةِ، و فی کُلّ ساعَة وَلیّا و حافظا وقائِداً وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیناً حَتّی تُسکِنَهُ اَرضَکَ طَوعاً و تُمَتّعَهُ فیها طَویلًا.
یازدهم : قرآن بر سر گرفتن:

بدین گونه که قرآن مجید را بگشاید و در مقابل صورت بگیرد و بگوید : اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ بِکِتابِکَ المُنزَلِ وَ ما فیهِ اسمُکَ الاَکبَرُ و ، اَسماؤُکَ الحُسنی وَ یُخافُ وَ یُرجی اَن تَجعَلَنی مِن عُتَقائِکَ مِنَ النّار پس هر حاجت که دارد بخواند بعد قرآن را بر سر بگذارد و بگوید :اَللّهمَّ بِحَقِّ هذاالقُرآنِ وَ بِحَقِّ مَن اَرسَلتَه بِه وَ بِحَقِ کُلِّ مومنٍ مَدَحتَه ُ فیهِ وَ بِحَقِّکَ عَلَیهِم فلا اَحَدَ اَعرَفُبِ بِحَقِّکَ مِنکَ بعد ده مرتبه بگوید : بِکَ یا الله ده مرتبه : بِمُحَمَّدٍ ده مرتبه : بِعلیٍّ ده مرتبه : بِفاطِمَةَ ده مرتبه : بِالحَسَنِ ده مرتبه : بِالحُسَین ِ ده مرتبه : بِعلیّ بنِ الحُسین ده مرتبه : بِمُحَمَّدِ بنِ عَلِیٍّ ده مرتبه : بِجَعفَر بنِ مُحَمَّدٍ ده مرتبه : بِموُسی بنِ جَعفَر ٍ ده مرتبه : بِعلیِّ بنِ عَلیٍّ ده مرتبه : بِعَلِیِّ بنِ مُحَمَّدٍ ده مرتبه : بِالحَسَنِ بنِ عَلِیٍّ ده مرتبه : بِالحُجَّةِ ( در هنگام بردن نام حجت بهتر است قیام کند

لازم است نکته ای را تذکر دهم و آن اینکه برخی از مومنین و مومنات از قرآن های ناقص یا متاسفانه حتی از گوشی های همراهی که در آن قرآن وجود دارد برای قرآن سر گرفتن استفاده می کنند که باید عرض کنم: که هیچکدام از اینها صحیح نیست. آنچه که مستحب است روی سر گذاشت قرآن است و قرآن به 114 سوره که بین دو جلد قرار دارد اطلاق می شود و به جزواتی که فقط شامل برخی از سوره های قرآن است، دیگر حقیقتا قرآن گفته نمی شود.

یکی از اموری که سیدنا الاستاد بسیار با آن مخالف بودند همین تکه تکه قرآن ها و استفاده از آنها در ختم ها و مجالس ترحیم است که به شدت از این عمل نهی میکردند و اصلا اجازه استفاده از آن را نمی دادند و می فرمودند این عمل خلاف سنت است قرآن را بخش بخش کردن خلاف ادب است و نوعی هتک حرمت است و ما چنین اجازه ای نداریم و چه اشکالی دارد که در مجالس از همین قرآن کامل استفاده شود و دیگر اینکه اصلا به آن قرآن صدق نمی کند.

و اما اینکه برخی از گوشی همراه استفاده می کنند یا همان قرآن های الکترونیکی، باید بدانند که اصلا به آن قرآن گفته نمی شود؛ قرآن به آن کلماتی گفته می شود که روی کاغذ نوشته یا چاپ شده باشد و عین خارجی باشد لذا شما به متن قرآنهای الکترونیکی می توانید بدون وضوء دست بزنید چون در حقیقت قرآن نیست. پس آثار قرآن را ندارد و در واقع انسان یک گوشی را روی سرش گذاشته نه قرآن را.

دیگر اینکه سیره سیدنا الاستاد علامه این بود که در آخر قرآن به سر گرفتن و در همین حال قیام بعد از اندکی سکوت و توجه این دعا را می خواندند :

اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْکَشَفَ الْغِطَاءُ وَ انقَطَعَ الرَّجَاء وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمَاءُ وَ أَنتَ المُستَعَانِ وَ إِلَیْکَ الْمُشْتَکَى وَ عَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أُولِی الأَمرِ ألَّذِینَ فَرَضتَ عَلَینَا طَاعَتَهُم وَ عَرَّفتَنَا بِذَلِکَ مَنزِلَتَهُم فَفَرِّج عَنَّا بِحَقِّهِم فَرَجَا عَاجِلَا قَرِیبَا کَلَمحِ البَصَرَ أَو هُوَ أَقرَب یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ اکْفِیَانِی فَإِنَّکُمَا کَافِیَای وَ انْصُرَانِی فَإِنَّکُمَا نَاصِرَای یَا مَوْلَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ الْأَمَانَ الْأَمَانَ الْأَمَانَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی أَلسَّاعَةَ أَلسَّاعَةَ أَلسَّاعَةَ أَلعَجَلَ أَلعَجَلَ أَلعَجَلَ یا أرحم الراحمین بمحمد و آله الطاهرین.) (مفاتیح الجنان)

دوازدهم : کسب علم و همنشینی با اهل علم:

طبق آنچه از اطلاق روایات که تشویق به کسب  معارف الهی و علوم اهل بیت علیهم السلام در هر حالی می کنند و آن را برتر از عبادات می دانند، یکی از بهترین اعمال در این شب ها و مخصوصا شب های قدر، تحصیل علم است؛ شیخ صدوق می گوید: مَن أَحیَی هَاتَینِ الّیلَتَین بِمُذَاکِرَةِ العِلمِ، فَهُوَ أفضَلٌ. کسی که این دو شب را با مذاکره علم إحیا بدارد، بهترین عمل را انجام داده است. (أمالی الصدوق، ص649)

مراد از اهل علم، عالمان وارسته هستند که نگاه به ایشان انسان را به یاد خدا می اندازد، کلامشان به فهم و معرفت اضافه می کند و عمل شان انسان را بلند همت می گرداند و به یاد و فکر آخرت می اندازد. و خوب است که بعض اوقات این شب ها، به مطالعه کتاب های معرفتی و اخلاقی و مناقب اهل بیت و سیره، پرداخته شود که البته این امر از دیر زمان به صورت منبر و سخنرانی و جلسات وعظ بخش قابل توجهی از مراسم شبهای قدر را تشکیل می دهد.

سیزدهم : دعای، أَعُوذُ بِجَلالِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ‏ أَنْ یَنْقَضِیَ عَنِّی شَهْرُ رَمَضَانَ أَوْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتِی هَذِهِ وَ لَکَ قِبَلِی ذَنْبٌ أَوْ تَبِعَةٌ تُعَذِّبُنِی عَلَیْهِ.

این دعا را شیخ کلینى در کتاب کافى از امام صادق علیه السّلام روایت کرده، که مستحب است در دهه آخر ماه رمضان در هر شب خوانده شود.

چهاردهم : دعای، اللَّهُمَّ أَدِّ عَنَّا حَقَّ مَا مَضَى‏ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ اغْفِرْ لَنَا تَقْصِیرَنَا فِیهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا مَقْبُولا وَ لا تُؤَاخِذْنَا بِإِسْرَافِنَا عَلَى أَنْفُسِنَا وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْمَرْحُومِینَ وَ لا تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَحْرُومِینَ

حضرت صادق علیه السلام در هر شب از دهه آخر بعد از فرایض و نوافل این دعا را مى‏خواند و می فرمود: هر که این دعا را بخواند، حق تعالى تقصیرى که از او در ایام گذشته از ماه رمضان سر زده، بیامرزد و او را از معاصى در بقیه ماه حفظ می کند.

پانزدهم : خواندن دعای، اللَّهُمَّ امْدُدْ لِی فِی عُمُرِی وَ أَوْسِعْ لِی فِی رِزْقِی وَ أَصِحَّ لِی جِسْمِی وَ بَلِّغْنِی أَمَلِی وَ إِنْ کُنْتُ مِنَ الْأَشْقِیَاءِ فَامْحُنِی مِنَ الْأَشْقِیَاءِ وَ اکْتُبْنِی مِنَ السُّعَدَاءِ فَإِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ الْمُنْزَلِ عَلَى نَبِیِّکَ الْمُرْسَلِ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَمْحُو اللَّهُ مَا یَشَاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتَابِ
شانزدهم : خواندن دعای اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ فِیمَا تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِیمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِی لا یُرَدُّ وَ لا یُبَدَّلُ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ فِی عَامِی هَذَا الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ عُمْرِی وَ تُوَسِّعَ لِی فِی رِزْقِی
هفدهم : خواندن دعای، یَا بَاطِنا فِی ظُهُورِهِ وَ یَا ظَاهِرا فِی بُطُونِهِ وَ یَا بَاطِنا لَیْسَ یَخْفَى وَ یَا ظَاهِرا لَیْسَ یُرَى یَا مَوْصُوفا لا یَبْلُغُ بِکَیْنُونَتِهِ مَوْصُوفٌ وَ لا حَدٌّ مَحْدُودٌ وَ یَا غَائِبا غَیْرَ مَفْقُودٍ وَ یَا شَاهِدا غَیْرَ مَشْهُودٍ یُطْلَبُ فَیُصَابُ وَ لا یَخْلُو مِنْهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا بَیْنَهُمَا طُرْفَةَ عَیْنٍ لا یُدْرَکُ بِکَیْفٍ وَ لا یُؤَیَّنُ بِأَیْنٍ وَ لا بِحَیْثٍ أَنْتَ نُورُ النُّورِ وَ رَبُّ الْأَرْبَابِ أَحَطْتَ بِجَمِیعِ الْأُمُورِ سُبْحَانَ مَنْ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ‏ءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَکَذَا وَ لا هَکَذَا غَیْرُهُ (سپس آنچه را مى‏خواهى از خدا طلب کن)
هجدهم : خواندن دعای، یا مُدَبّرَ الاُموُرِ ،یا باعِثَ مَن فی القُبُور،یا مُجرِی البُحُور،یا مُلَیّنَ الحَدیدِ لِداوُد ، صَل عَلی مُحَّمد وَافعَل بی کَذا وَ کَذا اَللیلَةَ الیلَةَ و به جای کذا و کذا حاجت خود را طلب کن

مستحب است هنگام خواندن این دعا دست ها را به سوى آسمان بلند کرد و سفارش شده این دعا در حال رکوع و سجود و ایستاده و نشسته تکرار شود.

نوزدهم : خواندن دعای شب بیست و سوم:

یَا رَبَّ لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ جَاعِلَهَا خَیْرا مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ وَ رَبَّ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ وَ الْجِبَالِ وَ الْبِحَارِ وَ الظُّلَمِ وَ الْأَنْوَارِ وَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ یَا بَارِئُ یَا مُصَوِّرُ یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا اللَّهُ یَا قَیُّومُ یَا اللَّهُ یَا بَدِیعُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ لَکَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْیَا وَ الْکِبْرِیَاءُ وَ الْآلاءُ أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِی فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ فِی السُّعَدَاءِ وَ رُوحِی مَعَ الشُّهَدَاءِ وَ إِحْسَانِی فِی عِلِّیِّینَ وَ إِسَاءَتِی مَغْفُورَةً وَ أَنْ تَهَبَ لِی یَقِینا تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِی وَ إِیمَانا یُذْهِبُ الشَّکَّ عَنِّی وَ تُرْضِیَنِی بِمَا قَسَمْتَ لِی وَ آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ الْحَرِیقِ وَ ارْزُقْنِی فِیهَا ذِکْرَکَ وَ شُکْرَکَ وَ الرَّغْبَةَ إِلَیْکَ وَ الْإِنَابَةَ وَ التَّوْبَةَ وَ التَّوْفِیقَ لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلام

همانطور که قبلا هم گفته شد روزهای شب قدر به اندازه شب ها قدر و منزلت دارند و بعض از فیوضات در شب های قدر را در بر اثر مراقبه و پاسداشت در روزش به انسان می دهند.

خلاصه در این شب ها و ایام از هر کسی به اندازه همت و سعیش پذیرایی و از مواهب برایش در نظر می گیرند البته التماس دعا گفتن به دیگران مخصوصا مومنان واقعی و بندگان صالح خدا خوب است اما این امر نباید انسان را از خودش غافل و بی نیاز گرداند و موجب سستی و تنبلی گردد.

اللهم صل علی محمد و آل محمد