گوهر معرفت - عرفان و اخلاق کاربردی

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

۴۰ مطلب با موضوع «مناسبت های مذهبی :: ذی القعدة» ثبت شده است

سیر علوم و تاریخ شیعه در عصر امام جواد علیه السّلام‏

در وقت شهادت حضرت امام ابو الحسن الرّضا علیه السّلام حضرت امام جواد محمّد تقى علیه السّلام هفت ساله بوده ‏اند. شیعیان در آن هنگام براى آشامیدن آب زلال و گواراى علوم و عرفان او به سوى او از هر جانب شتافتند

لمعات الجواد علیه السلام (گذری بر زندگانی امام جواد علیه السلام)

مقاله حاضر مختصری از زندگینامه امام جواد علیه السلام و برخی از کلمات گهربار ایشان است که به نام لمعات الجواد علیه السلام به قلم حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی تقدیم همگان می گردد

بویِ دوست (فرزند بلافصل امام جواد علیه السلام مدفون در قم)

روش بزرگان بر این بوده که در ایّام ولادت یا شهادت و یا زیارت مخصوصه هر یک از معصومین و امامان به بارگاه و حرمشان مشرّف می شدند و چنانچه دسترسی به حرم آنان میسور و مقدور نبوده به حرم یکی از نزدیکان و فرزندان آنان مشرّف شده و به آن امام و معصوم از این طریق تقرّب و توسّل می جستند؛ مقاله پیش روی درباره تجلیل از شخصیت فرزند بلافصل امام جواد علیه السلام که مقبره ایشان در شهر مقدس قم واقع است

بانوی شفاعت (در فضایل حضرت معصومه سلام الله علیها)

حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها دارای شخصیتی رفیع و والا مقام می باشد به طوری که ائمه طاهرین علیهم السّلام از این بانو، با جلالت و تکریم یاد کردهاند؛ مقاله پیش روی به احوال آن بانوی محترمه از زبان معصومین و اولیای الهی به قلم حجت الاسلام شاهرخ همدانی اختصاص دارد

حکایات (تشرف آیت الله مرعشی نجفی محضر حضرت معصومه )

آیت اللّه مرعشى مى فرمودند: روزگارى که جوانتر بودم ، روزى بر اثر مشکلات فراوانى که داشتم ، از جمله آن که مى خواستم دخترم را شوهر دهم ولى مال و ثروتى نداشتم تا براى دخترم جهیزیّه تهیّه کنم ، با ناراحتى به حرم حضرت فاطمه معصومه علیهاالسّلام رفته و با عتاب و خطاب ، در حالى که اشکهایم سرازیر بود، گفتم اى سیده و مولاى من ، چرا نسبت به امر زندگى من اهمیّتى نمى دهى ؟

بشنو از نی (توسّل به حضرت معصومه سلام الله علیها)

حضرت آیت الله بهجت رحمة الله علیه یکبار پس از بیان داستان شفا یافتن دو زائر امام رضا علیه السلام که خبر شفایشان را حضرت معصومه علیها السلام به آنها داده بودند، افزود:

دَحوُالأرض و أعمال آن

آنجا که خواست خدا باشد، زمان و مکان و پدیده‌ های به ظاهر بی‌ جان نیز می‌ توانند چهره‌ ای ملکوتی به خود گیرند و مورد تکریم و اهتمام اولیاء الهی واقع شوند؛ روز بیست و پنجم ذی‌القعده، روز دحوالارض است که مورد توجّه فراوان اهل بیت علیهم السلام بوده است؛ در ادامه به اهمیت و اعمال شب و روز دحو الارض اشاره شده است.

تاکید أولیاء الهی بر زیارت مخصوص امام رضا علیه السلام در ۲۳ ذی القعده

در طول سال ایامی به عنوان روز زیارت آقا علی بن موسی الرضا علیه السلام وارد شده اما اولیای الهی از همه بیشتر بر روز بیست و سوم ذی القعده تاکید داشتند و مخصوصا مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه آن را به شاگردان سلوکی خود توصیه می کردند؛ نوشتار حاضر به خصوصیات این روز از منظر اولیای الهی و برخی آداب زیارت پرداخته که حجت الاسلام شاهرخ همدانی آن را قلم زده اند.

سفر عشق (تشرّف مرحوم حدّاد به زیارت حرم امام رضا علیه السلام)

از مهمترین امور در زیارت معصومین علیهم السلام مودب بودن به آداب است که در این میان روش و سبک اولیاء راستین الهی می تواند اسوه و الگو باشد. مرحوم حداد رحمة الله علیه در سفر به ایران به آستان بوسی علی بن موسی الرضا علیه السلام مشرف می شوند که از آنجایی که فعل اولیاء خدا حجت است و حاوی نکات بسیار مهمی است آن را بر اساس نقل علامه طهرانی اعلی الله مقامه تقدیم می کنیم

سیمای رفتاری امام رضا علیه السلام

همه انسان ها در بهتر بودن خود نیاز به آیین و برنامه و از مهمتر الگو دارند و حق ایشان است که الگوی آنان معصوم و عاری از هر خطائی باشد که این عالیترین احترام به شعور و حقوق انسانی است؛ از این روی الگویی را که خدا معرفی می نماید معصوم است، در این یادداشت برخی از الگوهای رفتاری امام رضا علیه السلام بیان شده است

نفحات الاُنس (وظیفه حکومت اسلام در قبال زائرین امام رضا علیه السلام)

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: وظیفه حکومت و دولت است که راه سفر به مشهد مقدّس و تشرّف به محضر امام رضا علیه السلام را برای عموم مردم مخصوصا کسانی که بضاعت مالی ندارند،

نفحات الاُنس (زیارت امام رضا علیه السلام اصل شریعت است)

عارف کامل حضرت علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: زیارت امام رضا علیه السلام اصل و اساس شریعت است و همه احکام و تکالیف به ولایت ایشان بر مى گردد و حرم امام رضا علیه السلام بعنوان مأمن و ملجأ و پناهگاه و کهف همه شیعیان دنیا مطرح است

سیر علوم و تاریخ شیعه در عصر امام رضا علیه السّلام‏

مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه در کتاب گرانسنگ و بی نظیر و نفیس امام شناسی در بیان برخی از ابعاد فرهنگی امام رضا علیه السلام به مساله ترویج علم در زمان ایشان پرداختند و سطوری را قلمی کردند که از محضر شما خوانندگان می گذرد

حکایات (تبرّک خاک پای زوار امام رضا علیه السلام)

مرحوم آیت الله حاج شیخ عبد الکریم حائری یزدی موسّس حوزه علمیه قم اعلی الله مقامه الشریف می فرمودند: چشم درد شدیدی به من عارض شد، به حدّی که توان مطالعه و نوشتن را ازمن سلب نمود. مطالعه و نگارش را کنار گذاشتم و به معالجه و درمان پرداختم، ولی این ناراحتی همچنان ادامه داشت، تا آنکه فصل تعطیلی رسید و با قطار عازم زیارت و عتبه بوسی ثامن الحجج حضرت امام رضا علیه السلام شدم 

نفحات الاُنس (إجابت خواسته علامه طهرانی از ناحیه امام رضا علیه السلام)

عارف کامل مرحوم علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: حقیر به مهاجرت مشهد مقدس و "آستان بوسی و تکحیل کُحل و سرمه ی خاک پای زوارِ" حضرت امام هشتم علیّ بن موسی (علیهما و علی آبائهما و اولادهما جمیع صلوات الله و ملائکته المقربین و انبیائه المرسلین و عباده الصالحین من الآن الی قیام یوم الدین) موفّق آمدم، و بارِ نیاز خود را یکسره در این عَتَبه ی ملائک پاسبان، فرود آوردم و با "کمال التماس" 

نفحات الاُنس (زیارت حضرت شاهچراغ)

عارف کامل مرحوم علاّمه طهرانی رحمة الله علیه در شیراز هرگاه تشریف می بردند به زیارت حضرت شاهچراغ و امام زاده سیّد محمّد عابد و امام زاده سیّد علاء الدّین حسین که بنا بر مشهور هر سه بزگوار از اولاد حضرت موسی بن جعفر علیهماالسّلام هستند مقیّد بودند و زیارت این بزرگواران را بر زیارت دیگر امامزادگان و أولیاء مدفون در شیراز مقدّم می داشتند. (نور مجرد ج 2 ص 425)

زیارت امامزادگان بر اساس سیرۀ علّامه طهرانی ره

همه امامزادگان از حیث انتساب به خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله دارای احترامند منتهی همه در یک درجه نیستند از این روی عرض ادب و زیارت هر یک باید متناسب با شان و جایگاه آنان باشد. پنجم ذی القعده روز ملّی تجلیل از امامزادگان است

اهتمام سید بن طاووس به تربیت دینی خانواده

یکی از عالمان ربّانی که از مفاخر عالَم اسلام و تشیُّع بوده، عالم اخلاقی و مربّی روحانی سیّد‌بن‌طاووس می‌باشد که به جهت اهتمام شدید به مراقبه، او را سیّدِ اهل مراقبه نامیده‌اند، اهتمام سید ‌بن طاووس به خانواد‌ه و تربیت از نکات مشهود‌ د‌ر کتب ایشان می‌باشد‌ که بخشی از آن به مناسبت 5 ذی القعده سالروز ارتحال ایشان تقدیم می گردد.

علّت سفرهای مرحوم آقای حاج شیخ محمدجواد انصاری همدانی ره

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف در اینباره می نویسند: مرحوم آیة الحقّ و العرفان آیة الله حاج شیخ محمّد جواد انصارى‏ همدانى‏ در سالهاى آخر عمر، و با توارد ضعف شدید و کسالت قلب مسافرتى به پاکستان نمودند که با نبودن وسائل نقلیّه آن زمان به مانند امروز، بسیار مشکل و طاقت فرسا بود.

شرح احوال مرحوم آقای انصارى‏ همدانى‏ به قلم علّامه طهرانى‏

سطور ذیل شرح و ترجمه احوال حضرت آیة الله مرحوم حاج شیخ محمّد جواد انصارى همدانى (ره) است که به قلم عارف کامل حضرت آیت الله علامه حاجّ سیّد محمّد حسین حسینى طهرانى به رشته تحریر در آمده که عین آن به مناسبت 2 ذی القعده سالروز ارتحال آن عارف واصل تقدیم می گردد

حکایات (میهمان نوازى و سختی معیشت آقاى انصارى همدانی ره)

مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه نقل می کردند: مرحوم انصارى در همدان ملجأ دوستان راه خدا و سالکان إلى الله از اطراف و اکناف بود. در همه وقت از فصول سال، شیفتگان معرفت و ولایت از اقصى نقاط براى ادراک محضرش شَدّ رحال نموده چند روزى در منزل ایشان سکونت مى‏ نمودند

حکایات (حقّ استاد و عملگی علّامه طهرانی برای استادشان)

عارف کامل مرحوم حضرت آیت الله علامه طهرانی رضوان الله علیه می فرمودند: در منزل ایشان (مرحوم آقای انصاری همدانی) چاه آبى بود که رفقا براى تجدید وضو مى‏بایست از آن چاه، آب بکشند و آن هم با تلمبه که وسیله ‏اى بود در قدیم براى آب بالا کشیدن، و در عین حال بسیارى از اوقات آن تلمبه خراب مى‏ شد و رفقا با مشکل مواجه مى ‏شدند، 

دخترم گل است (ارزشمند بودن دختران در فرهنگ اسلام)

روز اول ماه ذی القعده، به یُمن وجود مبارک حضرت کریمانه فاطمه معصومه سلام الله علیها به روز ملّی دختران نام گزاری شده است، آنچه پیش روی شماست نوشتاری به قلم حجت السلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی در گران بودن ارزش و قدر دختران مسلمان است که به برکت غنای فرهنگ قرآن و اسلام اینچنین معظّم و محترم شدند.

اربعین موسوی (تاکید علامه طهرانی بر مراقبه در اربعین حضرت موسی علیه السلام)

مقاله حاضر متن یکی از سخنرانی های حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه درباره اربعین حضرت موسی علیه السلام است که مراقبه و پاسداشت آن مورد تاکید همه اولیای الهی بوده است این مقاله نکاتی بسیار عالی در باب سیر الی الله دارد که به همه مشتاقان علم و معرفت تقدیم می گردد

بهار سالکان (ماه ذی القعده بهترین أربعین سالکان راه خدا)

یکی از ایامی که از آن به ایام الله نام برده می شود و پیامبر و ائمه اطهار سلام الله علیهم اجمعین و اولیای خدا بر مراقبه آن تاکید فراوان داشتند، ماه ذی القعدة الحرام است که این ماه به انضمام دهه اول ماه ذی الحجه یک اربعین است که از اشرف اربعینیات نزد اهل سیر و سلوک است.

دستور توبه (دستور العمل سلوکی از رسول خدا در یکشنبه اول ماه ذی القعده)

ماه ذی القعده ماه مراقبه است و پیش دستور هر مراقبه ای تصفیه جان و طهارت قلب است بدین منظور دستوری از رسول خدا صلی الله علیه و آله واصل شده که بزرگان معرفت آن را از بهترین آیین ها برای پذیرایی از مالک دلها خدای منان می دانستند و آن دستور توبه در یکشنبه اول این ماه است که تفصیل آن را در ادامه می خوانیم

پرسش و پاسخ (انجام دستور توبه در غیر از ماه ذی القعده)

بسم الله الرّحمن الرّحیم یا علی مددی سلام برادر عزیز این دستور توبه مخصوص روزهای یکشنبه هست یا خیر؟ باتشکر موفق و سربلند إن شاء الله پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

مراقبات و احکام حجّ و عمره بر اساس سیرۀ علامه طهرانی(PDF)

هر فریضه و عملی در شریعت اسلام دارای ملکوتی است که مخصوصا تأدّب به آداب در تحصیل آن مؤثّر است، توحیدی ترین و تاثیرگزارترین فرائض در تعالی و کمال وجودی و عقلانی انسان، فریضۀ حجّ است که ملکوت آن به شرط اهتمام و رعایت آداب ظاهری و باطنی و توجّه تامّ بر اساس دستورات، اثری خاصّ در ملکوت انسان برای تمام دوران حیات دارد؛ آنچه در ادامه می آید آداب تشرّف به مدینه منوّره و مناسک حجّ و عمره است که بر اساس سیره علامه طهرانی توسط آیت الله حاج سید محمد محسن حسینی طهرانی رحمة الله علیه بیان شده و برخی از فضلاء آن را مکتوب و دسته بندی کردند این مجموعه به صورت PDF قابل دریافت می باشد.

 

 

حکایات (کلام عرشی مرحوم قاضی در مجلس آقا ضیاء الدّین عراقی درباره شرط فقاهت)

عارف کامل مرحوم علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: روزى در مجلسى عظیم که بسیارى از مراجع و علماى فقه و حدیث از جمله مرحوم آیة الله آقا سید أبوالحسن اصفهانى و آقا ضیاءالدّین‏ عراقى‏* و غیرهما بودند و کلام در میانشان ردّ و بدل بود، مرحوم قاضى با صداى بلند به طورى که همه بشنوند فرمود: 

شخصیّت امیر کبیر نزد  اولیاء الهی

آیت الله حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی نقل می کنند: یادم هست در یک وقتى خدمت مرحوم آقاى حدّاد بودیم گاهگاهى ایشان حکایت‏ هایى را از امیرکبیر نقل میکردند، ایشان هم خیلى معجِب بودند به این شخص و به خصوص به این (خصوصیّاتش)*، در هر صورت ایشان از او به عِنوان شخصى که اقدام بر خیر میکند یاد می‏کردند. 

صلوات خاصۀ امام علی بن موسی الرضا علیه السلام

اللهّمَ صَلّ عَلی عَلی بنْ موسَی الرّضا المرتَضی، الامامِ التّقی النّقی، و حُجّتَّکَ عَلی مَنْ فَوقَ الارْضَ، و مَن تَحتَ الثری، الصّدّیق الشَّهید، صَلَوةَ کثیرَةً تامَةً، زاکیَةً مُتَواصِلةً، مُتَواتِرَةً مُتَرادِفَه، کافْضَلِ ما صَلّیَتَ عَلی اَحَدٍ مِنْ اوْلیائِکَ

نیرنگ مخالفان شیعه در دادن لقب "امام" به مرحوم کاشف‏ الغطاء

یکی از پر افتخارترین علمای مکتب اسلام و تشیع، مرحوم شیخ محمد حسین کاشف الغطاء رحمة الله علیه است که پیوسته ذکر خیر ایشان در لسان و مکتوبات مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه با کلماتی درربار به چشم می خورد، به مناسبت 18 ذی القعده سالروز ارتحال آن عالم ربانی مطالبی بس قابل تامل و تفکر از نظر می گذرد که بصیرت افزایی را به همراه دارد

عقب ماندگی مسلمانان از دید مؤسّس حوزۀ علمیّه قم

یکی از نگرانی های مسلمانان عقب ماندگی آنها نسبت به بیگانگان اسلام است که برخی موارد به صورت طعنه بر پیکر اسلام و مسلمانان می نشیند و در بسیاری موارد مورد سوال خصوصاً جوانان واقع می شود. یادداشت پیش روی پاسخی صریح و آسان به این پرسش از عالمی وارسته و آزاداندیش آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی رحمة الله علیه است.

مشروطیّت به دنبال از بین بردن قرآن و از دسیسه های انگلیس بود

قرآن عماد و نماد اسلام است حقیقتی که دشمنان اسلام به آن واقف گشتند در نتیجه ضربه زدن به کیان اسلام را در از بین بردن قرآن می دانند و بر این اساس دسیسه های خود را طرح کردند؛ اینها نکاتی است که عارف کامل حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه آن عارف با بصیرت بارها به آن تذکر می داد. نوشته ذیل گویای این امر است.

جرم منصور حلّاج‏، کشف اسرار بود

یکى از عالى ‏ترین ثمره استاد همین است که شاگرد را خودسر و یَله نمى ‏گذارد؛ حسین منصور حلّاج* استاد نداشت؛ و همین موجب خطرات براى وى شد. به مناسبت 14 ذی القعده سالروز قتل منصور حلّاج و عاقبتش، مطالبی نفیس و مفید را از کتاب روح مجرّد نقل می کنیم

آقا شیخ زین العابدین مرندى‏ و شدّت زهد ایشان در نقل علّامه طهرانی

مرحوم حداد اعلی الله مقامه الشریف می فرمودند: من تا به حال از آقا شیخ هادى شیخ زین العابدین‏ (مرندی) تقلید می کردم، و از این به بعد از او (سیّدالطّائفتین علّامه آقای حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی) تقلید می کنم! در ادامه حکایاتی از شدت زهد و ورع مرحوم آقا شیخ زین العابدین مرندی به نقل از مرحوم علّامه طهرانی ذکر می گردد

بشنو از نی (فهم روایات مبتنی بر دانستن فلسفه است)

در مجلّه‏ کیهان اندیشه‏ (شماره 1، مرداد و شهریور 1364) در صفحه 19، در ضمن مصاحبه‏ اى از دانشمند معظم آقاى سیّد جلال ‏الدّین آشتیانى نقل کرده است که: مرحوم حاج میرزا احمد کفائى‏ خراسانى * (فرزند صاحب کفایه) مى ‏گفت: من شرح اصول کافى از ملّاى قزوینى را دیدم. پدرم یک روز گفت: احمد بیا یک چیزى به تو بگویم: اگر مقدّمات فلسفه را نخوانى، از این روایات هیچ نمى‏ فهمى! (مطلع انوار، ج ‏5، ص: 40، مخطوطات علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف)
احادیث معصومین (توجّه به نیازهای خانواده در صورت تمکّن)

قال الامام الرّضا علیه السلام : صاحِبُ النِّعْمَةِ یَجِبُ عَلَیْهِ التَّوْسِعَةُ عَلی عَیالِهِ.  (وسائل الشّیعة، ج 21، ص 540) 

امام رضاعلیه السلام فرمود: هر مردی به هر مقداری که در توانش می باشد، باید برای اهل منزل خود انفاق و خرج کند.

 

 

 

نفحات الاُنس (امامت در کودکی)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه:

در وقت شهادت حضرت امام ابوالحسن الرّضا علیه السّلام حضرت امام‏ جواد محمّد تقى علیه السّلام هفت ساله بوده ‏اند. شیعیان در آن هنگام براى آشامیدن آب زلال و گواراى علوم و عرفان او به سوى او از هر جانب شتافتند، به همان طریق که از پدرانش بهره ‏مند می ‏شدند. و صغر سنّ آن حضرت مانع نشد از مکیدن و به نهایت سیر و سیراب گردیدن از علوم عمیق و پشتوانه دار و بیکران دریاى علم وى. به سبب آنکه امامت الهیّه چون منابعش از خداى عَلّام سرچشمه میگیرد، در آن تفاوتى میان پسر هفت ساله، و یا مرد هفتاد ساله نمیباشد، و این مسأله عیناً مانند مسأله نبوّت است. بنگرید به عیسى که در گاهواره سخن گفت و بنگرید به یحیى که با توان و قدرت کتاب را أخذ نمود و خداوند به او حکم را در حال صباوت عنایت کرد. (امام شناسى، ج‏16-17، ص: 212)

اطّلاعیه (اطلاع رسانی دربارۀ حلول ماه ذی القعدة الحرام)
بر اساس تحقیقاتی که از منابع معتبر و مراجع ذی صلاح و سایت های رسمی نجوم صورت گرفت، اثبات ماه ذی القعده که طبق تقویم رسمی در روز یکشنبه مصادف با 25 مرداد اعلان شده غیر ممکن می نماید؛ و روز اول ذی القعده را باید روز دوشنبه مطابق با 26 مرداد دانست