گوهر معرفت - عرفان و اخلاق کاربردی

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

۸۴ مطلب با موضوع «انوار عترت :: امام حسین علیه السلام» ثبت شده است

حالات مرحوم قاضی (ره) در رابطه با سیدالشهداء علیه السلام

بی شک حالات اولیای الهی و علمای بالله برای دیگران الگویی است که آنها در سیر و سلوک و مشی و سبک زندگی شان مساعدت می کند؛ یکی از اثرگزارترین عرفای معاصر مرحوم قاضی رضوان الله تعالی علیه بودند که در این سطوری برخی حالاتشان از قلم مرحوم علامه طهرانی اعلی الله مقامه می گذرد.

نفحات الاُنس (حضرت سُکینه و علی اصغر از یک مادر بودند)

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: (حضرت علی اصغر علیه السلام) این طفل شیرخواره مذبوح با سُکَیْنه هر دو از یک مادر بودند مادرشان رَباب دختر امرؤالقیس مى‏ باشد؛ حضرت سیّد الشّهداء علیه السّلام حضرت سکینه و مادرش رباب را بسیار دوست داشتند. (امام شناسى، ج‏15، ص 311 و 316)

دختری به نام رقیّه (رنجنامه حضرت رقیه سلام الله علیها)
اگرچه بعضی از اصل در وجود شخصیت دختری برای امام حسین علیه السلام به نام رقیه خاتون سلام الله علیها تشکیک کردند اما سیدالطائفتین حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه که به دقت و وسواس در سندیت روایات و صحت اشخاص شهرت دارند بر وجود حضرتش صحه گذاشته و آثاری را برای بارگاه حضرت رقیه بیان می کردند. در ادامه مقاله ای تحت عنوان رنجنامه حضرت رقیه سلام الله علیها تقدیم می گردد.
کتاب "بر مرکبِ إرادت" (مستندات قرآنی و روایی زیارت پیاده همراه با آداب سفر)

چندسالی است که سفر زیارت اربعین سیدالشهداء علیه السلام با پای پیاده که سیره علما در سابق بوده جانی دوباره گرفته و هر ساله شور و شعوری حسینی در دلها به پا می کند، حال که این حرکت عظیم هر ساله تکرار می شود بسیار مناسب است که فرهنگ نامه آن دانسته شود، از این روی حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی برای اولین بار مستندات زیارت پیاده را در تاریخ بر اساس قرآن و روایات و سیره علما و حتی در سایر ادیان بررسی کردند که به صورت جامع در کتابی به نام "بر مرکب إرادت" تقدیم می گردد.

فضیلت زیارت قبر امام حسین علیه السّلام‏ در مکتوبات علامه طهرانی ره

مرحوم علّامه حاج سیّد محمد حسین حسینی طهرانی رحمة اللـه علیه در کتاب شریف امام شناسی در باب زیارت سیدالشهدا علیه السلام روایتی را آوردند که تقدیم میگردد.

ملکوت و دستور زیارت عاشورا (ویرایش جدید)

برای قرائت کامل و خاصّ زیارت عاشورا دستوراتی از بزرگان رسیده است که در این میان، دستورِ قرائت مرحوم حضرت علّامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه بر اساس تحقیق به صواب نزدیکتر است. در مقاله حاضر حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به تبیین این قرائت می پردازند

کلام شگفت علّامه طباطبایی درباره شعری از ایرج میرزا در رثای حضرت علی اکبر علیه السّلام

آیت الله علوی بروجردی از نوادگان مرحوم آیت الله بروجردی رحمة الله علیه نقل می کنند: یکبار همراه مدّاح معروف (که ملقب به) "علّامه" بود  به منزل مرحوم" علاّمه طباطبایی" رفتیم، در زدیم و خود ایشان آمدند در را باز کردند. رفتیم داخل در اطاق دم در نشستیم و من یادم هست که چایی آوردند و خادمی نبود!، خانمی به در زدند و خود علاّمه طباطبایی بلند شدند و سینه چایی را گرفتند و چون دست ایشان می لرزید من بلند شدم و سینه چایی را گرفتم و خدمت آقایان آوردم.

گریزی ناب از علامه طهرانی در روضه علی اکبر علیه السلام
در کتاب «بحارالانوار» از بعضى از مؤلَّفات اصحاب از ابن عباس ذکر شده است که: چون جنگ صفّین بر پا بود و ما در آن نبرد بودیم على علیه السّلام پسرش: محمّد بن حنفیّه را فرا خواند و به او گفت:
روضه حضرت علی اکبر علیه السلام به قلم علامه طهرانی ره

یکی از توصیه های حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه به طلاب خواندن روضه در آخر سخنرانی بود و خودشان هم بر همین روش چه در سخنرانی و حتی در کتابت عمل می کردند و می فرمودند: روضه نور منبر است؛ در این مقام روضه ای از علامه درباره حضرت علی اکبر علیه السلام که در تالیفاتشان است نقل می شود.

رَوحِ ریحان (سیری در زندگی حضرت علی اکبر علیه السلام)

 مقالۀ پیش روی برگرفته از سخنرانی های حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی در باب زندگی و سیره حضرت علی اکبر علیه السلام است

إحرام محرّم، قسمت اول (استقبال از ماهِ محرّم)

سیره معصومین علیهم السلام و بزرگان بر این بوده که در آستانه ماه عزاداری بر سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبد الله الحسین علیه السلام اصحاب و شاگردان خود را به آمادگی برای استقبال از این ماه و عزاداری سفارش کرده و ایشان را به آداب و لوازم محرم و عزاداری ملتزم می نمودند. حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس سنت معصومین و سیره استاد بزرگوارشان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه به این امر پرداختند که در دو مقاله تقدیم می گردد

إحرام محرّم، قسمت دوّم (استقبال از ماه محرّم)

حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس سنت معصومین و سیره استاد بزرگوارشان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه برای استقبال از ماه محرم و عزاداری بر سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام در دو مقاله مطالبی را تحت عنوان آداب و لوازم عزاداری بیان کردند که قسمت دوم آن تقدیم می گردد

محفل اُنس (آداب ظاهری و باطنی حضور درعزاداری سید الشهداء علیه السلام)

 علمای اسلام به عنوان پاسداران نهضت، دوستاران اهل بیت علیهم السلام را همیشه بر سبک صحیح و منطقی عزاداری توصیه می کردند چرا که آسیب به پیکرۀ عزاداری یعنی انحراف، مقاله پیش روی به آداب و سبک عزاداری بر اساس سیره بزرگان و اولیای الهی مخصوصا علامه طهرانی ره اختصاص دارد.

فقرات آخر دعای عرفه از کیست؟

در عظمت دعای عرفه و نسبتش به سیدالشهداء علیه السلام بین هیچیک از صاحب نظرات علوم اسلامی و آسمانی شبهه و اختلافی نیست؛ اما در فقرات پایانی این دعا اختلاف است برخی آن را منسوب به حضرت می دانند و برخی نمی دانند. در این میان نظر عارف کامل حضرت علامه طهرانی قدس الله نفسه خواندنی است

حکایات (شب عرفه در حرم امام حسین علیه السلام)

ابن قولویه قمّى روایت می کند از پدرش از سعد بن عبد الله از بعضى از اصحابش از أحمد بن قتیبة همدانى از إسحق بن عمّار که مى‏ گوید: من به حضرت امام جعفر صادق علیه السّلام عرض کردم که: من شب عرفه را در حائر حضرت امام حسین علیه السّلام بیتوته کردم و 

یک سینه سُخن (لقب سیّدالشّهداء)

حجّت الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی: 

در اسلام دو شخصیّت به لقب "سیّدالشهداء" (سالار شهیدان) شهرت پیدا کردند، در ابتدا این لقب اختصاص به حضرت حمزه علیه السّلام داشت. امّا بعد از واقعۀ کربلا امام حسین علیه السّلام به این لقب شهرت پیدا کرد و هر جا که این لقب مطلق بکار می رود قطعا مراد از آن امام حسین علیه السلام است و چه بسا رعایت ادب است که ما هم این لقب را برای غیر آن حضرت بکار نبریم.
مطالبی درباره تنها سرودۀ حضرت علامه طهرانی ره + تصویر شعر

یکی از پرمحتواترین و رساترین اشعار توحیدی که در رثای حضرت اباعبد الله الحسین علیه السلام سروده شده شعر معروف (حسین است و بس) سروده حضرت علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی اعلی الله مقامه الشریف است، حجت الاسلام شاهرخ همدانی خاطرات و نکات ارزنده ای را ذیل این شعر یادداشت کردند که از نظر می گذرد.

دست شفاعت همه را (ألطاف سیدالشهداء علیه السلام بر سالکان راه خدا)

این همه گرفتار در امواج نفس و دنیا و گناه، این همه حیران و سرگشته این همه طوفان زده ی در حال غرق از؛

احساسات و عواطف سیّد الشهداء علیه السّلام در روز عاشورا

برخی به اشتباه به جهت نگاهی تک بعدی به حقیقت امام وی را بی احساس و خالی از هر گونه عاطفه بشری می پندارند لذا ورود مصائب جانکاه روز عاشورا را بر امام حسین علیه السلام امری عادی تلقی می کنند در حالیکه احساسات و عواطف به جهت جامعیت و کمال در امام معصوم و اولیای الهی بیش از دیگران است که در این مقاله به آن پرداخته می شود

سیره علامه طهرانی در روز عاشورا و شام غریبان

فرزند ارشد حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه در ضمن مصاحبه مکتوبی به تشریح سیره عزاداری والد معظمشان پرداختند که در ضمن آن به سیره علامه در روز عاشورا و شام غریبان اشاره می کنند که تقدیم می گردد.

آداب نوشیدن آب

داود رقّی می گوید: من محضر امام صادق علیه السلام مشرف بودم. حضرت آب طلب کردند و همین که آب را نوشیدند؛ دیدم امام منقلب شد و حالت گریه پیدا کرد و دوچشم مبارکش پر از اشک شد...

نفحات الاُنس (ریشۀ شهادت علی اصغر علیه السلام)

عارف کامل حضرت علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: اگر خلافت مرد مظلوم على بن أبى طالب علیه السّلام را (غصب نمی کردند و) نمى‏ بردند، تیر حرمله در روز عاشورا به گلوى حضرت على اصغر نمى‏ رسید. (امام شناسى، ج ‏8، ص: 67)

نفحات الانس (اسراری در شهادت حضرت علی اصغر علیه السلام)
عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:
آنچه براى حقیر امرى است یقینى آنکه حضرت علی اصغر علیه السلام به اراده و اختیار خود شهادت را گزید، و
جایگاه حضرت حرّ بن یزید ریاحی علیه السّلام همراه با روضه

در مورد شخصیت جناب حضرت حربن یزید ریاحی علیه السلام سوالاتی که منشاءش تردید است دیده می شود؛ که جدا افتادن حرم مطهرش را تایید بر آن می دانند.! استاد شاهرخ همدانی در این مقاله به تبیین جایگاه معظم و بی نظیر حضرت حر پرداخته و آن را متبرّک به روضه حضرتش نمودند.

روضۀ مسلم بن عقیل علیه السلام به قلم علّامه طهرانی ره

خبر کشته شدن مسلم بن عقیل در منزل «زُبالَه» به امام رسید. حضرت به سیر خود ادامه داد تا فرزدق او را دیدار کرد، و به او سلام نمود و گفت‏:...

یک سینه سُخن (توفیقات در آیینه امام حسین علیه السّلام)

حجّة الاسلام حاجّ شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

توفیقات معنوی و مخصوصاً سلب آن، آثارش در رابطه با امام حسین علیه السّلام از همه جا بیشتر و مشهودتر است؛ لذا هر کسی میتواند خودش را در رابطه با حضرت محک بزند و واقف بر امر خویش گردد.

اعمال شب و روز اوّل ماه محرّم الحرام

ماه محرّم ماه اوّل از ماههای قمری و بسیار معظّم و محترم است، علاوه اینکه این ماه ، ماه حُزن اهل بیت علیهم السلام و شیعیان ایشان است؛ برای شب و روز اول این ماه اعمالی است که در پی می آید.

یک سینه سُخن (قیام سیدالشهدا علیه السّلام)

حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی: قیام سیّدالشهداء علیه السّلام قیام عاشق به احترام معشوق بود.

حکم پوشیدن لباس سیاه در عزاداری سیدالشهداء علیه السلام

یکی از موضوعاتی که درباره عزاداری سید شهیدان حضرت اباعبد الله الحسین علیه السلام مورد بحث است پوشیدن لباس سیاه است ؛ این درحالی است که همگان بر اساس روایات صحیح اذعان دارند که پوشیدن لباس سیاه در غیر موارد ضرورت کراهت دارد، حال سوال این است که آیا این پوشش در عزای امام حسین علیه السلام سنّت است یا خیر؟ حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به این پرسش پاسخ می دهند.

بشنو از نی (مبانی رفتاری مکتب امام حسین علیه السلام)

حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله: ایثار مال و نثار جان از جلوه های برجستهٴ عرفان و معنویت کربلاست و اساساً حرکت امام حسین علیه السلام بر این اساس استوار است. (پایگاه اسراء)

نفحات الاُنس (اهمیت گریه بر مصائب سیدالشهداء علیه السلام)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: روضه را باید با تکیه به صوت و حزین خواند و از مستمعین اشک گرفت. فرزند ارشد ایشان نقل می کنند که یکبار منبر رفته بودم و مر حوم علّامۀ والد در آن مجلس تشریف نداشتند، بعداً از حقیر پرسیدند: اشک هم گرفتید ؟ 

کوتاهی در گرامیداشت همگانی غدیر

روز عاشورایی مرحوم خاتم الفقهاء و المجتهدین شیخ مرتضی انصاری اعلی الله مقامه جلوی درِ ورودیِ صحن مطهّر امیر المومنین علیه السلام ایستاده بود و از دسته جات سینه زنی استقبال می کرد و در کنار او أفندی که از طرف حکومت عثمانی حاکم عراق بود ایستاده بود. أفندی از شیخ پرسید؟

حکایات (مقصود از امام حسین علیه السلام خداست)

در یکی از مسافرتهایی که به جهت زیارت امام حسین علیه السّلام می‌رفتیم، جهت خواندن نمازهای مستحب و واجب توقف کردیم اما رفقای ما عجله داشتند که هر چه سریعتر حرکت کنند و خود را به کربلا برسانند. من به آنها گفتم: آیا قصد ما از زیارت امام حسین علیه السّلام خداست؟ و یا اینکه قصد ما

حکایات (ادب و ارادت امیرکبیر به امام حسین علیه السلام و عنایت حضرت)

مرحوم آیت الله اراکی رضوان الله علیه می فرمودند: شبی خواب امیرکبیر را دیدم، جایگاهی متفاوت و رفیع داشت. پرسیدم چون شهیدی و مظلوم کشته شدی این مرتبت نصیبت گردید؟ با لبخند گفت: خیر. 

بشنو از نی (زیارت امام حسین علیه السلام و فتوا)

علّامه حِلّى رحمة الله علیه را بعد از فوت، خواب دیدند و از کیفیّت أحوالش استفسار نمودند، جواب گفت: لَوْ لا زِیارَةُ الْحُسَیْنِ وَ تَصْنِیْفُ الالْفَیْنِ لَهَلَکَتْنِى الْفَتاوَى! «اگر زیارت إمام حسین علیه السّلام نکرده بودم، و تصنیف «الفَین» که دو هزار دلیل است بر إثبات إمامت بلا فصل مرتضى علىّ علیه السّلام نکرده بودم، هر آینه هلاک مى‏ کرد مرا فتواهائى که داده بودم.» منبع: ولایت فقیه در حکومت اسلام، ج ‏3، ص: 8

عظمت مصیبت سیدالشهداء بر اهل بیت علیهم السلام

مصیبت حضرت امام حسین علیه السلام حتی بر اهل بیت عصمت و طهارت که معدن صبر و حلم و تحمل هستند چنان جانکاه بود که کلمات و حرکاتی از آنان صادر شد که حتی در مصیبت جدشان رسول خدا صلی الله علیه و آله و امیر مومنان علیه السلام هرگز دیده نشد که در برخی از روایات صحیحه بدان اشاره شده است که تقدیم می گردد

عدم استمداد امام حسین علیه السلام از دیگران در کربلا با داشتن قدرت تکوینی

آیا حضرت سید الشهداء علیه السلام هنگام مواجهه با دشمن، نمی‌توانستند با تصرّف تکوینی، دشمن خود را نابود کنند؟ اگر می‌توانستند، چرا از آن قدرت خود استفاده نکردند و با فریاد «هل من ناصر ینصرنی» و امثال آن، از مردم یاری می‌خواستند؟ 

لمعات الحسین علیه اسلام (15) خطبه حضرت در شب عاشورا در جمع اصحاب

 

حضرت سیّد الشّهداء علیه السّلام روز تاسوعا نزدیک غروب آفتاب اصحاب خود را جمع نمودند. و حضرت علىّ بن الحسین زین العابدین علیه السّلام مى‏ فرماید: من نزدیک رفتم تا ببینم به آنها چه مى ‏گوید؛ و من در آن وقت مریض بودم. پس شنیدم که پدرم به اصحاب خود چنین فرمود:

عاشورا در پرتو عقل و احساس

وقایع، هرچقدر که مهمّ باشند، نوع نگاه و شکل ترویج و نشر آن در اثربخشی و ماندگاری آن و دریافت هدف از آن نقشی بسزا دارند؛ نگاه منطقی و حقیقی آن را در مسیر خود جاودان و نگاه احساسی و خیالی آن را کمرنگ کرده و از هدف دور می سازد. در مقاله پیش رو، عاشورا از منظر عقل و احساس مورد توجّه قرار گرفته است.

حکایات (تسبیحِ "یا حسین" علیه السلام)

آیت الله سیدحسین یعقوبی قائنی حفظه الله در کتاب شریف سفینه الصّادقین می فرماینددر روایات برای تربت قبر شریف امام حسین علیه السلام نکته ی دیگری مبنی بر اینکه تسبیح تربت در دست انسان بدون آنکه با آن ذکر گفته شود خود تسبیح میگوید بیان گردیده است.

فضیلت سلام بر سیدالشهدا علیه السلام

از امام صادق علیه السلام روایت شده است که روزی امام حسین علیه السلام در دامن حضرت  رسول صلی الله علیه و آله و سلم نشسته بود و حضرت با او بازی می کرد و او را میخنداند.

خانم رباب علیهاالسلام که بود؟

یکی از زنان عارفه به حق اهل بیت علیهم السلام که از حاضران در صحنه کربلا بوده حضرت رباب علیهاالسلام همسر سیدالشهداء علیه السلام و مادر خانم سکینه و آقا علی اصغر علیهما السلام است. تمام مورخین اسلام این بانوی برازنده را ستودند، از جمله سید محسن أمین در أعـیان الشیعه أوصاف حضرت رباب را این گونه بیان می کند: رباب از برترین زنان زمان خود و بانویی در کمال ادب و فهم و جمال بود

روضه حضرت علی اصغر علیه السلام به قلم علامه طهرانی ره

روضه نور جلسات علم و معرفت است؛ در این مقام روضه ای از مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه درباره حضرت علی اصغر علیه السلام که در تالیفاتشان است نقل می شود.

بشنو از نی (اشک بر امام حسین علیه السلام)

سالک وارسته حضرت آیت الله بهجت رحمة الله علیه: 

چقدر بگویم گاه کارهایی مستحبّی داریم که از هزار هزار واجب اثرش بیشتر است و یکی از اینها عزاداری امام حسین علیه السّلام و اشک بر آن مظلوم است.

بشنو از نی (خواستن توحید از امام حسین علیه السلام)

مرحوم حداد رضوان الله تعالی علیه: 

از خدا امام حسین علیه السلام را بخواهید و از امام حسین خدا را بخواهید
شعر «أمیری حُسین و نِعمَ الأمیر» از کیست؟

همه ما این شعر معروف «أمیری حُسین و نِعمَ الأمیر» (علیه السلام) را بارها شنیده و آن را زبان حال خود دانسته  و عاشقانه زمزمه کرده ایم اما شاید ندانیم سرآینده آن کیست؟ یادداشت پیش روی از استاد شاهرخ همدانی به این مقوله پرداخته است.

بشنو از نی (امام حسین علیه السلام فرصتی مغتنم برای سالکان)

مفسر کبیر قرآن حضرت علامه طباطبایی: استاد ما مرحوم قاضی می فرمودند: امام حسین علیه السلام تجلّی خداست و اینطور نیست که همیشه باشد سالی یک بار برای اهل معرفت تجلی می کند.

لمعات الحسین علیه السلام (12) خطبه حضرت در وقت ممانعت حر

چون حرّ بن یزید ریاحى از حرکت آن حضرت به کوفه و یا مراجعت به مدینه به شدّت منع کرد، آن حضرت در ذِى حَسَم بپا خاست، و طبق روایت طبرى در «تاریخ» از عَقَبه بن أبى العیزاز:

یک سینه سُخن (چرا تعطیلی نذری و روضه؟)

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

برخی از روی نادانی برای تامین نیازهای مادّی همنوعان خود یکسویه نگریسته و شعارگونه فقط بر دستورات دینی تمرکز دارند، همواره بر زبانشان یا "تعطیل" کردن است یا "جابجایی"؛! به اینها باید گفت: اوّل: از فقر مادّی و شکمی بدتر و زیانبارتر، فقر ادب و اخلاق و اندیشیدن و فرهنگ است که بالاخصّ عاشورا در تمام ابعادش تامین کننده و ضامن آن است و بس؛! مگر انسان همین شکم است؟! علاوه آنکه عاشورا 

لمعات الحسین علیه السلام (14) خطبه حضرت در توصیف خود و توصیف اهل کوفه‏

از طبرى نقل است که أبو مِخْنَف از عَقَبه بن أبى العِیزاز روایت کرده است که حسین علیه السّلام اصحاب خود و اصحاب حرّ را در بى ضَه مخاطب قرار داده‏ و بدین خطبه مشغول شد: