گوهر معرفت - عرفان و اخلاق کاربردی

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

۵۹ مطلب با موضوع «انوار قرآن :: تفسیر موضوعی» ثبت شده است

یک آیه عرفان (بهترین هدیه قرآنی روز پدر و مادر)

خدای مهربان فرمود: رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِمَن دَخَلَ بَیْتِیَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِینَ إِلَّا تَبَارًا (نوح/28) این آیه آخرین آیه از سوره مبارکه نوح است که حضرت نوح علیه السلام ابتدا برای خود سپس

همسر (زن) از آیات خداست

 

علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه می فرمایند: خداوند علىّ أعلى در سوره روم مى‏ فرماید: وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (سوره روم، آیه 21از آیات خدا اینکه براى شما جفت‏ هائى قرار داده. این جفت‏ها، زن‏ ها، از خود شما هستند، براى اینکه آرامش شما باشند. مرد که زن ندارد آرامش ندارد 

یک آیه عرفان (توحید پیامبر فوق انبیاء بود)

قال الله تعالی: ... إِذْ یَقُولُ لِصَاحِبِهِ لاَ تَحْزَنْ إِنَّ اللّهَ مَعَنَا...  ﴿توبه/40﴾

در این آیه کریمه خوب روشن است که وجود مبارک پیامبر صلی الله علیه و آله نام مبارک «الله»

یک آیه عرفان (ازدواج ابزار لذّت نیست، ظرف کمال انسان است)

 

قال الله تعالی: فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ جَعَلَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا وَ مِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا یَذْرَؤُکُمْ فِیهِ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ البَصِیرُ ﴿شوری/11﴾

(خداست آفریننده آسمان‏ ها و زمین. از خودتان برایتان جفت ‏هایى قرار داد، و از چهارپایان هم جفت‏ هایى آفرید تا شما را با این [تدبیر حکیمانه‏] زیاد ‏کند. هیچ چیزى مانند او نیست و او شنوا و بیناست‏)

دو نکته حائز اهمیت است: اوّل آنکه در اسلام نکاح صبغه ملکوتی دارد به واقع باید گفت: انبیاء نکاح آوردند نه صرفا ازدواج (جفت شدن و اجتماع نر و مادّه)! نکاح دارای یک فرهنگ الهی است

پرسش و پاسخ (جعلی بودن دعای یا فارج الهم در آخر ماه صفر )

سلام علیکم چندی است در برخی از سایتها و مخصوصا صفحات اجتماعی دعایی از پیامبر صلی الله علیه وآله در مورد روزهای پایانی ماه صفر نقل می شود بدین مضمون که حضرت فرمودند: هر کسی مردم را، از این دعا در آخر ماه صفر باخبر کند در گرفتاریش گشایش پیدا میکند و دعا این است: سُبحانَ الله یا فارِجَ الهَمّ وَ یا کاشِفَ الغَمّ فَرِّج هَـمّی وَ یَسّر اَمری وَ ارحِم ضَعفی وَ قِلَـّةَ حیلَتی وَ ارزُقنی حَیثَ لا اَحتَسِب یا رَبَّ العالَمین؛ و مخصوصا بر نشر آن بسیار تاکید می شود! آیا این مطلب صحت دارد آیا انتشارش جایز است؟ پاسخ از حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

پرسش و پاسخ (کیفیت تبدیل سیئات به حسنات بواسطه توبه)

سلام علیکم. دربسیاری از روایات و احادیث بیان شده که  در برابر فلان عمل خیر خداوند متعال هزار گناه یا صد هزار گناه یا... از سیئات شخص را پاک میکند آیا منظور گناه کبیره است یا صغیره؟ اینکه مثلا پاداش بعضی اعمال هزار روز روزه است یا هزار مرتبه حج ،آیا اگر کسی این اعمال از او قضا شده باشد میتواند این پاداش ها جایگزین آن اعمال قضا شده شود؟ با تشکر پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

یک آیه عرفان (رمز غدیر در شفاعت الهی)

قال الله تعالی: یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى وَهُم مِّنْ خَشْیَتِهِ مُشْفِقُونَ ﴿انبیاء/28﴾

کلام در این آیه این است که خدای متعال تنها و تنها کسی را شفاعت می کند که از او راضی باشد که در واقع از لحاظ فنی باید گفت این کبرای قضیه است که باید دنبال مصداق و به اصطلاح صغرای قضیه باشیم که حالا این رضایت کجا و بر چه اساسی است

سخنرانی (عید غدیر، عید اسلام است)

تمام احکام و سُنن إلهیه از مصدر وحی باید متضمّن یک واقعیت و حقیقت والای معرفتی جهت اصلاح نفسانی و رشد مراتب عقل انسانی و تجرّد نفس از کثرات آفاقیه و أنفسیه باشد خواه آن مرتبت از معرفت بر ما روشن و آشکار باشد و یا پنهان و مخفی؛ از این روی عید در فرهنگ قرآن و اسلام دارای ریشه ای عمیق و معنایی دقیق و رسا و سازنده دارد، سخنرانی حاضر از حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی است که بر متن دُرر بار کتاب امام شناسی جلد نهم با موضوع "عیدِغدیر" ایراد گردیده است.

 
 
نفحات الاُنس (عدم جواز استفاده از کالاهای کشورهای کفر مگر در ضرورت)

عارف کامل مرحوم علمه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: در قسمتى از نامه مرحوم سیّد عبدالحسین‏ لارى*‏، در جواب سؤال از ساخته ‏هاى دست خارجیان و واردات لباس و غذا آمده است: «علاوه بر نهى صریح: «وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ‏» (قسمتی از آیه 2 سوره مبارکه إنعام) امروز آنچه پول از بلاد اسلامیّه به بلاد خارجه مى‏ رود، اعانت به اعداء دین و استعداد کفار است براى ریختن خون اسلام و مسلمین؛ 

اسرار شب قدر در بیان علامه طباطبایی ره

مهم ترین مناسبت ماه مبارک رمضان، شب قدر است که همواره مورد توجه مؤمنین بوده و خواهد بود. آنچه در پیش روی دارید بحثی پیرامون شب قدر بر اساس نظرات مرحوم علامه طباطبایی رحمه الله در تفسیر شریف المیزان است که در دو سوره «قدر» و «دخان » مطرح گردیده است.

یک آیه عرفان (قدر و خصوصیّت شب برای مومن)

قال الله: وَاللَّیْلِ إِذَا سَجَى ﴿ضحی/2﴾

خدای متعال به شب آن هم به بخش پایانی آن یعنی سحر قسم می خورد اولا، قسم خدا در مقام انکار و در مقابل بینه نیست تا بخواهد چیزی را نفی کند چنانچه قسم انسان ها در محاکم در مقابل بینه و برای انکار است بلکه قسم خدا به خود

تا ثریا (جایگاه ایرانیان در قرآن و حکومت امام زمان علیه السلام)

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بارها به زبان فارسی سخن می گفتند و می فرمود: نام ایرانیان را به زشتی یاد نکنید زیرا آنها از یاران ما هستند و از ما حمایت می کنند. مقاله پیش روی نوشتاری بسیار نفیس از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است که در آن می خوانیم: نفی هر گونه برتری بر اساس ملّی گرایی - ایرانیان در قرآن و روایات - ایرانیان در قرآن - نظر قرآن درباره آیندۀ ایرانیان – ایرانیان وسیله تهدید اعراب به تصریح قرآن - خدواند ایرانیان را دوست دارد - ایرانیان زمینه ساز حکومت جهانی امام زمان علیه السلام و...

 

وظیفه حکومت اسلام نسبت به تغذیه سالم و زندگی ساده

یکی از وظایفی که حکومت اسلام و در راس آن ولایت فقیه هنگام تشکیل حکومت اسلامی بر عهده دارد و باید آن را مدام رصد نماید مراقبت و مواظبت بر کیفیت زندگی افراد تحت حکومت و برخورداری آنان از تغذیه سالم و اسلامی و در مقابل پرهیز جامعه از اسراف و تبذیر و زندگی اشرافی و تغذیه ناسالم است؛ در این مقاله پربار به نظرات مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه در اینباره پرداخته شده است

یک آیه عرفان (معنای یادگار بودن قرآن در میان ما از ناحیه پیامبر)

خدای متعال می فرماید: وَأَنزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْکِتَابِ وَمُهَیْمِنًا عَلَیْهِ فَاحْکُم بَیْنَهُم بِمَا أَنزَلَ اللّهُ ... (مائده/48)

پیامبر دارای هیمنه و سلطنت است ولی به قرینه سیاق کلام که انزال قرآن را قبل از مقام هیمنه آورده، می خواهد بفرماید: سلطنت، هیمنه، عظمت، شکوه و عزت و هرآنچه موجب بزرگی و بزرگواری پیامبر صلی الله علیه و آله است، همه از قرآنی است که ما در اختیار او گزاردیم تا وی را تصدیق کند پس تصدیق قرآن،

یک آیه عرفان (حقیقت موت و حیات جاهلی)

قال الله تعالی: وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً (سوره نساء (4) آیه 100)

ما که مردمان جاهلى را بعید معیب (دارای عیب) مى‏ دانیم براى این جهت است که روششان غلط بود. اگر کسى، پیغمبر حالا آمد و این پیغمبر را نشناخت یا از او تبعیت نکرد یا اسلام آورد ولى ایمان نداشت یا ایمان داشت ایمانش آن ‏طورى که باید و شاید رهبر او نبود یا آن ‏طورى که باید و شاید پیروى واقعى از آنها نکرد این عین همان مردمان جاهلى مى‏ ماند.

ملکوتی از ولایت مرد بر زن

ولایت ذاتا برای خداست؛ ولایت، بستر تربیت رحمانی هدایت و رشد انسانهاست و به تناسب اجتماعات انسانی به انبیاء، اوصیاء، اولیاء، فقهاء پدران و همسران (مردان) داده شد تا مجرای فیض رحمت و محبت الهی برای یک تربیت هدفمند عقلانی و منطقی باشند.

داستان نزول سوره «هل أتی» به قلم علامه طهرانی ره

روز "بیست و پنجم" ماه ذی الحجه از روزهای پر از برکت و نورانی از این ماه توحیدی و ولائی است، روز نزول «سوره مبارکه هل أتی» است؛ سوره ای که دربردارنده فضیلتی بس شگفت برای امیرمومنان و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین علیهم السلام و خانم فضّه خادم آنان است؛ ما در اینجا خلاصه ای از این حکایت را از کتاب شریف مطلع الانوار نقل می کنیم

بشنو از نی (فقط دل پاک کافی نیست!)

استاد اخلاق مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی رحمة الله علیه: خیلی از مردم میگن بابا دلت پاک باشد. دل پاک باشد، کافی است! جواب به این اشخاص که پاکی دل رو ملاک خوبی و بهشت میدانند این است که: آنکسی که تو را خلق کرده است، اگر فقط دل پاک را کافی میدانست، فقط می گفت: "آمِنوا" در حالیکه گفته:

حکایات (اسلام و کفر در میدان عمل و اخلاق)

از حذیفه روایت است از هشام که: در جنگ‏ بدر ظرفى از آب برداشتم که به یکى از برادران دینى خود که در گوشه میدان به روى زمین افتاده، خون از بدنش ریخته و در آستانه رحلت بود برسانم.

 

ملکوت روزه (بخش اوّل)

مجموعۀ حاضر از تألیفات ارزشمند حضرت علّامه آیة الله حاج سیّد محمّد حسین حسینى طهرانى رحمة الله علیه است که به صورت مواعظ و منبرهائى در ماه مبارک رمضان سال یک هزار و سیصد و نود هجرى قمرى در مسجد قائم طهران براى عموم مؤمنین و حضّار ایراد کرده ‏اند، این کتاب در پنج بخش تقدیم می گردد

دلیلی محکم بر اعجاز قرآن از خود قرآن

بسیاری از افراد برای اثبات اعجاز قرآن و آسمانی بودنش به دنبال دلیل از خارج آن هستند درحالیکه خدای متعال خود قرآن و شئون آن را محکمترین دلیل بر اعجاز آن بیان داشته است؛ یکی از این آیات آیه هشتاد و دوم از سوره مبارکه نساء است که علامه طباطبایی رحمة الله علیه در ذیل آن بیانی گرانسنگ و نفیس دارند که بر اساس ترجمه تفسیر المیزان تقدیم می گردد.

یک آیه عرفان (سلوک عقلانی جز با تقوا معنا ندارد)

خدای متعال فرمود: أَلاَ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظَّالِمِینَ الَّذِینَ یَصُدُّونَ عَن سَبِیلِ اللّهِ وَیَبْغُونَهَا عِوَجًا (هود/بخشی از آیات ۱۸ و ۱۹)

در قرآن بیشترین "لعن" برای کسانی است که با منش و روششان، یک پایه تربیتی غلط بگذارند و با سلوکی کج، کج فهمی را به اسم فهم به خورد ساده لوحان دهند و موجب دوری از راه خدا و دردسر برای دیگران شوند. علم و فهم و عقلانیّت در قرآن به حرّافی و داد و بیداد نیست! یک إمضای طلایی دارد و آن أدب و اخلاق و تقواست و الّا به فرموده پیامبر صلی الله علیه و آله، دانستن بدون تقوا، نتیجه ای جز دوری از حقّ ندارد.

پرسش و پاسخ (دفاع از مکتب عرفانی علامه طهرانی ره)

سلام علیکم حضرت استاد همدانی این روزها متاسفانه شخصیت والای حضرت سیدالطایفتین علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف مورد و مکتب و ممشای فکری ایشان مورد هجمه شدید افراد و جریانهای مختلفی از مخالفین حکمت و عرفان و حتی برخی از مدافعان  اون در این شبهه پراکنی ها دخالت دارن سوال  حقیر این هست که چرا بیت معظم حضرت علامه و شاگردان فکری مکتب ایشون تلاش جدی در این حوزه ندارین پاسخ از حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

تفسیر" لا اله الا الله" از علامه طهرانی ره

کیفیّت تجلّى ذات حقّ، اختصاص به فرشتگان و انبیاء و اولیاء و انسان ندارد؛ بلکه هر موجودى که در عالم لباس وجود مى ‏پوشد، یا از خود اثرى به ظهور میرساند، در اثر تجلّى و ظهور ذات حقّ تعالى در آن موجود است. در مقاله حاضر حضرت علامه طهرانی قدس الله نفسه الزکیه از کیفیت تجلی خدای متعال در موجودات و تفسیر کلمه لا اله الا الله پرده برمی دارند.

یک آیه عرفان (کرامت تراشیدنی نیست)

وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ (اسراء/٧٠)

خدا میفرماید من تو را با کرامت آفریدم، وجود و شخصیتت بالاترین کرامت است تو همان آدم باش کرامت از وجودت میبارد وجود پیامبران وجود شخصی مانند امیرمومنان انسانیت، صداقت و عدالت، آن منش و رفتار، آن جامعیت در اخلاق و قلب مهربانش، اصل جنس کرامت است؛ وجود سلمان فارسی آن تعهد و مردمداری، آن عاقلانه رفتارش از هزار کرامت و معجزه بالاتر است. اصولا معجزه چیست؟

یک آیه عرفان (استدارج و گام های شیطان برای فریب)

خدای متعال می فرماید: یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ‏ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ (بقره/168) بیان سه نکته بسیار زیبا و دقیق در این آیه

آیا خدا ترس دارد؟ منشا و آثار خشیت چیست؟

بر اساس آیه إِنَّمَا یَخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ (سوره فاطر، آیه28) خشیت برای انسان آگاه یعنی همان مومن است که سه معنا دارد:

یک آیه عرفان (کو خدا؟ کو کمک خدا؟)

خدای متعال می فرماید: وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِی مُسْتَقِیمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلاَ تَتَّبِعُواْ السُّبُلَ... (انعام/153)

گاهی شده با بعضی که خود و زندگی را به تباهی کشاندند و خلاصه زندگی را خراب کردند حرف می زنیم، تا می خواهیم امیدی دهیم از جنس خدا و رحمت و هدایت خدا، بلافاصله می بینیم از همه حتی خدا هم طلبکارند که کو خدا؟ کجاست؟ چرا کمکم نکرد؟ این همه دعا کردم گریه کردم پس چه شد؟ راست هم می گویند!. قرآن پاسخ می دهد: 

یک آیه عرفان (قرآن توفیقات معنوی و علمی را رزق می داند)

خدای متعال می فرماید: ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیم﴾ (سوره تکاثر، آیه8) با تدبر در قرآن بدست می آید: وقتی در قرآن سخن از رزق می آید مراد فقط رزق ظاهری نیست، بلکه رزق معنوی را هم شامل می شود چنانچه از نبوت و ولایت تعبیر به رزق و نعمت شده است.

(یک آیه عرفان) منشأ بیماری اعتراض و پرخاش به خوبان و خوبی ها چیست؟

خدای متعال در آیات میانی از سوره مبارکه علق می فرماید: عَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ یَعْلَمْ ﴿5﴾کَلَّا إِنَّ الْإِنسَانَ لَیَطْغَى ﴿6﴾ أَن رَّآهُ اسْتَغْنَى ﴿7﴾ إِنَّ إِلَى رَبِّکَ الرُّجْعَى ﴿8﴾ أَرَأَیْتَ الَّذِی یَنْهَى ﴿9﴾ عَبْدًا إِذَا صَلَّى ﴿علق/10﴾

ای انسان این ما بودیم که تو را از هیچ خلق کردیم این ما بودیم علومی را در اختیارت قرار دادیم که اصلا نمی دانستی! چرا حالا که اندوخته ای از علم یا مال یا هرچیز دیگری پیدا کردی مبدأش را فراموش کردی؟ بدان این فراموشی مبدأ(توحید)، سرچشمه طغیان می شود ؛ درست باید در این آیات دقت کرد! خدای متعال علم را هرگز موجب طغیان نفس و حاجب از حق نمی داند؛

یک آیه عرفان (پیروزی بر سختی ها)

خدای متعال می فرماید: فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا ﴿5﴾ اِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا ﴿انشراح/6﴾

در این آیه دو نکته شگفت است اوّل: کمال در دنیا همراه با سختی است اما نتیجه اش شیرینی و حلاوت و آرامش است. دوّم: این نتیجه یعنی شیرینی، بعد از تلخی و سختی نیست بلکه

یک آیه عرفان (هموارشدن امور بدست خداست)

خدای متعال می فرماید: إِنَّ سَعْیَکُمْ لَشَتَّى ﴿4﴾ فَأَمَّا مَن أَعْطَى وَاتَّقَى ﴿5﴾ وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى ﴿6﴾ فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرَى ﴿لیل/7﴾

سعی و تلاش مردم در دنیا متفاوت است، در این میان کسی که بر سه محور بخشندگی و نیت صالح رفتار کند و از همه مهمتر امیدوار باشد، خدا او و عقل و عملش را بالا می برد نه اینکه فقط مالش را زیاد می کند خودش را زیاد می کند ظرفیتش را بالا می برد دلش را بزرگ می کند

یک آیه عرفان (حقیقت احسان و انفاق در قرآن)

خدای متعال فرمود: إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِکُمْ... (اسراء / 7) یعنی کسی که به دیگران احسانی می کند در واقع به خود کرده است و دیگری تنها از سایه آن بهره برده است

 

یک آیه عرفان (اساس زندگی مشترک در قرآن)

خدای متعال فرمود: وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ... ﴿نساء/19﴾ و فرمود: وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا... ﴿روم/21﴾

اساس زندگی در قرآن بر این دو اصل استوار است :

الف (برای مردان): رفتار با همسر بطوریکه دین و عقل آن را بپسندد و تحسین کند؛ زن کارگر منزل نیست؛ زن سالار خانه است؛ ب (برای زنان): درست است که مرد مسکن تهیه می‌کند هزینه زندگی را می پردازد اما سَکینت و آرامش بر عهده زن است؛ مرد سالار خانواده است.

دعا و طلب مغفرت برای دشمنان

دعا در حق خود و والدین و مومنان از برترین تکالیف است اما در مورد افراد گنهکار و بیگانه و حتی دشمنان دچار تردید هستیم که آیا در حق آنان باید دعا کنیم یا نه؟ مخصوصا آنجا که بین انسان و این افراد یک علقه و ارتباطی باشد. در این مقاله بر اساس چند آیه از آیات قرآنی به پاسخ این سوال می رسیم

یک آیه عرفان (راه بهشت باز و آسان است)

خدا فرمود: جَنَّاتِ عَدْنٍ مُّفَتَّحَةً لَّهُمُ الْأَبْوَابُ ﴿سوره مبارکه ص آیه 50﴾

بهشت یک برکت است این آزادی و بازبودن، برکت دیگر است، نعمتی است روی نعمت، هیچ جا شما نمی‌ بینید که خدا بفرماید ما درِ بهشت و راه بهشت رفتن را می ‌بندیم، برای اینکه نه بیگانه می‌تواند بیاید نه آشنا از بهشت بیرون می‌رود ولی خود باز بودن دَر، نعمت و کرامتی است. اما جهنم عکس این مطلب است نه هیچ کسی حاضر است به جهنم برود و نه هیچ جهنمی می‌ تواند از جهنم بیرون بیاید، لذا فرمود: عَلَیْهِمْ نَارٌ مُّؤْصَدَةٌ ﴿بلد/20﴾ در واقع کسانی که وارد جهنم می شوند از در بسته وارد می شوند، خدا درها را بسته بود اما برخی به سبب گناه به زور وارد شدند!! حرام همان در بسته است. در بهشت باز است یعنی راه بهشت رفتن باز و آسان است؛ 

اولی الامر چه کسانی باید باشند؟

بیست و یکم ماه ذی الحجة الحرام که به حق ماه ولایت است روز نزول آیه اولی الامر است آیه ای که تکلیف مسلمین را بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله در امر ولایت و خلافت به صراحت روشن می فرماید و در عین حال خصوصیات او را در اطاعت همان خصوصیات رسول خدا می داند که در ادامه به طور اجمال ولی گویا به آن پرداخته می شود

یک آیه عرفان (کیفیت حق بودن علیّ علیه السلام)

قال الله تعالی: ذلِکَ بِأَنَّ اللّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّ ما یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْباطِلُ وَ أَنَّ اللّهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبیرُ (حج/62)

﴿ذلِکَ بِأَنَّ اللّهَ هُوَ الْحَقُّ﴾، این کلام دارای حصر است؛ یعنی حقّ منحصراً برای خداست، غیر خدا چیزی حقّ نیست اما نه اینکه چیزی هست و حقّ نیست بلکه اصلا چیزی نیست که بخواهد حقّ باشد یا باطل. پس خدا حقّی است که مقابل ندارد، مقابل خدا یک چیزی نیست که باطل باشد، بلکه مقابلش عدم محض است، عدم محض هم که لاشیء است.

نفحات الاُنس (دیداری با آیت الله نمازی شاهرودی و نکات حدیثی)

عارف کامل حضرت علامه آیت الله حاجّ سیّد محمّد حسین حسینی طهرانی رضوان الله تعالی می فرمودند: روزى در مجلسى که به دیدن آیة الله حائرى رفته بودیم در ضمن مذاکرات آقاى حاج شیخ على‏ نمازى‏ شاهرودى* گفتند که: حدیث‏ «نَهَى النبى عن الغَرَر» در کتاب عیون أخبار الرّضا مى‏ باشد و مسنداً روایت شده است، و در جلد 23 از کتاب بحارالأنوار نیز آمده است.

یک آیه عرفان (موقعیت جغرافیایی قوم عاد)

قال الله تعالی:  وَ اذْکُرْ أَخا عادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقافِ وَ قَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّی أَخافُ عَلَیْکُمْ عَذابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ (الاحقاف/21)

مفسّر کبیر قرآن حضرت علّامه طباطبایی در پاسخ به عارف کامل علّامه طهرانی رحمة الله علیهما که سوال می کنند: مراد از أحقاف در این آیه مبارکه چیست؟ می فرمایند: قریه ‏هائى بوده است بین سرزمین عراق و بین سرزمین یمن، که در آنجا هود پیغمبر، مردم را که قوم‏ عاد بودند دعوت کرد، و نپذیرفتند؛ و خداوند آنان را با فرستادن بادهاى سَموم هلاک کرد و فعلًا از آن سرزمین ها چیزى باقى نیست و همه از بین رفته ‏اند. (مهر تابان، متن، ص: 161)

*29 شوّال المکّرم طبق برخی روایات روز هلاکت قوم عاد به امر الهی است

یک آیه عرفان (ابرقدرت اسلام است، دیگران ابرشیطانند)

قال الله تعالی: ...  وَ جَعَلَ کَلِمَةَ الَّذِینَ کَفَرُواْ السُّفْلَى وَ کَلِمَةُ اللّهِ هِیَ الْعُلْیَا وَ اللّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ ﴿توبه/40﴾ طبق صریح این آیه کریمه، در منطق حقّ و واقعیّت و فرهنگ اسلامى، ابر قدرت‏ فقط و فقط عبارتست از حقیقت توحید و اسلام!، و در مقابل، اهل کفر و سران آنها همچون آمریکا و انگلیس و اسرائیل زبون و ضعیف و پایین دست هستند؛ بله آنها ابر شیطانند. چنانچه امیرمومنان علیه السلام هم فرمود: کَلِمَةُ اللَّهِ هِىَ‏ الْعُلْیا وَ کَلِمَةُ الظّالِمینَ هىَ السُّفْلَى‏... (نهج البلاغه، حکمت 373)

یک آیه عرفان (بینایی و روشن دلی در قرآن)

قال الله تعالی: وَاذْکُرْ عِبَادَنَا إبْرَاهِیمَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ أُوْلِی الْأَیْدِی وَالْأَبْصَارِ ﴿ص/45)

(و ای پیامبر، بندگان ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب را یاد کن که داراى دستان و چشم ها بودند)

از خصوصیات انبیا و اولیا این است که صاحب دست و چشم هستند!! خب این آیه چه چیزی را می خواهد بیان کند؟ مسلّم است که اکثر انسان ها دست و چشم دارند! معلوم میشود

یک آیه عرفان (در دنیا بهشتی زندگی کنیم)

خدا می فرماید: وَالَّذِینَ جَاؤُوا مِن بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ وَ لَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ ﴿حشر/10﴾ از مهمترین خواسته های اهل ایمان در دنیا این است که در دل هایشان نسبت به دیگر مومنان کینه ای نداشته باشند؛ مردم مؤمن در دنیا چیزی را از خدا می‌خواهند که آن چیز را خدا در بهشت به مردمان بهشتی می‌دهد. چرا که خدا در بهشت کینه را از دل های اهل بهشت برمی دارد ﴿وَ نَزَعْنا ما فی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلِّ﴾ (اعراف/43) در واقع مومنان در دنیا با صفات اهل بهشت زندگی می کنند یعنی دنیا را بهشت خود می کنند

 

یک آیه عرفان (بقاء نفس از راه علم است)

قال الله تعالی: مَا عِندَکُمْ یَنفَدُ وَ مَا عِندَ اللّهِ بَاقٍ... (نحل/96)

بقا از راه علم با عمل می‌گذرد. اگر کسی عالم است باید بکوشد عمل صالح را ضمیمه علم کند و اگر کسی عالم نیست هر دو جزء را باید تهیه کند، این ترغیب به بقاست از راه علم

یک آیه عرفان (حقّ با علیّ است یا علیّ با حقّ؟)

قال الله تعالی: ذلِکَ بِأَنَّ اللّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّ ما یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْباطِلُ وَ أَنَّ اللّهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبیرُ (حج/62)

﴿ذلِکَ بِأَنَّ اللّهَ هُوَ الْحَقُّ﴾، این کلام دارای حصر است؛ یعنی حقّ منحصراً برای خداست، غیر خدا چیزی حقّ نیست اما نه اینکه چیزی هست و حقّ نیست بلکه اصلا چیزی نیست که بخواهد حقّ باشد یا باطل. پس خدا حقّی است که مقابل ندارد،

"شیطان" در اندیشه تفسیری علّامه طهرانی (قسمت هفتم - پایانی)

یکى از مباحث مطرح شده در ادیان الهى  خصوصا دین مبین اسلام بحث پر دامنه و مورد تأمل شیطان مى باشد. در این مقاله طى چندین اصل  مجموع نظرات مرحوم علامه از خلال آثار ایشان پیرامون حقیقت و ماهیت شیطان از منظر اسلام بدست آمده تا مخاطب را با افکار عالى این عارف و حکیم گرانقدر در این مسأله آشنا سازد. در ادامه قسمت هفتم (پایانی) از این مقاله تقدیم می گردد.

یک آیه عرفان (حرف بدون دلیل، هم مغضوب خداست هم مؤمن)

قال الله تعالی: : یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ ﴿2﴾ کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ ﴿صفّ/3﴾ قال الله تعالی: الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَ عِندَ الَّذِینَ آمَنُوا... ﴿غافر/35﴾؛ این دو آیه در کنار هم می فرماید: بی ‌دلیل حرف زدن، علاوه بر آنکه مغضوب خداست مغضوب مؤمن هم هست؛ چون مؤمن متخلّق به اخلاق الهی‌ است، در گفتار و رفتارش سنّت الهی را رعایت می‌کند نه خیالات و منفعت نفس را. مؤمن اگر سخنی بگوید: اوّلا، تقوا را در نظر دارد، ثانیا، سَدید (محکم و با دلیل) می گویدیَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا ﴿احزاب/70

"شیطان" در اندیشه تفسیری علّامه طهرانی (قسمت ششم)

یکى از مباحث مطرح شده در ادیان الهى  خصوصا دین مبین اسلام بحث پر دامنه و مورد تأمل شیطان مى باشد. در این مقاله طى چندین اصل  مجموع نظرات مرحوم علامه از خلال آثار ایشان پیرامون حقیقت و ماهیت شیطان از منظر اسلام بدست آمده تا مخاطب را با افکار عالى این عارف و حکیم گرانقدر در این مسأله آشنا سازد. در ادامه قسمت ششم از این مقاله تقدیم می گردد.

نظر علامه طهرانی درباره دکتر محمّد معین و آرزوی غفران برای وی

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

دکتر محمّد معین‏ نیز تا زمانى که تحت نظر و نفوذ وى (إبراهیم پورداود*) بود... صریحاً از زردشتی ‏گرى حمایت مى‏ کرد. ولى از وقتى که در مجالس و محافل استاد معظّم آیة الله علّامه طباطبائى قدّس الله سرّه الزّکیّة براى ترجمه و وساطت‏ ردّ و بدل کردن مباحثات ایشان

"شیطان" در اندیشه تفسیری علّامه طهرانی (قسمت سوّم)

یکى از مباحث مطرح شده در ادیان الهى  خصوصا دین مبین اسلام بحث پر دامنه و مورد تأمل شیطان مى باشد. در این مقاله طى چندین اصل  مجموع نظرات مرحوم علامه از خلال آثار ایشان پیرامون حقیقت و ماهیت شیطان از منظر اسلام بدست آمده تا مخاطب را با افکار عالى این عارف و حکیم گرانقدر در این مسأله آشنا سازد. در ادامه قسمت سوّم از این مقاله تقدیم می گردد.