گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

بر اساس آیه إِنَّمَا یَخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ (سوره فاطر، آیه28) خشیت برای انسان آگاه یعنی همان مومن است که سه معنا دارد:

بسم الله الرحمن الرحیم

منشا و آثار خشیت چیست؟

یادداشتی از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

بر اساس آیه إِنَّمَا یَخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ (سوره فاطر، آیه28) خشیت برای انسان آگاه یعنی همان مومن است که سه معنا دارد:

الف: نسبت به خدا: معنایش ترس و خوف نیست بلکه حریم گرفتن و حرمت نگه داشتن و به عبارت عرفی مثل اینکه در محضر بزرگی خود را جمع و جور کردن است، بزرگی خدا انسان را بر حیا و حریم گرفتن از گناه و هر بدی وامی دارد.

ب: نسبت به خود: که همان مراقبه بر دل است که مبادا بیراهه برود نمک بخورد و نمکدان شکند و در نتیجه گفتار گناه گردد.

ج: نسبت به دیگران: اینکه همواره دل مومن می‌ تپد که مبادا راه کسی را ببندد، مبادا آبروی کسی را ببرد، مبادا نان کسی را قطع کند، هراس مومن اینهاست اینکه دلی را نرنجاند بین دو نفر بجای صفا و رفاقت کدورت ایجاد نکند با نگاهش با کلامش نیش نزند، حتی غمش را در دل نهان کند و با روی گشاده با مردم مهربانانه نظر کند تا دردی روی دردها نشود.

نتیجه: می توان گفت: خشیت از آثار تقواست

خشیت از کجا نشأت می گیرد؟ تا اینجا گفتیم علما خشیت دارند حالا این علما چه کسانی اند؟ مراد چه علمی است؟ طبق آیه ﴿وَ تِلْکَ الأمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَ مَا یَعْقِلُهَا إِلاّ الْعَالِمُونَ﴾(سوره عنکبوت، آیه43) علما کسانی اند که اهل تعقل اند و علم یعنی فهم درست مطالب در نتیجه خشیت مختص مومنانی است که به عقل بار یافتند؛ چراکه خدا علم را نردبانی برای عاقل شدن می‌داند پس اولا علمی علم است که انسان را به گفتار و رفتار از روی عقل بکشاند ثانیا علامت این عقلانیت هم باید خشیت الهی باشد و الا زیادند کسانی که مدام در کلماتشان دم از علم و عقل می زنند اما سر سوزنی تقوا و خشیت ندارند.

آثار خشیت چیست؟ الف: (در دنیا) آرامش و همان اطمینان دل است؛ اینها دلشان آرام است در بدترین سختی ها زخم زبان ها تهمت ها محکمه ها آرام آرامند ب: (در قیامت) امنیت است؛ با اینکه زلزله همه جا حتی زمین و آسمان را فرا می گیرد اما دل عالم عاقل (مومن) آرام است قرآن می فرماید در قیامت که کل زمین و آسمان دگرگون می‌شود ﴿وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ یَوْمَئِذٍ آمِنُونَ﴾.دل مومنان آرام است؛ این خدا همان طوری که زمین را می ‌لرزاند اما دل مومن را آرام می‌کند.