گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

مرحوم حداد رحمة الله علیه که در ذو الحجّة الحرام 1384 حجّ نموده بودند درباره سفرشان سؤالاتى از طرف حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه شده که به نقل از کتاب روح مجرد تقدیم میگردد.

عارف کامل مرحوم علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: روزى در مجلسى عظیم که بسیارى از مراجع و علماى فقه و حدیث از جمله مرحوم آیة الله آقا سید أبوالحسن اصفهانى و آقا ضیاءالدّین‏ عراقى‏* و غیرهما بودند و کلام در میانشان ردّ و بدل بود، مرحوم قاضى با صداى بلند به طورى که همه بشنوند فرمود: 

یکی از مسائلی که در چند دهه اخیر مورد اختلاف بین فقهاء واقع شده مساله رویت است که آیا مراد رویت با چشم عادی و ظاهری است یا رویت با چشم مسلّح را هم شامل می شود؛ قطعا باید یکی از این دو طریق صحیح باشد و اثبات یکی موجب بطلان دیگری است؛ در این مقاله به اثبات طریق صحیح رویت پرداخته شده است.

شب آخر ماه مبارک رمضان شبی بسیار مبارک است و الطاف الهی در این شب بر قلب مومنین و مومنات سرازیر است و بر این اساس است که همگان در قلب خود احساس انبساط و سرور دارند؛ پس به جهت استفاده از این شب آداب و اعمالی بیان شده است که به آنها اشاره می شود.

برای هر یک از شب های دهۀ آخر ماه مبارک رمضان دعاهای بسیار ارزنده ای است که خواندن آن مورد تاکید بزرگان مخصوصا حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه بوده است. دعای شب بیست و هشتم ماه رمضان همراه با ترجمه

مرحوم علاّمه طهرانی قدّس سرّه در یکی از جلسات پرسش و پاسخی که محضر علامه طباطبائی رضوان الله علیه بودند پرسشی را دربارۀ بیت المقدّس طرح کردند که عین آن تقدیم می گردد

برای هر یک از شب های دهۀ آخر ماه مبارک رمضان دعاهای بسیار ارزنده ای است که خواندن آن مورد تاکید بزرگان مخصوصا حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه بوده است. دعای شب بیست و هفتم ماه رمضان همراه با ترجمه

برای هر یک از شب های دهۀ آخر ماه مبارک رمضان دعاهای بسیار ارزنده ای است که خواندن آن مورد تاکید بزرگان مخصوصا حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه بوده است. دعای شب بیست و ششم ماه رمضان همراه با ترجمه

مرحوم آقای الهی قمشه‌ای(رضوان الله علیه) ایشان اصراری داشتند و در دعاهایشان می‌گفتند:آرزوی ما این است که ما ـ ا‌ن‌شاءالله ـ بهشت مشرّف بشویم و نهج‌البلاغه را خدمت علی بن ابی طالب(سلام الله علیه) استفاده کنیم. (نقل از آیت الله جوادی در درس اخلاق – سایت اسراء)

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: در یکى از روزهاى توقّف جناب آقاى حاج سیّد هاشم حدّاد قَدّس اللهُ نفسَه (در قم)، در معیّتشان براى أداءِ نماز در مسجد معروف جَمْکَران یک ساعت به غروب مانده رفته و در همان محلّ مخصوص از مسجد، ایشان نماز تحیّت مسجد و نماز توسّل به حضرت صاحب الامر عجَّل الله تعالى فرجَه را طبق روایت حاجى نورى در «نجم ثاقب» و «هدیّة الزّائرین» محدّث قمّى بجاى آوردند، و پس از اداءِ نماز مغرب و عشاء به قم بازگشتند. (روح مجرد، ص: 291)

از حذیفه روایت است از هشام که: در جنگ‏ بدر ظرفى از آب برداشتم که به یکى از برادران دینى خود که در گوشه میدان به روى زمین افتاده، خون از بدنش ریخته و در آستانه رحلت بود برسانم.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: داستان تشرّف او (حسن مثله جمکرانی) طبق متن کتاب  (نجم ثاقب) در شب سه شنبه هفدهم ماه مبارک رمضان سنه ثلاث و تسعین و مأتین (293) بوده است، و چون حضرت بقیّة الله در سنه 255 متولّد شده‏ اند، بنابراین در آن وقت 38 ساله بوده ‏اند؛ و چون می دانیم که غیبت کبرى در سنه 329 واقع شد، لهذا باید تشرّف حسن مثله را از زمره مشرّف شدگان به حضورش در غیبت صغرى دانست، نه در غیبت کبرى‏ ... و نه در سند و نه در متن (این تشرّف) اشکالى که مخالف اصول باشد به نظر نمى‏ آید. (روج مجرد ص 291 پاورقی)

در قداست مسجد جمکران عموما و خصوصا هیچ شکی نیست علاوه آنکه مورد توجه بزرگان و دلدادگان قطب عالم امکان امام زمان علیه السلام نیز بوده و هست؛ اما این مهم نباید سالک را از توجه تام به عالم توحید در قصد و عمل بازدارد پس باید نظر به حق داشت و حدود هر چیزی را در نظر گرفت تا از آسیب ها در امان ماند.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:حضرت مهدى از طرف پدر از نسل حسین بن على سیّد الشهداء علیهما السلام و از طرف مادر از نسل امام حسن مجتبى علیه السلام است، چون حضرت سجّاد علیه السلام 

مجموعۀ حاضر از تألیفات ارزشمند حضرت علّامه آیة الله حاج سیّد محمّد حسین حسینى طهرانى رحمة الله علیه است که به صورت مواعظ و منبرهائى در ماه مبارک رمضان سال یک هزار و سیصد و نود هجرى قمرى در مسجد قائم طهران براى عموم مؤمنین و حضّار ایراد کرده ‏اند، این کتاب در پنج بخش تقدیم می گردد

مستحب است پس از مغرب دعاى افتتاح که از ناحیه مقدسه امام زمان علیه السلام به شیعیان سفارش شده در هر شب از ماه رمضان خوانده شود دعایی که حاوی مضامین بلند و مورد تاکید اهل معرفت است برای مشاهده متن دعا و ترجمه به ادامه مطلب بروید

ماه رمضان ماه خداست ماه ارتباط عمیق تر و جان دارتر با خدا مخصوصا از طریق دعاست. یکی از بهترین و مهمترین ادعیه ای که در ماه رمضان به شیعیان سفارش شده که هر شب بخوانند دعای افتتاح است. این دعا را امام زمان علیه السلام به محمد بن عثمان دومین نایب خاصّشان تعلیم فرمودند...

یکی از نفیس ترین مناجات هایی که شیعه از امامان معصوم علیهم السلام در اختیار دارد دعایی است معروف به نام دعای ابوحمزه ثمالی که امام سجاد علیه السلام آن را برای شیعیان خود به یادگار گذاشتند. ابوحمزه ثمالى روایت میکند که حضرت امام زین العابدین علیه السّلام در ماه رمضان‌ بیشتر شب را به نماز مى‌ایستاد و چون سحر مى‌رسید این دعا را تلاوت می‌کردند.

جوانی زیبایی توست، جوانی تمام خوبی ها و استعدادهای پیدا و پنهان توست، جوانی کوه معرفت و اخلاق و ادب را درنوردیدن و در اوج ایستادن است، آری جوانی نردبان تعالی توست، مقاله پیش روی سخنی با جوانان است به قلم حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

اگر انسان به عنوان بهترین موجود در قالب احسن تقویم خلق شد، آنگاه استعدادهای درونی و قابلیت هایش به فعلیت تامه می رسد که از غار تنهایی خود پایین آمده و در جمعیت و اجتماع حضوری از روی تکلیف پیدا نموده و در این میان خود را بپروراند و پخته کند تا به مقام جامعیت برسد

غلام حضرت سجاد علیه‏ السّلام موقع غذا رفت سینى غذا را از مطبخ براى میهمان ‏ها بیاورد، در راه دستش لرزید و

یکی از محورهای کلامی ائمه اطهار سلام الله علیهم منازعاتی است که یا دشمنان و یا با دوستان و اقرباء خود داشتند یکی از این منازعات منازعه امام سجاد علیه السلام با عمویشان جناب محمد بن حنفیه در باب امامت و ولایت است که ما آن را از کتاب امام شناسی نقل می کنیم

مرحوم علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی اعلی الله مقامه در کتاب امام شناسی حکایت زیبایی را راجع به کتاب نورانی و وحیانی صحیفه سجادیه علیه السلام نقل می کنند که عین آن تقدیم می گردد

بطور یقین مى‏توان گفت که ولایت أمیر المؤمنین علیه السلام از روز اول با شهادت به لا الهَ الَّا اللهُ وَ مُحَمَّدٌ رَسولُ اللهِ شروع شده و عَلِىٌ وَلىُّ الله جمله متصله و غیر قابل انفکاک با آنها بوده است که حضرت علامه طهرانی قدس الله نفسه الزکیه آن را تبیین می نمایند

مرحوم آیت الله احمدی میانجی رحمة الله علیه، از کتاب مروج الذهب مسعودی نقل می‌کند: امیرمومنان علی علیه السلام در جنگ بودند، تشنه شدند. به دامادشان جناب عبدالله بن جعفر همسر زینب کبری سلام الله علیها فرمود: برای من آب بیاور تشنه هستم، این در حالی بود که حضرت خون از بدن مبارکشان رفته بود و اگر پیراهن از تن درمی‌آوردند یکجای سالم در بدن حضرت نبود. عرض کرد: آب نیست.

برای محبت به مولایمان امیر المومنین علی علیه السلام انوار و آثاری در دنیا و آخرت است که هر فرد به اندازه جایی که برای این محبت در قلب خود باز کرده باشد از آن برخوردار است. مقاله پیش روی به قلم حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس روایات و حکایاتی ارزنده به این موضوع اختصاص دارد

عارف کامل حضرت علامه آیت الله حاج سید محمد حسین طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: گرچه از نعمت هاى الهیّه از بدو عمر تا خاتمه آن سرشار و از هر گونه،‏ غرق‏ در بحارش‏ بوده ‏ایم، ولى اینک آن نتیجه و شالوده و جوهره آن که براى ما باقى است و بدان خوشنودیم و دلشاد و مسرور و با ابتهاج، فقط و فقط محبّت این سرور و آقاست. (امام شناسى، ج‏18، ص: 463)

خدای متعال در قرآن کریم به امر پسندیده اعتکاف اشاره دارد. اعتکاف فرصتی برای خلوت با معبود و به دنبال آن تهذیب نفس و تعالی آن است. مقاله پیش روی به نقش اعتکاف در تعالی انسان به قلم حجت الاسلام شاهرخ همدانی است

شیخ شهاب الدّین سهروردى که از حکماى بزرگ اسلام و از الهیّین است و کتابى دارد به نام: حکمةُ الإشراق و در عرفان هم قدم‏هاى راسخى دارد و مرد مرتاضى هم هست. وى حکیم مقتول است که به گناه همین توحید او را کُشتَند. مکتب خیلى مهمّى هم دارد. شیخ شهاب الدّین مى‏ گوید:

آیت الله حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی نقل می کنند: یادم هست در یک وقتى خدمت مرحوم آقاى حدّاد بودیم گاهگاهى ایشان حکایت‏ هایى را از امیرکبیر نقل میکردند، ایشان هم خیلى معجِب بودند به این شخص و به خصوص به این (خصوصیّاتش)*، در هر صورت ایشان از او به عِنوان شخصى که اقدام بر خیر میکند یاد می‏کردند. 

علامه طهرانی اعلی الله مقامه نقل می کنند: جناب محترم آقاى حاج سید محمّد مهدى خلخالى- که در عصر روز جمعه، 16 رجب، در مشهد مقدّس به دیدن ما در منزل آمدند- دو حکایت از مرحوم حاج شیخ عبدالحسین امینى، صاحب الغدیر از خود آن مرحوم بلافاصله نقل کردند که هر دوى آنها جالب است.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف از مرحوم آقا سید رضا بهاء الدینی رحمة الله علیه به نیکی یاد می کردند و ایشان را در زمانی که در قید حیات بودند از زمره أعلام امّت شیعه می دانستند و می فرمودند: 

تبعات سوء مدیریت و حکومت افراد بی لیاقت در طول تاریخ بیش از آن است که در این مختصر بگنجد که در اینجا تنها به یک مورد از آن که در زمان حکومت و غصب خلافت عثمان لعنة الله علیه رخ داد و بسیار جانکاه بوده و موجب تاثر شدید حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه شده را اشاره می کنیم

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: رسول اکرم صلّى الله علیه و آله حجاب اقرب و واقعیّت اسم اعظم است‏

حالات آخر عمر شریف و با برکت رسول خدا صلی الله علیه و آله و وصایای آن حضرت در آن موقعیت خطیر علاوه بر اینکه گویای مظلومیت آن حضرت است، بیانگر و روشنگر  بسیاری از حقایق و اتفاقات پس از آن حضرت است که درنگ بدون تعصب در آن هدایت به صراط مستقیم خواهد بود در مقاله حاضر به این امر مخصوصا از نگاه بزرگان اهل تسنن می پردازیم.

تأسّى به پیامبر و اهل بیت سلام الله علیهم ، چقدر براى سعادت دنیا و آخرت مفید است، و دور بودن از این نهج راستین چقدر افراد بشر را در منجلاب عفن آراء و اهواء گرفتار و غرق مى‏ کند، که امید رهائى از آن بعید به نظر مى‏ رسد. تبیین این امر مهم را در این مقاله به قلم عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه پی گیری می کنیم.

علامه طهرانی اعلی الله مقامه از مرحوم آیت الله حسن زاده آملی رضوان الله تعالی علیه بسیار تمجید و تجلیل میکرد و به فرزندانشان در وقت تحصیل در قم، توصیه کرده بودند حتما در درس اخلاق آیت الله حسن زاده آملی شرکت کنید؛ در علم معقول فقط درس ایشان را تایید میکردند. آیت الله حسن زاده هم متقابلا ارادت خاصی به مرحوم علامه طهرانی داشتند و تعابیر بسیار بلندی درباره ایشان به کار میبردند؛

حضرت آیت الله حسن زاده آملی رحمة الله علیه در دیداری که با یکی از فرزندان مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه داشتند، فرموده بودند: قدر پدرتان را بدانید ایشان کبریت احمر است هر صدسالی یکی مثل ایشان پیدا میشود

مقاله حاضر شرحی مختصر درباره شخصیّت فرزانه مرحوم آیت الله حاج سیّد محمّد صادق حسینی طهرانی پدر و والد مکرّم و معظّم حضرت سیّدالطائفتین علامه طهرانی اعلی الله مقامهما الشریف است که از کتاب های ارزشمندی چون گنجینه دانشمندان و گلشن ابرار و ستارگان حرم و مکتوبات علامه طهرانی استخراج شده است

شبى مرحوم آیة الله آقا سیّد عبد الهادى شیرازى در مجلس خلوت تأسّف میخورد که: چون من براى تحصیل وارد نجف اشرف شدم، دوازده حوزه رسمى تدریس اخلاق و عرفان وجود داشت؛ و الان یکى هم وجود ندارد. (روح مجرد، ص: 106) دهم ماه صفر سالروز رحلت این عالم ربّانی است؛ علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: 

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه می فرمودند: این مرد (علامه طباطبایی)، جهانى از عظمت بود؛ عیناً مانند یک بچه طلبه در کنار صحن مدرسه روى زمین مى‏ نشست و نزدیک به غروب در مدرسه فیضیّه مى‏ آمد، و چون نماز بر پا مى ‏شد مانند سائر طلّاب نماز را به جماعت مرحوم آیة الله آقاى حاج سیّد محمّد تقى خونسارى مى‏ خواند. آنقدر متواضع و مؤدّب، و در حفظ آداب سعى بلیغ داشت که من کراراً خدمتشان عرض کردم: آخر این درجه از ادبِ شما و ملاحظات شما ما را بى ادب مى ‏کند! شما را بخدا فکرى بحال ما کنید!...

مرحوم علامه طهرانی اعلی الله مقامه از استادشان نقل می کنند: حضرت آقا (مرحوم حاج شیخ محمد جواد انصاری همدانی)- روحى فداه- فرمودند: سلطان محمّد خدابنده زن خود را سه طلاقه نمود در یک مجلس؛ (مطابق مذاق عامه که مى‏ گویند حرمت مى‏ آورد و حلّیت او محتاج به محلّل است) بعداً پشیمان شد، خواست زن خود را بگیرد، به هر یک از علماى عامه مراجعه کرد، گفتند: مفرّى نیست از آنکه اوّل محلّل بگیرى! گفت: 

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی اعلی الله مقامه: علّامه حلّى از برجستگان نوادر دهر است، که نام او تا ابدیّت بر صفحه تحقیق و تدقیق نوشته شده، و چنان بحر محیط علم، و دریاى بیکران معرفت و تحقیق است که همه فقهاى شیعه از آن زمان تا به حال به کتب فقهیّه او همچون تَذکره و تَحْرِیر و مُخْتَلَف و مُنْتَهَى و قَوَاعِد و تَبْصِره نیازمندند. (امام شناسی ج 9 ص 140)

*21 محرم الحرام سالروز رحلت علامه حلی رحمة الله علیه است

مصیبت حضرت امام حسین علیه السلام حتی بر اهل بیت عصمت و طهارت که معدن صبر و حلم و تحمل هستند چنان جانکاه بود که کلمات و حرکاتی از آنان صادر شد که حتی در مصیبت جدشان رسول خدا صلی الله علیه و آله و امیر مومنان علیه السلام هرگز دیده نشد که در برخی از روایات صحیحه بدان اشاره شده است که تقدیم می گردد

از امام صادق علیه السلام روایت شده است که روزی امام حسین علیه السلام در دامن حضرت  رسول صلی الله علیه و آله و سلم نشسته بود و حضرت با او بازی می کرد و او را میخنداند.

واقعة عاشورا دارای ابعاد بسیار گسترده و عجیبی است. یکی از این ابعاد مقامات و احوال اصحاب حضرت سید الشهداء علیه السلام است. در این مقاله به بررسی اجمالی برخی از روایات پرداخته‌ شده است که بر مقامات بلند اصحاب حضرت دلالت نموده و به نوعی می‌ توان از آن، وصول ایشان را به مقام فناء و طهارت ذاتیه استفاده نمود.