در قداست مسجد جمکران عموما و خصوصا هیچ شکی نیست علاوه آنکه مورد توجه بزرگان و دلدادگان قطب عالم امکان امام زمان علیه السلام نیز بوده و هست؛ اما این مهم نباید سالک را از توجه تام به عالم توحید در قصد و عمل بازدارد پس باید نظر به حق داشت و حدود هر چیزی را در نظر گرفت تا از آسیب ها در امان ماند.
بسم الله الرحمن الرحیم
مسجد جمکران از منظر توحید
منبع: یادداشتی از حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی
بیان چند امر ما را در فهم صحیح از جایگاه این مسجد معظم یاری می نماید:
اوّل: مسجد جمکران مقدّس است، اما نباید در قصد و تشرّف، مقصود اوّلی زائرین قرار گیرد و مقدّم بر زیارت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها باشد.
دوّم: بارگاه ملکوتی حضرتش بر اساس روایات عدیده، حرم اهل بیت علیهم السلام است و تأخیر آن در نیّت و زیارت، صد در صد غلط و خلاف ادب و قطعا جفای به امام زمان علیه السلام است!
سوّم: شرافت و قداست یک مسجد صرفا به توصیه معصوم حتی امام زمان علیه السلام نیست، شرافت به ربط با عالم توحید و ملکوت و حضور اهل الله است؛ آنجا محلّ سجده و خضوع و خشوع و محو در توحید است
آن تفاوت هایی هم که در مساجد بیان شده، به جهت ربطی قویتر و شدیدتر با عالم ملکوت بواسطه یکی از اولیای الهی است.
چهارم: قطعا، حرم یکی از اولیای الهی بالاتر از یک مسجد است و ابدا نمی توان حرم یکی از معصومین یا امامزادگانی مانند حضرت عباس علیه السلام یا حضرت معصومه را با مسجد حتی مسجد جمکران مقایسه کرد.
پنجم: روی همین اساس توجه و تعریف موحّد کبیر حضرت آقاى حاج سیّد هاشم حدّاد از قبرستان معروف به شیخان که چندین تن از اولیای الهی در آن مدفونند به مراتب بالاتر از مسجد جمکران بوده، که فرموده بودند:
بسیار پر نور و پر برکت است، و خدا می داند چه نفوس زکیّه و طیّبه اى در اینجا مدفونند. پس از قبر مطهّر بى بى که فضاى قم و اطراف قم را باز و گسترده و سبک و نورانى نموده است، و بواسطه برکات آنحضرت است که گویا خستگى از زمین قم و از خاک قم برداشته شده است، هیچ مکانى در قم به اندازه این قبرستان نورانى و با رحمت نیست. و سزاوار است طلّاب و سائرین بیشتر از این به این مکان توجّه داشته باشند و از فضائل و فواضل معنوى و ملکوتى آن بهرمند شوند، و نگذارند این آثار محو شود و دستخوش نسیان قرار گیرد. روح مجرد، ص: ۲۸۵
ششم: از نگاه حکمت و معرفت آن مکانی مقدّس و اولاست که دید کثرت بین را گرفته دید توحیدی دهد که همین فلسفه غیبت امام زمان است.
لذا وقتی از عارف الهی مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد جواد انصاری رحمة الله علیه پرسیدند آیا امام زمان را دیده اید؟ فرمودند: آقاجان خدا را هم میتوان دید امام زمان که بنده خداست!
هفتم: آری؛ خدا ما را خلق نکرده که امام زمان را ببینیم، امام زمان را خلق کرده که به او خدا را ببینیم
هشتم: همانطور که گذشت نورانیت و ملکوت مسجد و حتی نفس امام زمان علیه السلام در ربط آن با عالم توحید است و این ربط در نگاه استقلالی به آن از بین می رود در نتیجه نورانیت و قداست و شرافتش می رود! آنگاه چه فرقی میان آن با سایر اماکن است؟! در نتیجه می شود همان قرآنی که امیر مومنان علیه السلام دستور به زیرانداختنش را صادر کرد و چون نگاه و احساس شرک آلود استقلالی جنبیدن گرفت اسلام محمدی شد اسلام ابوسفیانی، امیر شد معاویه!.