گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

عارف کامل مرحوم علّامه طهرانی رضوان الله علیه می فرمودند:  آقاى حدّاد می ‏گفتند: یک ‏مرتبه مرحوم آقاى قاضى به کربلا مشرّف شدند و تشریف آوردند به منزل ما، و یک دستمال ابریشمى از جیبشان درآوردند، و دستمال را بوسیدند و گفتند: «سیّد هاشم، میدانى این دستمال را چه کسى به من داده؟» گفتم: چه کسى داده؟ گفتند: «سیّد مرتضى‏ کشمیرى‏ به من داده!»

مرحوم علامه طهرانی از مرحوم آیت‌اللـه‌ بروجردى رحمة الله علیه بسیار به عظمت یاد کرده و از سیره عملى و محاسن اخلاقى ایشان مطالب زیادى بیان مى‌کردند و ایشان را مؤمن واقعى مى‌دانستند. 13 شوال روز ارتحال ایشان است

عالم جامع کمالات شیخ بهاء الدّین عاملى معروف به شیخ بهائى در کتاب «کشکول» راجع به بایزید بسطامى مطالبى دارد و گوید: وى سقّاى حضرت امام جعفر صادق علیه السّلام بوده است بدون شکّ و اشکال. 

حجّة الاسلام حاجّ شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

یکی از بزرگانی که مرحوم علّامه طهرانی رضوان الله علیه در حرم مطهّر امام هشتم علیه السلام گاهی بر سر مزارشان رفته و فاتحه می خواندند و حقیر خود شاهد بر آن بودم جناب شیخ بهاء الدّین عامِلی رحمة الله علیه معروف به "شیخ بهائی" بود که از وی به "عالِم جامع کمالات" یاد می کردند. (12 شوّال المعظّم سالروز رحلت آن عالم ربّانی است)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: حقیر أمثال سعدى‏ و عطار و محیى الدین عربى را در اوائل عمر سنّى و در اواخر که در اثر مطالعات بسیار و یا تابش نور عرفان حقیقت را دریافته‏ اند شیعه می دانم.

حجّة الاسلام حاجّ شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

یکی از کتاب هایی که سیّدنا الاستاد حضرت علّامه طهرانی اعلی الله مقامه در بدو ورود ما به حوزه بدان سفارش فرمودند و تاکید بر تعلّم و مباحثه و مطالعه آن داشتند، "گلستان سعدی" بود که به باور بسیاری از اهل فنّ، تاثیرگذارترین کتابِ نثر در ادبیات فارسی‌ بشمار می رود. 

مرحوم آقا شیخ‏ هادی‏ طهرانی‏ در علمیت از بزرگان نجف بود و یک قدری صراحت در کلام داشت و خیلی ‏ها هم از این نظر از او خوششان نمی‏آمد تا جاییکه در اواخر عمر حتی تکفیرش هم کردند،! معمولا چنین است که هر کسی که افراد زورشان به او نمی ‏رسد تکفیر و مرتدش می کنند! 

هشتم شوّال مصادف با سالروز هتک حرمت و تخریب قبور ائمۀ بقیع سلام الله علیهم است، جنایت شنیعی که در سال 1344 هجری قمری اتّفاق افتاد که دل هر انسان آزاده‌ ای را به درد می‌آورد، این اتفاق تلخ منجر شد تا بزرگان نسبت به آن حساسیّت فوق العاده نشان دهند و برای دیگران پیام تسلیت مخابره نمایند و مجالس عزا اقامه کنند. مقاله پیش روی دربارۀ ماهیت قبرستان بقیع و فضائل و آثار آن از صدر اسلام تا حال به قلم حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی نگاشته شده است.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: 

در روز هشتم ماه شوّال سنه یک هزار و سیصد و چهل و پنج هجرى قمرى، تمام بِقاع متبرّکه و مشاهد مشرّفه ائمّه بقیع حضرت إمام حسن مُجتبى، و حضرت إمام زین العابدین، و حضرت إمام محمّد باقر، و حضرت إمام جعفر صادق علیهم السّلام را با بقیه بِقاع از قبور تمامى أصحاب و تابعین و أرحام و أزواج رسول الله،و صلحاء و أبرارى که از حَدِّ إحصاء بیرون است؛ همگى را خراب و با خاک یکسان کردند. دور تا دور بقیع 

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: جای جای بقیع محل دفن صحابی خالص رسول الله صلی الله علیه و آله است، در بقیع که مى ‏روید بدانید همه آن پر است از قبرهاى امام‏زاده‏ ها و اهل بیت و اقوام و اصحاب پیامبر صل‏ی لله علیه و آله، لذا هرگز با کفش وارد نگردید چون قدم به قدم آن ممکن است قبر محترمى باشد.

می فرمودند: گرچه مسلّماً از نوابغ دهر و از فلاسفه عالی مقام بوده و در خطابه و عربیّت ممتاز بوده، و سعى وافرى در تشکیل حکومت واحده و مرکزى براى مسلمین داشته است؛ ولى...

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه:

عید گرفتن نه به معناى ساز و دهل زدن است، و نه به معناى شیرینى خوردن و رنگارنگ پوشیدن، و تفریح و تفرج بهیمانه کردن، بلکه به معناى یک درجه از تزکیه و تطهیر بالاتر، و یک صیقل بهتر به نفس دادن تا آماده برکات و نزول موآئد آسمانى گردد...

یکی از شاگردان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه نقل می کرد: قبل از ماه مبارک رمضان خدمت حضرت علامه رسیدم ایشان یک دستوراتی درباره ماه رمضان و روزه و کیفیت آن و خلاصه حالات سالک الی الله در این ماه فرمودند،

سلام لطفا در مورد فطریه و چگونگی محاسبه آن بنابر نظر علامه طهرانی رحمت الله علیه قدری توضیح دهید؟ با تشکر پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

یکی از آداب قرائت و ختم قرآن در سیره معصومین علیهم السلام مختوم نمودن آن به دعاهایی است که از ایشان رسیده است یکی از مشهورترین این دعاها دعای امام سجاد علیه السلام است که در کتاب شریف صحیفۀ سجادیه علیه السلام وارد شده است، متن دعا همراه با ترجمه را درادامه مطلب ملاحظه نمایید.

برای ختم قرآن آدابی است که بکارگیری این آداب به چندبرابر شدن اثر و ثواب آن می انجامد؛ در روایات برای ختم قرآن آدابی است که حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس سیره علامه طهرانی رحمة الله علیه در مقاله پیش روی به أهمّ آن اشاره می کنند

وجود مقدس سید الساجدین و زین العابدین علیه السلام در وداع با ماه مبارک رمضان نا و نوایی دارد با معبود بی همتای خویش که گویی که با عزیزترین یارش وداع می گوید. در ادامه، متن دعای حضرت با ترجمه ذکر می گردد

بنابراین اگر از آمدن ماه رمضان و روزه و عبادت هاى آن خوشحال باشى و به آن علاقمند بوده و نسبت به انجام اعمالى که در این ماه وارد شده، با توجه و در این جهت جدى و به کرامت، فضل و فایده آن آنگونه که باید معتقد باشى، طبیعى است که از جدایى آن غمگین شده و بسر آمدن آن براى تو سخت است...این عبارت، بخشی از نوشته های عارف کامل مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی رحمة الله علیه در کتاب شریف المراقبات درباره وداع با ماه مبارک رمضان است که متن کامل آن را در ادامه مطلب پیگیری می نماییم

برای هر یک از شب های دهۀ آخر ماه مبارک رمضان دعاهای بسیار ارزنده ای است که خواندن آن مورد تاکید بزرگان مخصوصا حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه بوده است. دعای شب بیست و چهارم ماه رمضان همراه با ترجمه

یکی از دستورات اکید اولیای الهی و عرفای بالله، شب زنده داری و إحیاء در دهۀ آخر ماه مبارک رمضان است که در اصل، سیره و روش پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار سلام الله علیهم اجمعین بر همین بوده است. از همین روی جناب حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی مطالبی را همراه با توصیه های سلوکی بر اساس سیره حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه برای دهۀ آخر ماه مبارک رمضان بیان کرده اند که در ادامه ملاحظه می نمایید

برای هر یک از شب های دهۀ آخر ماه مبارک رمضان دعاهای بسیار ارزنده ای است که خواندن آن مورد تاکید بزرگان مخصوصا حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه بوده است. دعای شب بیست و دوّم ماه رمضان همراه با ترجمه

شب قدر، شبی است که همه اولیای الهی، تمام سال را به انتظار آن می نشستند و خود را برای چنین شبی آماده می کردند که به تصریح روایات و کلمات بزرگان افضل شب های قدر شب بیست و سوم است. مقاله پیش روی توصیه های حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی درباره شب های قدر و اعمال شب بیست و سوّم بر اساس سیره حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می باشد

سلام علیکم. در مورد اعمال شب قدر نوشتید که یکی از این اعمال کسب علم است آیا برای این دستورالعمل دلیلی دارید چرا که تنها دلیل نقل شیخ صدوق در امالی است که سندی برای آن ذکر نشده است؟ پاسخ از حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

مهم ترین مناسبت ماه مبارک رمضان، شب قدر است که همواره مورد توجه مؤمنین بوده و خواهد بود. آنچه در پیش روی دارید بحثی پیرامون شب قدر بر اساس نظرات مرحوم علامه طباطبایی رحمه الله در تفسیر شریف المیزان است که در دو سوره «قدر» و «دخان » مطرح گردیده است.

بهترین عمل در شب قدر مخصوصا شب بیست و سوم که از مهمترین و با فضیلت ترین لیالی قدر است توجّه به ساحت ولی عصر امام زمان علیه السلام است براستی پیوند شب قدر با وجود امام زمان علیه السلام چیست؟ این سوالی است که جناب حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی در مقاله حاضر بدان پاسخ می دهند.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: اینکه در آیۀ شریفه آمده که: لیلة القدر خیرٌ من ألف شهرٍ، یک واقعیّت است بدون هیچ مبالغه و اغراقی، عمل در این شب انسان را به مقدار هزار ماه جلو برده و عقبات را از سر راه سالک برمی دارد. شب قدر از منّت های الهی بر امّت حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله و سلم است که در آن با عمل کم، سیری سریع و رشدی عالی داشته باشند و در یک شب بتوانند راهی را که امم دیگر در مدتی زیاد طیّ می نمودند طیّ نمایند.

شب قدر، شبی است که همه اولیای الهی، تمام سال را به انتظار آن می نشستند و خود را برای چنین شبی آماده می کردند حال ببینید مساله چقدر اهمیت دارد.مقاله پیش روی توصیه های حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی درباره شب های قدر و اعمال شب بیست و یکم بر اساس سیره حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می باشد.

شب قدر، شبی است که همه اولیای الهی، تمام سال را به انتظار آن می نشستند و خود را برای چنین شبی آماده می کردند حال ببینید مساله چقدر اهمیت دارد.مقاله پیش روی توصیه های حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی درباره شب های قدر و اعمال شب نوزدهم بر اساس سیره حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می باشد.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: دستورات وارده چون صد رکعت نماز، نماز هفت قل هو الله، قرائت سورۀ دخان و روم و عنکبوت، قرائت صد مرتبه سورۀ قدر، زیارت حضرت سیدالشهداء علیه السلام و حضرت اباالفضل العباس و حضرت علی اکبر و سائر شهداء علیهم السلام و قرآن بر سر گرفتن از اعمال و دستورات سلوکی (عمومی) شب های قدر است. 

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: حالات و ملکاتی که انسان در شب قدر دارد در طول ایّام سال منعکس می شود. کسی که در شب قدر در عالم وحدت است، در طول سال نیز این معنا در او مشهود است و کسی که در عالم کثرت مُتغوّل است در طول سال نیز به همین معنا مبتلا می شود، حتی اگر فرض کنیم کسی در شب قدر توجّهش به فرزندش زیاد است این حال به تمام سال وی تسرّی می نماید. 

همیشه این سوال مطرح بوده که کدام یک از شب های سه گانه ی شب قدر، شب قدر اصلی است و دیگر اینکه رابطه شب قدر با امام زمان علیه السلام چیست؟ برای دریافت پاسخ، بیانات حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه بسیار راه گشا می باشد

سلام علیکم لطفا موارد زیر را بیشتر توضیح بدهید:

1. عدم تعین یک شب به جهت تعظیم امر شب قدر بوده تا بندگان خدا با گناهان خود به آن اهانت نکنند.  منظور از اهانت با گناه به این شب چیست؟ چگونه در 3 شب نمی توان به ان اهانت کرد ولی در یک شب می شود؟!! 2. ایا ما با دعا کردن در این شب خودمان می توانیم سرنوشت یک ساله خود را رقم بزنیم و انچه می خواهیم از خدا تقاضا کنیم؟ ایا تاثیر دارد در سرنوشت این یک سال یا کاملا از جانب پروردگار است؟ پاسخ از حجت الاسلام شیخ محمد شاهرخ همدانی

موحّد کم نظیر مرحوم حاج سیّد هاشم حداد رضوان الله علیه:

احیاء شب قدر را باید تا طلوع شمس ادامه داد، چون برخی مواهب را بین الطّلوعین تقسیم می کنند که اگر انسان بخوابد از آن محروم می شود.

مرحوم عارف کامل علامه طهرانى قدس الله نفسه الزکیه، پیوسته شاگردان و تلامذه خود را به ادراک هر چه بیشتر شب قدر و رعایت مراقبه بیشتر و توسّل به قطب عالم إمکان امام زمان علیه السلام در شب قدر توصیه مى نمودند و آن را رمز توفیق در جلب نفحات و فیوضات الهى در سال آینده مى دانستند. اینک سخنرانى ایشان در یکی از شب های قدر بنظر همه مشتاقان وادی معرفت و سیر و سلوک مى رسد

هفدهم ماه مبارک رمضان یادآور واقعه ای است که خدای متعال در قرآن همواره آن را به پیامبر صلی الله علیه و آله و همه مسلمانان متذکّر می شود تذکّری که برای همگان ذکر است. مقالۀ حاضر به قلم حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است که به علاقه اولیای الهی به شب بدر و باین برخی برکات و آموزه های بدر که در قرآن آمده اشاره دارد.

ماه رمضان چه ماهی شد، وقتی مزیّن شد به زینت ماه پارۀ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم. و چه مبارک شد به برکت و کرامت وجود نازنین کریم اهل بیت، امام حسن مجتبی علیه السلام . همان آقایی که با مُحبّتش، محبوب شدیم.

اَللَّهُمَّ صَلَّ عَلَی الْحَسَنِ بْنِ سَیَّدَ النَّبِیَینَ وَوَصِیَّ اَمیرِالْمؤمِنینَ السَّلام ُ عَلَیْکَ یَابْنَ رَسُولِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ سَیَّدِ الْوَصَیّینَ اَشْهَدُ اَنَّکَ یَابْنَ اَمیرِ الْمْؤمِنینَ اَمینُ اللّهِ وَابْنُ اَمیِنِه عِشْتَ مَظْلُوماً وَ مَضَیْتَ شَهیداً واَشْهَدُ اَنَّکَ الْْأِمامُ الزَّکِیُّ الْهادِی الْمهْدِیَّ اَللّهُمَّ صَلَّ عَلَیْهِ وَبَلَّغْ رُوحَهُ وَجَسَدَهُ عَنّی فی هذهِ السّاعَةِ اَفْضَلََ الْتَّحِیَّةِ

شخصیت و قیام جناب مختار ثقفی در صفحات تاریخ و انظار بزرگان همیشه مورد تضارب آراء و اختلاف بوده است؛ به مناسبت 14 ماه مبارک رمضان که مصادف با شهادت اوست مختصر مطالبی که در نوشتجات حضرت علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی اعلی الله مقامه آمده و توسط حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی گردآوری شده بدون هیچ قضاوتی ارائه می گردد. 

دوازدهم ماه مبارک رمضان مصادف است با روز رحلت مرحوم سیّد جلیل و عارف نبیل اهل توحید بحقّ معنى الکلمه حاجّ سیّد هاشم موسوىّ حدّاد، که از قدیمى‏ترین و قویترین تلامذه مرحوم قاضی رحمة الله علیه محسوب میشدند؛ در ادامه، کیفیت ارتحال ایشان به قلم مرحوم علامه طهرانی نقل میشود

این مقاله بخشی از کتاب گرانسنگ روح مجرد است که به مصاحبت حضرت علامه طهرانی با مرحوم حداد رضوان الله تعالی علیهما و بیان برخی حالات مرحوم آقای حداد در ماه رمضان، اختصاص دارد:

یکی از ارادتمندان مرحوم آقای حدّاد رضوان الله علیه مرحوم حاج سید مصطفی خمینی رحمة الله علیه بودند ارادتی همراه با ادب و استماع که ظهور و بروز آن را می توان در حالات و سکنات و نحوه مناجات آن بزرگوار مشاهده نمود؛ اوّل آبان سالروز رحلت ایشان است که چند سطری را به مراوادات و ارتباط ایشان با حضرت حدّاد و علّامه طهرانی اختصاص می دهیم.

ارتباط عالمان ربانی با قرآن کریم بس عمیق و وثیق است و چیزی که آن را زیباتر و شیرین تر می نماید بجاآوردن آداب تعامل با این کتاب الهی است؛ در این میان ارتباط حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه و برخورد ممتاز ایشان با این امانت نبوی جای دقت و توجه دارد که در ادامه به آن پرداخته شده است

دهم ربیع الاول مصادف است با ازدواج پیامبر صلّی الله علیه و آله با بانوی بزرگ اسلام حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها؛ مقاله پیش روی به قلم حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به شخصیت شناسی حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها اختصاص دارد.

حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی:

استاد ما آیت الله علوی بروجردی (نواده مرحوم آیت الله بروجردی رحمة الله علیه)  برای حقیر نقل کردند که مرحوم سلطان الواعظین رحمة الله علیه که شخص متتبعی بود برای خود من نقل کرد که در روایات دیدم که وقتی حضرت زینب سلام الله علیها وارد مدینه شد زنان قریش به دیدنش رفتند خبر به حضرت ام البنین سلام الله علیها رسید ایشان هم رفت اما وقتی به خیمه حضرت زینب رسید چون قریشی نبود تواضع و ادب کرد و داخل نشد! 

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

لذّت مؤمن در اطاعت خداست؛ اطاعت گاهی در امتثال امر است گاهی در امتثال نهی؛ بنابراین روزه نگرفتن برای شخص بیمار همانقدر باید شیرین بنماید که روزه گرفتن برای شخص سالم، اگر شیرینتر نباشد! چراکه ترک کام دل است و بدست آوردن کام دوست.

ممکن است بسیاری از کسانی که قصد روزه داری در روز های ماه رجب را داشته باشند روزه های قضاء بر گردن آنها باشد اگر اینها به نیت قضاء روزه بگیرند آیا از ثواب روزه های مستحبی در ماه رجب هم بهره مند می شوند یا خیر؟ پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

سیره اولیای الهی و علمای ربانی می تواند انسان را به مذاق شرع و ممشای معصومین علیهم السلام نزدیک گرداند، در این مقاله به سیره حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه درباره روزه و ماه رمضان به نقل از کتاب نور مجرد به اختصار پرداخته شده است.

در ماه مبارک رمضان شاگردان براى ادراک نماز مغرب بجماعت ایشان مى ‏رفتند، و چون بعضى تا ذهاب حُمره مشرقیّه از سَمت الرّأس مبادرت به نماز نمى‏ کردند، لذا از ایشان تقاضا مى‏ کردند که قدرى صبر کنند؛ و ایشان هم صبر مى ‏کردند، ولى سماور روشن بود و مرحوم قاضى بمجرّد استتار قرص، افطار مى ‏کرده ‏اند. در دهه اوّل و دوّم ماه رمضان، مجالس تعلیم و انس در شب‏ها بود؛ در حدود چهار ساعت از شب گذشته شاگردان بمحضر ایشان مى ‏رفتند و دو ساعت مجلس طول مى‏ کشید. ولى در دهه سوّم، مجلس تعطیل بود و مرحوم قاضى دیگر تا آخر ماه رمضان دیده نمى ‏شدند؛ و هر چه شاگردان بدنبال ایشان مى‏ گشتند در نجف، در مسجد کوفه، در مسجد سهله، و یا در کربلا، ابداً اثرى از ایشان نبود. و این رویّه مرحوم قاضى در همه سال بود تا زمان رحلت. (مهرتابان)

در آستانه ماه مبارک رمضان ماه عروج سالکان راه خدا مناسب است که با آداب و اعمال شب اول ماه مبارک رمضان آشنا بشویم تا با آمادگی و حضور قلب بیشتری از آن پذیرایی نماییم در اعمال و آداب شب اول این ماه مبارک چند عمل مستحب است که به طور مشروح در کتب ادعیه مخصوصا مفاتیح الجنان ذکر شده است و ما در این یادداشت به برخی از آن بر اساس توصیه های استاد شاهرخ همدانی اکتفا می کنیم. 

سیرۀ بزرگان علم و معرفت به تأسّی و پیروی از منهاج پیامبر و ائمه اطهار صلوات الله علیهم بر این بوده که قبل از حلول ماه مبارک رمضان شاگردان و سالکان راه خدا را به اقبال این ماه عظیمِ خودسازی توصیه می نمودند. سخنرانی پیش روی سخنان حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است که در سال 1435 هجری قمری در آستانۀ ماه مبارک رمضان در جمع عدّه ای از علاقه مندان به مکتب مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه ایراد گردیده است. متن را در ادامه مطلب ببینید.