یکی از بهترین و نغزترین و عرفانی ترین دعاها که مشتمل بر مضامینی بس عالی و مفاهیمی توحیدی است، همین مناجات امیر المومنین علی علیه السلام به روایت "ابن خالویه" در ماه مُعظّم شعبان است که سیره اهل بیت علیهم السلام بر قرائت آن در ماه شعبان بوده است و اولیای الهی از جمله سیدنا الاستاد حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف بر قرآئت آن و تامل در مضامین و معانی راقیه آن توصیه می کردند.
بسم الله الرحمن الرحیم
گذری بر مناجات توحیدیه شعبانیه از ناحیه امیر مومنان علیه السلام
منبع: سلسله یادداشت ها تالیف حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی
یکی از بهترین و نغزترین و عرفانی ترین دعاها که مشتمل بر مضامینی بس عالی و مفاهیمی توحیدی است، همین مناجات امیر المومنین علی علیه السلام به روایت "ابن خالویه" در ماه مُعظّم شعبان است که سیره اهل بیت علیهم السلام بر قرائت آن در ماه شعبان بوده است و اولیای الهی از جمله سیدنا الاستاد حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف بر قرآئت آن و تامل در مضامین و معانی راقیه آن توصیه می کردند.
بزرگان می فرمودند: این دعا و مناجات مضامینی دارد که شرح و تفسیر آن فقط از یک سالک واصل و عارف دلسوخته برمی آید و بزرگی می فرماید: مناجات شعبانیه از مناجاتهایی هست که اگر انسان دنبالش برود و فکر در او بکند، انسان را به یک جایی میرساند.
البته خواندن این مناجات وقتی مشخص نیست اما مناسب وقت سحر است و خوب است در سحر خوانده شود و به معانی آن توجه وعنایت خاص گردد
سیدنا الاستاد حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: سیره امیر المومنین و ائمه اطهار این بوده که این دعا را در ماه شعبان می خواندند و بزرگان بر خواندن آن مداومت داشتند
سیدنا الاستاد در عظمت این دعا و مضامین توحیدی آن می فرمودند:
در همین مناجات شعبانیّه اصلًا لفظ «وصول» هست! خدایا ما مىخواهیم به تو برسیم! وصول! وصول! إِلَهِى هَب لِى کَمَالَ الإنقِطَاعِ إِلَیْکَ وَ أنِرْ أبْصَارَ قُلُوبِنَا بِضِیَاءِ نَظَرِهَا إِلَیْکَ حَتَّى تَخْرِقَ أبْصَارُ الْقُلُوبِ حُجُبَ النُّورِ فَتَصِلَ إِلَى مَعْدِنِ الْعَظمَة وَ تصِیرَ أروَاحُنَا مُعَلَّقَة بِعِزِّ قُدْسِکَ!
«خدایا ما از تو مىخواهیم که یکسره متّصل بسوى تو بشویم! آیه قرآن مىگوید: وَتَبَتَّلْ إِلَیْهِ تَبْتِیلًا یکسره کار خود را با خدا درست کن و منقطع بشو بسوى او! کمر ببند دراین راه! و چشمهاى دل ما را نور بده که بتوانیم نظر به سوى تو بکنیم! تا به کدام سر حدّ؟ تااینکه آن چشمهاى دل ما را که نور مىدهى، این نوراینقدر شدید باشد کهاین حجابهاى ظلمت و نور را که بین ما و تو واقع شده و سدّ راه ما شده تماماین حجابها را پاره کند». در تاریکىهاى بیابان دیدهایداین ماشینهائى که حرکت مىکنند؟ بعضىها جلویشان روشن است، بعضى چراغشان یکقدرى قوىتر است جلوتر را مىبینند، بعضىها یک نور افکنهائیست، اسمش را چى مىگذارید شما؟ بله؟ هان؟ پروژکتور! (چَشم!) این مىزند آنطرف کوه را هم روشن مىکند، دو فرسخ را روشن مىکند، یک فرسخ و نیم را روشن مىکند، این تمام این لُجِّهها و تاریکیها را به یک نور همه را روشن مىکند! ازاین چراغها مىخواهیم بدهى به قلب ما! نهاینکه جلوى پاى خودمان را ببینیماینطرف و آنطرف! از آنها. حَتَّى تَخْرِقَ «تخرق یعنى: پاره کند» أبْصَارُ القُلُوب «چشمهاى دل حجابهاى نور را پاره کند، حجابها را همه پاره کند.» بعد چه؟ فَتَصِلَ إِلَى مَعْدِنِ الْعَظِمَة «آنوقتاین قلبهاى ما برسد به معدن عظمت.» معدن عظمت کجاست؟ قلب ما را برسان به آن. وَ تصِیرَ أروَاحُنَا مُعَلَّقَة بِعِزِّ قُدْسِک «و روحهاى ما معلّق بشود، بستگى پیدا کند به مقام عزِّ قدس تو که در آنجا هیچ نیست جز تو، قلب ما برسد به آنجا».
إِلَهِى وَ ألْحِقْنِى بِنُورِ عِزِّکَ الأبْهَج فَأکُونَ لَکَ عَارِفًا وَ عَنْ سِوَاکَ مُنْحَرِفًا وَ مِنْکَ خِائِفًا مُرَاقِبًا «خدایا مرا ملحق کن! ملحق کن یعنى: برسان به کى برسان؟ بِنُورِ عِزِّکَ الأَبْهَج، به نور عزِّ خودت که از همه چیز روشنتر است، تابناکتر است مرا به آنجا برسان!»
این دعا کجاست؟ دعاى امیرالمؤمنین و ائمّه علیهم السّلام است که غالباً مىخواندند، و در ماه شعبان جزء مناجات شعبانیّه است، که خیلى مضامین عالى دارد، و همه بزرگان از علماء کارشان خواندناین مناجات در ماه شعبان بوده!
علامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه در توصیف این دعا می فرمایند:
این مناجات شعبانیّه مشتمل بر مقدّمه و ذىالمقدّمه است، یعنى سلوک و شهود را در بر مىگیرد. (رساله الولایه)
یعنی هم مقصد را که توحید است معرفی می کند هم راه را که همان سیر و سلوک الی الله است.