گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

عارف کامل مرحوم علمه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: در قسمتى از نامه مرحوم سیّد عبدالحسین‏ لارى*‏، در جواب سؤال از ساخته ‏هاى دست خارجیان و واردات لباس و غذا آمده است: «علاوه بر نهى صریح: «وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ‏» (قسمتی از آیه 2 سوره مبارکه إنعام) امروز آنچه پول از بلاد اسلامیّه به بلاد خارجه مى‏ رود، اعانت به اعداء دین و استعداد کفار است براى ریختن خون اسلام و مسلمین؛ 

یکی از شاگردان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه نقل می کرد: قبل از ماه مبارک رمضان خدمت حضرت علامه رسیدم ایشان یک دستوراتی درباره ماه رمضان و روزه و کیفیت آن و خلاصه حالات سالک الی الله در این ماه فرمودند،

برای ختم قرآن آدابی است که بکارگیری این آداب به چندبرابر شدن اثر و ثواب آن می انجامد؛ در روایات برای ختم قرآن آدابی است که حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس سیره علامه طهرانی رحمة الله علیه در مقاله پیش روی به أهمّ آن اشاره می کنند

قال الله: وَاللَّیْلِ إِذَا سَجَى ﴿ضحی/2﴾

خدای متعال به شب آن هم به بخش پایانی آن یعنی سحر قسم می خورد اولا، قسم خدا در مقام انکار و در مقابل بینه نیست تا بخواهد چیزی را نفی کند چنانچه قسم انسان ها در محاکم در مقابل بینه و برای انکار است بلکه قسم خدا به خود

در ماه مبارک رمضان شاگردان براى ادراک نماز مغرب بجماعت ایشان مى ‏رفتند، و چون بعضى تا ذهاب حُمره مشرقیّه از سَمت الرّأس مبادرت به نماز نمى‏ کردند، لذا از ایشان تقاضا مى‏ کردند که قدرى صبر کنند؛ و ایشان هم صبر مى ‏کردند، ولى سماور روشن بود و مرحوم قاضى بمجرّد استتار قرص، افطار مى ‏کرده ‏اند. در دهه اوّل و دوّم ماه رمضان، مجالس تعلیم و انس در شب‏ها بود؛ در حدود چهار ساعت از شب گذشته شاگردان بمحضر ایشان مى ‏رفتند و دو ساعت مجلس طول مى‏ کشید. ولى در دهه سوّم، مجلس تعطیل بود و مرحوم قاضى دیگر تا آخر ماه رمضان دیده نمى ‏شدند؛ و هر چه شاگردان بدنبال ایشان مى‏ گشتند در نجف، در مسجد کوفه، در مسجد سهله، و یا در کربلا، ابداً اثرى از ایشان نبود. و این رویّه مرحوم قاضى در همه سال بود تا زمان رحلت. (مهرتابان)

به حقیقت باید گفت که میزان معرفت هر کسی به ادب اوست  که بالاترین ادب ادب نسبت به خدا و منسوبین به اوست ماه مبارک رمضان از آنجایی که منسوب به خدای باری تعالی است باید محترم به ادب بندگان خدا باشد در این یادداشت به این مهم پراخته شده است

دستورات سلوکی و توصیه های ماه مبارک رمضان برگرفته شده از سخنرانی حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی که طبق نظرات سلوکی حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه تبیین شده است. در این مقاله به دستورات باطنی و ظاهری برای آمادگی و استفاده هرچه بیشتر از مواهب این ماه اشاره شده است.

بر اساس روایات ماه رمضان شروع سال است سال تزکیه و تقرّب الی الله، از این روی دارای خصوصیاتی است که او را از سایر ماه ها ممتاز می گرداند تا جایی که گفته شده ماه های رجب و شعبان مقدمات این ماه مبارکند. حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی در دیدار برخی از اخلاّء روحانی در تاریخ 27 شعبان المعظم سنه 1436 هجری قمری به بیان پاره ای از خصوصیات منحصر به فرد ماه مبارک رمضان پرداختند که استماع آن، مخصوصا به سالکان راه خدا توصیه می شود.

روش بزرگان اهل معرفت بر این بوده و هست که همه ساله در آستانه ماه توحیدی رجب المرجب، رفقای سلوکی خود را جمع کرده و بر استفاده هرچه بیشتر از این ماه و انجام برخی دستورات خاصّ سلوکی و مخصوصا بر مراقبه شدید توصیه می فرمودند، آنچه پیش روی شماست، سخنرانی حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی در این باب است.

مُفسّر کبیر قرآن حضرت علامه طباطبائی اعلی الله مقامه: (ازدواج نکردن حضرت عیسی علیه السلام) دلیل بر نقصان نیست، بلکه دلیلى بر روحیّت و نورانیّت حضرت عیسى بوده است، چون با این نشأه أبداً تماس حاصل نکرد و ازدواج ننمود و سکنى و خانه نگرفت؛ یک موجودیّت خاصّى داشت. ولى حضرت رسول اکرم جامعیّت داشتند، از آثار و خصائص این نشأه بنحو أوفى برآمدند؛ و بالاخصّ سنّت ازدواج از خصائص رسول الله است‏. (مهر تابان)

یکی از وظایفی که حکومت اسلام و در راس آن ولایت فقیه هنگام تشکیل حکومت اسلامی بر عهده دارد و باید آن را مدام رصد نماید مراقبت و مواظبت بر کیفیت زندگی افراد تحت حکومت و برخورداری آنان از تغذیه سالم و اسلامی و در مقابل پرهیز جامعه از اسراف و تبذیر و زندگی اشرافی و تغذیه ناسالم است؛ در این مقاله پربار به نظرات مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه در اینباره پرداخته شده است

بیستم مهر، روز بزرگداشت عارف و شاعر بی نظیر جناب حافظ شیرازی لسان الغیب است؛ فردی که هر اهل دلی با او و غزل های عارفانه اش اُنسی بی شمار دارد؛ در آنچه به دنبال می آید عشق و علاقۀ وافر مرحوم علّامه طهرانی رحمة الله علیه به جناب خواجه شیراز از نظر می گذرد.

بی شک حالات اولیای الهی و علمای بالله برای دیگران الگویی است که آنها در سیر و سلوک و مشی و سبک زندگی شان مساعدت می کند؛ یکی از اثرگزارترین عرفای معاصر مرحوم قاضی رضوان الله تعالی علیه بودند که در این سطوری برخی حالاتشان از قلم مرحوم علامه طهرانی اعلی الله مقامه می گذرد.

با سلام؛ سوالی که از محضر استاد داشتم این است که در زندگی آیت الله قاضی رحمت الله علیه این طور می خوانیم که ایشان تا سن چهل سالگی درها بروی او بسته بوده. و ارتباطی با عالم غیب نداشته اند. آیا این مساله درست است که بعد از چهل سالگی برای ایشان فتح باب شده است. در صورتی که در زندگی بسیاری از بزرگان در  نوجوانی و جوانی ... پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

مرحوم آقای بهجت اعلی الله مقامه می‌فرمودند: آقای قاضی (رضوان الله تعالی علیه) در اواخر عمر به این نتیجه رسیدند که: «ترک معصیت و نماز اول وقت برای رسیدن به مقامات عالیه کافی است.» من این نظریه استاد را جرأت نکردم برای رفقا و دیگر شاگردان آقای قاضی نقل کنم؛ به دلیل اینکه (به حسب ظاهر و نگاه ابتدایی) با برنامه‌های سی چهل ساله استاد منافات داشت. چیزی نگفتم تا اینکه حرف خود به خود پراکنده شد و من نیز گفتم.

خدای متعال می فرماید: وَأَنزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْکِتَابِ وَمُهَیْمِنًا عَلَیْهِ فَاحْکُم بَیْنَهُم بِمَا أَنزَلَ اللّهُ ... (مائده/48)

پیامبر دارای هیمنه و سلطنت است ولی به قرینه سیاق کلام که انزال قرآن را قبل از مقام هیمنه آورده، می خواهد بفرماید: سلطنت، هیمنه، عظمت، شکوه و عزت و هرآنچه موجب بزرگی و بزرگواری پیامبر صلی الله علیه و آله است، همه از قرآنی است که ما در اختیار او گزاردیم تا وی را تصدیق کند پس تصدیق قرآن،

هنگامی که عارف کامل حضرت علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه مشغول کتابت کتاب روح مجرد یادنامه استادشان حضرت آقای حاج سید هاشم حداد اعلی الله مقامه بودند وقتی به توصیف دلدادگی اولیای الهی و غربت و عدم سنخیتشان به عالم کثرت و انسشان به محبوب ازلی و ابدی می پردازند به یکباره دچاره عارضه ای می شوند و بسیاری از پزشکان خبره برای ادامه مداوا و عملیه جراحی رفتن به خارج را توصیه و اصرار می کنند که با خودداری علامه مواجه می شوند مرحوم علامه تمام جریان را اینچنین به نگارش درآورده و می فرمایند:

پرفسور دکتر سجادی، به تحقیق یکی از برترین های چشم پزشکی دنیاست که به خاطر یک جلسه مداوا، به خیل ارادتمندان و شاگردان سلوکی حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه پیوست؛ کتاب "آیین رستگاری" حاصل جلسات توجیهی سلوکی علامه با ایشان است که از نفیس ترین بیانات علامه به حساب می آید که برای هر طالب و سالکی مطالعه آن ضروری است؛ فرزند دوم علامه در مقدمه این کتاب از نحوه این آشنایی می گوید.

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی: در یکی از جلسات عصر جمعه ای که محضر حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه بودیم در مورد این مطلب صحبت می فرمودند که تمام نعمت ها و استعدادهایی که خدای متعال در اختیار انسان قرار می دهد برای این است که آنها را در مسیر سیر و سلوک الهی و کمال نفس و متحقّق شدن به مراتب توحید و معرفت خدا بکار گیرد که به مناسبت سخن از جناب بوعلی سینا به میان آمد

یکی از حق دارترین عالمان شیعی که بر ذمّه تمام شیعیان بل مسلمانان جهان حقّ وافری دارد، مرحوم علاّمه ملّا محمّد باقر مجلسی صاحب بحارالانوار رضوان الله تعالی علیه است که سی ام مرداد را روز تکریم و بزرگداشت ایشان نام نهاده اند؛ مرحوم علّامه طهرانی اعلی الله مقامه همواره به نیکی و کرامت از او یاد کرده و چون از نوادگان ایشان بودند بر خود می بالیدند که در ادامه به آن اشاره می شود

روح دین عبادت است و بهترین عبادت نماز است. خداوند براى آنکه مؤمنین در موقع عبادت حضور قلب داشته باشند مکانهائى را معیّن فرموده که در آنها نماز گزارند؛ ملکوت مسجد، به حقیقت نورانی مسجد و آداب ظاهری و باطنی آن می پردازد. سی و یکم مرداد روز جهانی مسجد است.

اینکه بنده به شرکت در مسجد و اقامه نماز در ان علاقه بسیاری دارم اما اخیرا با حدیثی مواجه شدم با این مضمون که  برای زن بهتر است نمازش را در خانه بخواند حتی در خانه هم در پستو خواندن بهتر از در ایوان خواندن است تکلیف خانم در اینباره چیست؟ پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

از جمله زنانى که در اسلام به قرائت و ختم و تفسیر قرآن مشهورند، حضرت نَفیسه خاتون نواده حضرت امام حسن مجتبى علیه السّلام است که سالهاى آخر عمرش را در مصر سپرى کرد و در آنجا به خاک رفت. و داراى مزارى بس عظیم و قبّه و بارگاهى مى ‏باشد. و در زمان حیاتش به کرامات و استجابت دعوات مشهور و معروف بوده است.

از مهمترین و حتمی ترین لوازم سلوک و طی مدارج عرفان عملی استاد است و مهمتر از آن شناخت استاد است؛ مجموعه پیش روی با نام "همرهیِ خضر" سلسله مقالاتی از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است که در سال 1434 هجری قمری تالیف شده و به ضرورت و راه شناخت استاد سلوکی اختصاص دارد که در پنج بخش به مشتاقان سیر و سلوک الی الله تقدیم می گردد.

از مهمترین و حتمی ترین لوازم سلوک و طی مدارج عرفان عملی استاد است و مهمتر از آن شناخت استاد است؛ مجموعه پیش روی با نام "همرهیِ خضر" سلسله مقالاتی از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است که در سال 1434 هجری قمری تالیف شده و به ضرورت و راه شناخت استاد سلوکی اختصاص دارد که در پنج بخش به مشتاقان سیر و سلوک الی الله تقدیم می گردد.

از مهمترین و حتمی ترین لوازم سلوک و طی مدارج عرفان عملی استاد است و مهمتر از آن شناخت استاد است؛ مجموعه پیش روی با نام "همرهیِ خضر" سلسله مقالاتی از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است که در سال 1434 هجری قمری تالیف شده و به ضرورت و راه شناخت استاد سلوکی اختصاص دارد که در پنج بخش به مشتاقان سیر و سلوک الی الله تقدیم می گردد.

از مهمترین و حتمی ترین لوازم سلوک و طی مدارج عرفان عملی استاد است و مهمتر از آن شناخت استاد است؛ مجموعه پیش روی با نام "همرهیِ خضر" سلسله مقالاتی از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است که در سال 1434 هجری قمری تالیف شده و به ضرورت و راه شناخت استاد سلوکی اختصاص دارد که در پنج بخش به مشتاقان سیر و سلوک الی الله تقدیم می گردد.

از مهمترین و حتمی ترین لوازم سلوک و طی مدارج عرفان عملی استاد است و مهمتر از آن شناخت استاد است؛ مجموعه پیش روی با نام "همرهیِ خضر" سلسله مقالاتی از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است که در سال 1434 هجری قمری تالیف شده و به ضرورت و راه شناخت استاد سلوکی اختصاص دارد که در پنج بخش به مشتاقان سیر و سلوک الی الله تقدیم می گردد.

این همه گرفتار در امواج نفس و دنیا و گناه، این همه حیران و سرگشته این همه طوفان زده ی در حال غرق از …؛

تا حالا شده وقتی به ما می گویند میز یا قفسه کتاب یا سایر وسایل دم دستت را تمییز کن، نگاه کردیم و گفتیم: که تمییز است ولی وقتی دست بر سطح آنها کشیدیم و نوک انگشت را نگاه کردیم دیدیم پر است از گرد و غباری که اصلا به چشم نمی آمد.

یکى از شاگردان مرحوم علامه قدّس سرّه خدمت ایشان مى ‏رسد و عرض مى‏کند: آقا! درباره پدر من چه دستورى مى ‏فرمائید؟ پدر من اصلًا کمونیست است و هیچ اعتقادى به دین و مکتب ندارد. ایشان فرموده بودند: «با پدرت مانند یک شیعه خالص أمیرالمؤمنین علیه ‏السّلام باید رفتار کنى!!»

یک بار یک نفر آمد خدمت مرحوم آقای بهجت رحمة الله علیه و خیلی متجدد و تیپ اروپایی، یک دفعه همه خودشان را عقب کشیدند و رویشان را برگرداندند. آقا آمدند جلو، بغلشان کردند و بوسیدند و بعد فرمودند: محبت امیرالمؤمنین علیه السلام در دلش بود.

یکی از آقازاداگان حضرت علامه رحمة الله علیه نقل می کردند: قبل از انقلاب اسلامى ایران در زمان گذشته روزى فردى معمّم و متشخّص به مرحوم والد (علامه طهرانی)، رضوان الله علیه مراجعه مى ‏کند و از ایشان کسب تکلیف سلوکى و مقدمۀ موصله را مى ‏نماید. مرحوم والد پس از طى چند جلسه صحبت و تبیین مواضع و توضیح مراتب در جلسه آخر به او مى ‏فرمایند:

ولایت ذاتا برای خداست؛ ولایت، بستر تربیت رحمانی هدایت و رشد انسانهاست و به تناسب اجتماعات انسانی به انبیاء، اوصیاء، اولیاء، فقهاء پدران و همسران (مردان) داده شد تا مجرای فیض رحمت و محبت الهی برای یک تربیت هدفمند عقلانی و منطقی باشند.

مرز حیا و عفت برای بانوان مؤمنه، درون و بیرون از خانه نیست! حتی مرز آن محرم و نامحرم نیست؛ بلکه مرز آن رعایت مراتب تقوا و بندگی است که این مهمّ اقتضا دارد که در پرده حیا و عفت بود در ستر رضایت خدا زیست که همین امر ایجاب می کند زنان مؤمنه در خانه و در نزد محارم خصوصا فرزندان جوانشان بیشتر رعایت اینگونه امور را بنمایند. 

مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه می فرمودند: سال اولی که به مشهد مقدس مُشرّف شده بودیم، زمستان خیلی سردی بود تقریباً طرف ‏های عصر و غروب بود که تب زیادی کردم؛ خانم آمدند و گفتند در منزل نان نداریم، 

زنی خدمت حضرت زهرا سلام الله علیها رسید و گفت: مادری ناتوان دارم که در نمازش با مشکلی مواجه شده است. مرا فرستاده تا پاسخ سؤالش را دریافت کنم. آنگاه سؤال را طرح و پاسخ را شنید. بار دوم پرسش دیگر طرح کرد و پاسخ شنید تا ده بار سؤال طرح کرد و پاسخ شنید. او که دیگر از کثرت پرسش خود شرمگین شده بود،...

داود رقّی می گوید: من محضر امام صادق علیه السلام مشرف بودم. حضرت آب طلب کردند و همین که آب را نوشیدند؛ دیدم امام منقلب شد و حالت گریه پیدا کرد و دوچشم مبارکش پر از اشک شد...

عارف کامل مرحوم آیت الله علامه طهرانی رحمة الله علیه از آنجایی که نگاهی جامع به تعالی کشور بر پایه سیر الی الله از حیث فردی و جمعی داشتند، برای این منظور و پیشگیری از برخی موانع و معظلات فرهنگیِ غیر قابل جبران، در همان ابتدای انقلاب که فرصتی مناسب پدید آمده بود، اموری را در ضمن پیشنهاداتی جامع به سمع رهبر کبیر انقلاب رساندند...

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه مى ‌فرمودند: أوّلین بار براى تبلیغ به رباط‌ کریم رفتم. نزدیکى‌ هاى ظهر بود که به آنجا رسیدم. رفتم داخل بازار و از یکى از دکّاکین (مغازه دارها) یک چهارپایه گرفتم و آن را وسط بازار گذاشتم و روى آن ایستادم و شروع کردم به خطبه خواندن: بِسمِ اللَهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم الْحَمَدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِین تا آخر، طولى نکشید که مردم آمدند و اطراف ما مملوّ از جمعیّت شد و آن روز نزدیک به دو ساعت صحبت کردم! وقتى صحبتم تمام شد و پائین آمدم

سلام علیکم وقت شما بخیر سوالی داشتم از خدمت استاد کلینی به سند معتبر از امام صادق(علیه‌السلام) روایت کرده: هرکه به خدا و روز قیامت ایمان دارد باید پس از هر نماز واجب خواندن سوره  ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾ را ترک نکند،

عارف کامل و عالم ربانی حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: بازار آخرت کساد است اگر کسى در دنیا از هر گونه اعتباریّات آن بهرمند باشد، مثلًا فرزند و عشیره فراوان و اسب‏ هاى مرصّع دارد، و شؤون او همگى چشمگیر و از نقطه نظر عالم اعتبار قابل توجّه است؛ یک فرزندش دکتر است، یکى دیگر مهندس، یک قصر ییلاقى دارد و یک قصر قشلاقى؛ در آنجا مى ‏گوید: فرزند من دکتر است، مى‏ گویند: براى ما چه آوردى؟ ما دل پاک مى ‏خواهیم، عقیده پاک مى ‏خواهیم...

سجده با توجه و با حضور قلب، انسان را به خدا نزدیک‌ تر خواهد کرد، و هر چه این زمان طولانی ‌تر باشد، قرب و نزدیکی بیشتری حاصل خواهد شد؛ یکی از بهترین سجده ها سجده آخر نماز و ذکر آن است مرحوم حداد و علامه طهرانی رحمة الله علیهما بر پیروی از امام الساجدین علیه السلام در سجده آخر نمازها بر ذکر خاصی تاکید داشتند...

استاد اخلاق مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی رحمة الله علیه: خیلی از مردم میگن بابا دلت پاک باشد. دل پاک باشد، کافی است! جواب به این اشخاص که پاکی دل رو ملاک خوبی و بهشت میدانند این است که: آنکسی که تو را خلق کرده است، اگر فقط دل پاک را کافی میدانست، فقط می گفت: "آمِنوا" در حالیکه گفته:

در قداست مسجد جمکران عموما و خصوصا هیچ شکی نیست علاوه آنکه مورد توجه بزرگان و دلدادگان قطب عالم امکان امام زمان علیه السلام نیز بوده و هست؛ اما این مهم نباید سالک را از توجه تام به عالم توحید در قصد و عمل بازدارد پس باید نظر به حق داشت و حدود هر چیزی را در نظر گرفت تا از آسیب ها در امان ماند.