گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

قال الله تعالی: وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً (سوره نساء (4) آیه 100)

ما که مردمان جاهلى را بعید معیب (دارای عیب) مى‏ دانیم براى این جهت است که روششان غلط بود. اگر کسى، پیغمبر حالا آمد و این پیغمبر را نشناخت یا از او تبعیت نکرد یا اسلام آورد ولى ایمان نداشت یا ایمان داشت ایمانش آن ‏طورى که باید و شاید رهبر او نبود یا آن ‏طورى که باید و شاید پیروى واقعى از آنها نکرد این عین همان مردمان جاهلى مى‏ ماند.

حاج سعید عاکف محقّق و نویسنده برترین کتب دفاع مقدّس:

شهید اندرزگو که بنیانگذار کبیر انقلاب نیمی از انقلاب را مدیون وی می داند و شهید طهرانی مقدّم که عنوان پدر موشکی ایران را دارد را دارای ارتباط‌ هایی با مرحوم علّامه طهرانی بودند. (سخنرانی به مناسبت سالگرد شهید چمران، 30 خرداد سال 1398 مشهد مقدّس)

سلمان فارسى حاکم مدائن بود؛ و با اینکه حاکم بود، وارد در مدائن شد ولى در دارالحکومه نرفت، رفت در یکى از همین منزل‏هاى معمولى، فلاکس و پوست ‏تختش را انداخت و یک دیزى داشت و یک دانه رَکوه: یعنى آفتابه؛ تمام سرمایه سلمان فارسى علمش بود که در سینه اش بود و مثل ما احتیاج به کتاب و کتابخانه که نداشت، او علمش را

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: شهادت امام حسن علیه السلام طبق قول صحیحتر هفتم ماه صفر است که البته در این تاریخ ولادت امام کاظم علیه السلام هم واقع شده است ولی به دو جهت باید هفتم ماه صفر را به عزاداری برای امام حسن علیه السلام قرار داد:

به مناسبت اوّل شهریور و روز پزشک این مقاله که حاوی تأثیر امام صادق علیه السلام بر علم پزشکی و تدریس آن است از زبان متفکّران غربی به نقل از کتاب شریف امام شناسی تألیف مرحوم علاّمه طهرانی قدّس سرّه تقدیم می گردد.

پرفسور دکتر سجادی، به تحقیق یکی از برترین های چشم پزشکی دنیاست که به خاطر یک جلسه مداوا، به خیل ارادتمندان و شاگردان سلوکی حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه پیوست؛ کتاب "آیین رستگاری" حاصل جلسات توجیهی سلوکی علامه با ایشان است که از نفیس ترین بیانات علامه به حساب می آید که برای هر طالب و سالکی مطالعه آن ضروری است؛ فرزند دوم علامه در مقدمه این کتاب از نحوه این آشنایی می گوید.

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی: در یکی از جلسات عصر جمعه ای که محضر حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه بودیم در مورد این مطلب صحبت می فرمودند که تمام نعمت ها و استعدادهایی که خدای متعال در اختیار انسان قرار می دهد برای این است که آنها را در مسیر سیر و سلوک الهی و کمال نفس و متحقّق شدن به مراتب توحید و معرفت خدا بکار گیرد که به مناسبت سخن از جناب بوعلی سینا به میان آمد

یکی از حق دارترین عالمان شیعی که بر ذمّه تمام شیعیان بل مسلمانان جهان حقّ وافری دارد، مرحوم علاّمه ملّا محمّد باقر مجلسی صاحب بحارالانوار رضوان الله تعالی علیه است که سی ام مرداد را روز تکریم و بزرگداشت ایشان نام نهاده اند؛ مرحوم علّامه طهرانی اعلی الله مقامه همواره به نیکی و کرامت از او یاد کرده و چون از نوادگان ایشان بودند بر خود می بالیدند که در ادامه به آن اشاره می شود

روح دین عبادت است و بهترین عبادت نماز است. خداوند براى آنکه مؤمنین در موقع عبادت حضور قلب داشته باشند مکانهائى را معیّن فرموده که در آنها نماز گزارند؛ ملکوت مسجد، به حقیقت نورانی مسجد و آداب ظاهری و باطنی آن می پردازد. سی و یکم مرداد روز جهانی مسجد است.

علّامه طباطبائى‏ قدَّس اللَه تربتَه به کتاب «بحار الانوار» جدّ ما مرحوم علّامه مجلسى‏ بسیار ارج مى ‏نهادند و آن را بهترین دائرة المعارف شیعه از نقطه نظر جمع اخبار مى ‏دانستند؛ و بالاخصّ کیفیّت

مرحوم حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه در بیان مختصری از حالات عارف بی بدیل مرحوم حاج سید احمد کربلائی رضوان الله علیه در کیفیّت مناجات وی حکایت بسیار زیبائی را نقل می کنند که عین آن را تقدیم می کنیم.

27 شوّال المعظّم سالروز وفات آقا حاج سید احمد کربلایی است

از جمله زنانى که در اسلام به قرائت و ختم و تفسیر قرآن مشهورند، حضرت نَفیسه خاتون نواده حضرت امام حسن مجتبى علیه السّلام است که سالهاى آخر عمرش را در مصر سپرى کرد و در آنجا به خاک رفت. و داراى مزارى بس عظیم و قبّه و بارگاهى مى ‏باشد. و در زمان حیاتش به کرامات و استجابت دعوات مشهور و معروف بوده است.

میثم تمّار که از خواصّ اصحاب أمیر المؤمنین علیه السّلام بود، بر روى اسبى سوار بود. در این حال حبیب بن مظاهر اسدى هم از طرف مقابل بدین سو مى ‏آمد. و در محلّى که جمعى از بنى اسد در مجلس خود نشسته بودند به هم رسیدند.

در میان اصحاب ائمه اطهار علیهم السلام کسانی بودند که از اولیای الهی و جزو یاران خاصّ و اصحاب سرّ ایشان بودند. جناب میثم تمّار کوفی یکی از بهترین آنان است که مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه با عناوین خاصی از ایشان یاد می کردند.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: میثم تمّار مردى است خرما فروش چند سبد خرما دارد و در دکّه ‏اى نزدیک مسجد کوفه مى ‏گذارد و مى ‏فروشد، در اثر تسلیم و اطاعت آن قدر مقام و منزلت یافت که امام خود را به نورانیّت و به ولایت شناخت و امیر المؤمنین علیه السّلام ساعاتى چند در دکّان او مى ‏رفتند و مى ‏نشستند 

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:إنسان نباید تعجّب کند که: أمیر المؤمنین علیه السّلام مى ‏فرماید: ءَاهِ، ءَاهِ! شَوْقًا إلَى رُؤْیَتِهِمْ! (من چقدر مشتاق اولیاء خدا هستم) پیغمبر هم اشتیاق به رؤیت اینها دارد. هر کسى که ولىّ خداست،

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه میفرمودند:

مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه در کتاب گرانسنگ و بی نظیر و نفیس امام شناسی در بیان برخی از ابعاد فرهنگی امام رضا علیه السلام به مساله ترویج علم در زمان ایشان پرداختند و سطوری را قلمی کردند که از محضر شما خوانندگان می گذرد

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف در اینباره می نویسند: مرحوم آیة الحقّ و العرفان آیة الله حاج شیخ محمّد جواد انصارى‏ همدانى‏ در سالهاى آخر عمر، و با توارد ضعف شدید و کسالت قلب مسافرتى به پاکستان نمودند که با نبودن وسائل نقلیّه آن زمان به مانند امروز، بسیار مشکل و طاقت فرسا بود.

سطور ذیل شرح و ترجمه احوال حضرت آیة الله مرحوم حاج شیخ محمّد جواد انصارى همدانى (ره) است که به قلم عارف کامل حضرت آیت الله علامه حاجّ سیّد محمّد حسین حسینى طهرانى به رشته تحریر در آمده که عین آن به مناسبت 2 ذی القعده سالروز ارتحال آن عارف واصل تقدیم می گردد

مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه نقل می کردند: مرحوم انصارى در همدان ملجأ دوستان راه خدا و سالکان إلى الله از اطراف و اکناف بود. در همه وقت از فصول سال، شیفتگان معرفت و ولایت از اقصى نقاط براى ادراک محضرش شَدّ رحال نموده چند روزى در منزل ایشان سکونت مى‏ نمودند

حجّت الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی: 

مرحوم علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی اعلی الله مقامه می فرمودند: مرحوم آیة الله حاج شیخ أبو الحسن شعرانى*‏ تَغمَّده اللهُ فى بِحار رضوانِه و بحبُوحاتِ نعیمِه‏ حکیم محقّق و فقیه مدقّق هم‏ عصر که وجودش لطفى بود از ناحیه حضرت حقّ سبحان، و فقدانش ضایعه ‏اى عظیم بر اسلام و تشیّع و عالم بشریّت و انسانیّت؛ (الله شناسى، ج‏3، ص: 102)

و در جای دیگری می فرمایند:

آیة الله سیّد رضى شیرازى، نوه مرحوم میرزا حسن شیرازى‏ بزرگ رحمة الله علیهما نقل می کند: نکته بسیار آموزنده ‏اى که از ایشان (مرحوم علامه شعرانی) به یاد دارم و هیچ‏وقت از خاطرم نمى ‏رود براى شما نقل مى ‏کنم:

برای هر یک از شب های دهۀ آخر ماه مبارک رمضان دعاهای بسیار ارزنده ای است که خواندن آن مورد تاکید بزرگان مخصوصا حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه بوده است. دعای شب بیست و سوّم ماه رمضان همراه با ترجمه

شب نوزدهم ماه مبارک رمضان مصادف با شب ضربت خوردن امیر مومنان علی علیه السلام در محراب مسجد کوفه است به همین مناسبت روضه ای جانسوز از حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه که در شب نوزدهم سال 1397 هجری قمری در مسجد قائم علیه السلام ایراد شده است تقدیم می گردد

سلام علیکم. به مناسبت شب های قدر مطلبی را از علامه حسن زاده آملی درباره شیوه صحیح و کامل قرآن سرگرفتن دریافت کردم که تا بحال نشنیده بودم آیا این مطلب را تایید می کنید؟ پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

خرافات، دوری از حق و حقیقت و عین جهل است! یکی از خرافاتی که متاسفانه هر سالی که می گذرد بیشتر به آن دامن زده می شود مساله سیزده بدر رفتن است مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه درباره خرافات و مخصوصا سیزده بدر تعبیری بس عجیب دارند که در ادامه می آید

یکی از رسوم ایرانیان تعطیلات عید نوروز و سیزده بدر است که مردم برای از بین بردن و خارج کردن نحوست از منزل خود به بیرون و صحرا می روند. در واکاوی و ریشه یابی این رسم، به روایتی برمی خوریم که به خرافی بودن آن تصریح دارد

عارف کامل حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه خاطره ای را در کیفیت احتجاج با یک مرد مطّلع سنّی مذهب در حقانیّت و افضیّلت امیر المومنین علیه السلام در امر خلافت و وصایت در سفر به حجّ خانه خدا و زیارت قبرستانی که حضرت خدیجه سلام الله علیها و اجداد پیامبر صلی الله علیه و آله در آنجا مدفون اند، نقل می کنند که بسیار زیباست؛ می فرمایند:

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه:

مریض نگوید ماه رمضان آمده به دل من نمى ‏چسبد من باید روزه بگیرم، یا چند روز امتحان مى‏ کنم اگر مرضم شدّت پیدا کرد دیگر نمى‏ گیرم. همین که طبیب متخصّص ثقه (یعنى راستگوئى) تشخیص داد که ضرر دارد انسان باید اطاعت کند و بخورد. و در اینجا هم آن طبیب لازم نیست مسلمان باشد، غیر مسلمان هم باشد

امام صادق علیه السلام می فرمودند: شب نیمه شعبان، شب قدر ما اهل بیت است. حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف می فرمودند: آنچه که به ما دادند از شب نیمه شعبان دادند. حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس آنچه از بزرگان معرفت و ولایت در اینباره دریافت کردند، مطالبی گرانبها را در اهمیت احیاء شب نیمه شعبان و اعمال آن به طور تفصیل بیان می دارند...

یکی از پرمحتواترین و رساترین اشعار توحیدی که در رثای حضرت اباعبد الله الحسین علیه السلام سروده شده شعر معروف (حسین است و بس) سروده حضرت علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی اعلی الله مقامه الشریف است، حجت الاسلام شاهرخ همدانی خاطرات و نکات ارزنده ای را ذیل این شعر یادداشت کردند که از نظر می گذرد.

این همه گرفتار در امواج نفس و دنیا و گناه، این همه حیران و سرگشته این همه طوفان زده ی در حال غرق از …؛

ماه شعبان از ماه های معظم پروردگار است و برای اولیای الهی و عرفای بالله همان ایام اللهی است که همواره سالکان راه خدا و مشتاقان حریم دوست و مومنان واقعی را بر غنیمت شمردن تمامی لحظات آن سفارش می فرمودند و به حق آن را اوقات خوشی می دانستند که گفت:

عارف کامل مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی اعلی الله مقامه:

مناجات شعبانیه مناجات بزرگى است و یکى از ارمغان هاى آل محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم مى‏باشد که بزرگى آن را کسى که قلب سالم و گوش شنوایى داشته باشد، درک مى‏کند. و اهل غفلت از درک فواید و نورهاى آن بى‏بهره‏اند. (المراقبات)

عارف کامل مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی اعلی الله مقامه:

مناجات شعبانیه، شامل مطالب اساسى در مورد چگونگى معامله بندگان با خداى بزرگ بوده و آداب خواستن، دعا و طلب آمرزش از او را، آنگونه که شایسته است، بیان مى‏کند. و استدلال‏هاى جالب توجهى جهت امیدوار شدن به درگاه خدا که با مناجات با او مناسب است، در بردارد. و به روشنى، ملاقات، نزدیکى و دیدن خدا را معنى مى‏کند و به این ترتیب شُبهه‏هاى سالک، شک هاى مُنکر و وحشت اهل شک را برطرف مى‏کند. و نیز اشاره‏اى به شناخت نفس و این که شناخت آن باعث شناخت پروردگار است دارد.  (المراقبات)

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْمَعْ دُعَائِی إِذَا دَعَوْتُکَ وَ اسْمَعْ نِدَائِی إِذَا نَادَیْتُکَ وَ أَقْبِلْ عَلَیَّ إِذَا نَاجَیْتُکَ فَقَدْ هَرَبْتُ إِلَیْکَ وَ وَقَفْتُ بَیْنَ یَدَیْکَ مُسْتَکِینا لَکَ مُتَضَرِّعا إِلَیْکَ رَاجِیا لِمَا لَدَیْکَ ثَوَابِی 

تا حالا شده وقتی به ما می گویند میز یا قفسه کتاب یا سایر وسایل دم دستت را تمییز کن، نگاه کردیم و گفتیم: که تمییز است ولی وقتی دست بر سطح آنها کشیدیم و نوک انگشت را نگاه کردیم دیدیم پر است از گرد و غباری که اصلا به چشم نمی آمد.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعِ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفِ الْمَلائِکَةِ وَ مَعْدِنِ الْعِلْمِ وَ أَهْلِ بَیْتِ الْوَحْیِ ...

عارف کامل مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی اعلی الله مقامه:

مناجات شعبانیه، مناجات معروفى است و اولیای خدا بخاطر این مناجات شعبانیه است که با ماه شعبان انس دارند و اصلا به جهت همین مناجات، منتظر و مشتاق این ماه هستند. (المراقبات)

یکی از بهترین و نغزترین و عرفانی ترین دعاها که مشتمل بر مضامینی بس عالی و مفاهیمی توحیدی است، همین مناجات امیر المومنین علی علیه السلام به روایت "ابن خالویه" در ماه مُعظّم شعبان است که سیره اهل بیت علیهم السلام بر قرائت آن در ماه شعبان بوده است و اولیای الهی از جمله سیدنا الاستاد حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف بر قرآئت آن و تامل در مضامین و معانی راقیه آن توصیه می کردند.

عارف کامل میرزا جواد آقا ملکی تبریزی:

این ماه (شعبان) براى سالک إلى اللّه بسیار با ارزش است. یکى از شبهاى قدر در این ماه مى‏باشد و کسى در آن متولد شده که خداوند بواسطه او وعده پیروزى به تمامى دوستان، پیامبران و برگزیدگانش - از زمانى که پدر ما حضرت آدم (على نبینا و آله و علیه السلام) در زمین ساکن شده - داده است. و وعده داده، بوسیله او، بعد از پر شدن زمین از ظلم و جور، آن را پر از قسط و عدل نماید - که در جاى خود بطور مفصل به آن خواهیم پرداخت. و از مقام آن همین بس که ماه رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم بوده و حضرتش صلّى اللّه علیه و آله و سلّم فرمودند: شعبان شهری، رحم اللّه من اعاننی على شهری، (شعبان ماه من است، خداوند کسى را که مرا در ماهم یارى کند، بیامرزد.)

سلام علیکم مرحوم آیت الله سید محمد محسن حسینی طهرانی رحمة الله در سایت مکتب وحی در قسمت پرسش و پاسخ در خصوص سوالی که شخص مدفون در شام کدام بزرگوار هستند اشاره داشتند که حضرت زینب صغری ام کلثوم (س)می باشند پاسخ از استاد شاهرخ همدانی

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: زحمات آیة الله گلپایگانى‏ براى بقاءِ حوزه مقدّسه علمیّه قم بسیار قابل تقدیر است. خودشان براى حقیر مقدارى از آن را در دوران انقلاب و قبل از انقلاب در مجلسى که فقط ما دو نفر بوده ‏ایم بیان فرموده‏ اند و حقیر بعضى از آنها را در نوشتجات دستى خود یادداشت نموده‏ ام. نفس آیة الله گلپایگانى‏ بسیار صاف و درخشان است، و از حقّ در صورت فهمیدن عبور نمى ‏کند و نمى ‏گذرد. (روح مجرد، پاورقی، ص: 131)

از جهتی می توان قیام مرحوم شهید نواب صفوی رحمة الله علیه را نظیر قیام زید بن علی دانست که قطعا باید اذعان نمود قیامی از روی هوی و هوس و رسیدن به مطامع دنیایی و ریاست و قدرت نبوده بلکه اقدامی از سر عِرق دینى و غیرت اسلامی بوده است. در این مقاله که به اختصار تقریر یافته کوشیده شده جایگاه قیام بر اساس ادارک واقع و از منظر معصومین علیهم السلام تبیین گردد.

مرحوم علّامه طهرانى انقلاب اسلامى ایران را یک موهبت الهى براى ملّت شیعه اثنى عشرى ایران مى ‏دانستند، و م ى‏فرمودند: «مردم باید قدر این هدیّه الهى را بدانند و خوب از آن پذیرائى کنند. نکات مثبت را تأیید، و در صدد رفع نکات منفى و اصلاح آن برآیند.

زنی خدمت حضرت زهرا سلام الله علیها رسید و گفت: مادری ناتوان دارم که در نمازش با مشکلی مواجه شده است. مرا فرستاده تا پاسخ سؤالش را دریافت کنم. آنگاه سؤال را طرح و پاسخ را شنید. بار دوم پرسش دیگر طرح کرد و پاسخ شنید تا ده بار سؤال طرح کرد و پاسخ شنید. او که دیگر از کثرت پرسش خود شرمگین شده بود،...

معمولا در دعا انسان خواسته اش را مطرح می کند و دنبال حل مشکلات است و برای آن دنبال چاره جویی بوده و دیگر مجالی برای علت نمی بیند اما از آنجایی که به امام سجاد علیه السلام فرصت تربیت مستقیم به عنوان امام مسلمین داده نشده حضرت دعا را تبدیل به یک مکتب درس و تعلیم کرد و در مواردی هم دعا را طرح می کند هم علت استجابت یا عدم استجابت آن را طرح می کند.

به عنوان مثال حضرت در دعای نورانی «ابوحمزه ثمالی» علاوه بر دعا تعلیل آورده و عرضه میدارد:

داود رقّی می گوید: من محضر امام صادق علیه السلام مشرف بودم. حضرت آب طلب کردند و همین که آب را نوشیدند؛ دیدم امام منقلب شد و حالت گریه پیدا کرد و دوچشم مبارکش پر از اشک شد...