گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: (حضرت علی اصغر علیه السلام) این طفل شیرخواره مذبوح با سُکَیْنه هر دو از یک مادر بودند مادرشان رَباب دختر امرؤالقیس مى‏ باشد؛ حضرت سیّد الشّهداء علیه السّلام حضرت سکینه و مادرش رباب را بسیار دوست داشتند. (امام شناسى، ج‏15، ص 311 و 316)

اول ربیع الاول مصادف است با هجرت نبی اسلام صلی الله علیه و آله از مکه به مدینه و همزمان است با واقعه بسیار مهم لیلة المبیت واقعه ای که خداوند به سبب آن به وجود امیر مومنان علیه السلام بر تمامی ملائکه فخر فروخت.

سلام علیکم چندی است در برخی از سایتها و مخصوصا صفحات اجتماعی دعایی از پیامبر صلی الله علیه وآله در مورد روزهای پایانی ماه صفر نقل می شود بدین مضمون که حضرت فرمودند: هر کسی مردم را، از این دعا در آخر ماه صفر باخبر کند در گرفتاریش گشایش پیدا میکند و دعا این است: سُبحانَ الله یا فارِجَ الهَمّ وَ یا کاشِفَ الغَمّ فَرِّج هَـمّی وَ یَسّر اَمری وَ ارحِم ضَعفی وَ قِلَـّةَ حیلَتی وَ ارزُقنی حَیثَ لا اَحتَسِب یا رَبَّ العالَمین؛ و مخصوصا بر نشر آن بسیار تاکید می شود! آیا این مطلب صحت دارد آیا انتشارش جایز است؟ پاسخ از حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

خدای متعال می فرماید: وَأَنزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْکِتَابِ وَمُهَیْمِنًا عَلَیْهِ فَاحْکُم بَیْنَهُم بِمَا أَنزَلَ اللّهُ ... (مائده/48)

پیامبر دارای هیمنه و سلطنت است ولی به قرینه سیاق کلام که انزال قرآن را قبل از مقام هیمنه آورده، می خواهد بفرماید: سلطنت، هیمنه، عظمت، شکوه و عزت و هرآنچه موجب بزرگی و بزرگواری پیامبر صلی الله علیه و آله است، همه از قرآنی است که ما در اختیار او گزاردیم تا وی را تصدیق کند پس تصدیق قرآن،

وفات پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، بزرگترین مصیبت تاریخ عالم است! لذا ایجاب می نماید حوادث حول آن مورد توجه قرار گیرد؛ آنچه پیش روی شماست درباره ساعات آخر حیات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این دنیای فانی بر اساس مدارک اهل تسنن می باشد که تقدیم می گردد

درباره نحوه ارتحال پیامبر صلی الله علیه آله در میان نویسندگان و مورخان اختلاف می ‌باشد. در مقاله پیش رو به تاریخ و سبب و کیفیّت ارتحال آن حضرت از نگاه تاریخ پرداخته شده است

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: شهادت امام حسن علیه السلام طبق قول صحیحتر هفتم ماه صفر است که البته در این تاریخ ولادت امام کاظم علیه السلام هم واقع شده است ولی به دو جهت باید هفتم ماه صفر را به عزاداری برای امام حسن علیه السلام قرار داد:

به مناسبت اوّل شهریور و روز پزشک این مقاله که حاوی تأثیر امام صادق علیه السلام بر علم پزشکی و تدریس آن است از زبان متفکّران غربی به نقل از کتاب شریف امام شناسی تألیف مرحوم علاّمه طهرانی قدّس سرّه تقدیم می گردد.

یکی از ناب ترین مواعظی که در اختیار شیعیان به عنوان چراغ راه در طول حیات به یادگار مانده، مواعظ امام مجتبی علیه السلام است که در لحظات پایانی عمر شریف خود به جناده ایراد فرمودند؛ متن کامل همراه با ترجمۀ مرحوم علّامه طهرانی رضوان الله علیه در ادامه می آید

هفتم ماه صفر بنابر روایات صحیحه و مشهور بین اعلام نجف روز شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام است. آن حضرت بواسطه زهرى که جُعْدَه- که دختر أشعث بن قیس‏ کِنْدى است- به دستور معاویه به حضرتش خورانید، به شهادت رسید. جعده دختر امّ فروه خواهر أبو بکر است و دختر عمّه عائشه است.

در روز شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام بین علمای شیعه اختلافاتی وجود دارد که این تحقیق به بررسی این موضوع می پردازد

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه: از آثار بارگاه و حرم ایشان پیداست که شخصیت با عظمتی در اینجا مدفون هستند و ایشان نسبتِ حضرت رقیه را به سید الشهدا علیه السلام به عنوان دختر، تایید می کردند و از جاهایی که در سفر به شام همراه با حضرت حاج سید هاشم حداد اعلی الله مقامه الشریف به زیارت می رفتند، مزار خانم رقیه سلام الله علیها بوده است.

پنجم ماه صفر منسوب به شهادت دردانه ابی عبدالله علیه السلام بی بی حضرت رقیه سلام الله علیهاست. یادداشت ذیل از زبان علامه طهرانی رحمة الله دراینباره است

روح دین عبادت است و بهترین عبادت نماز است. خداوند براى آنکه مؤمنین در موقع عبادت حضور قلب داشته باشند مکانهائى را معیّن فرموده که در آنها نماز گزارند؛ ملکوت مسجد، به حقیقت نورانی مسجد و آداب ظاهری و باطنی آن می پردازد. سی و یکم مرداد روز جهانی مسجد است.

اینکه بنده به شرکت در مسجد و اقامه نماز در ان علاقه بسیاری دارم اما اخیرا با حدیثی مواجه شدم با این مضمون که  برای زن بهتر است نمازش را در خانه بخواند حتی در خانه هم در پستو خواندن بهتر از در ایوان خواندن است تکلیف خانم در اینباره چیست؟ پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

از جمله زنانى که در اسلام به قرائت و ختم و تفسیر قرآن مشهورند، حضرت نَفیسه خاتون نواده حضرت امام حسن مجتبى علیه السّلام است که سالهاى آخر عمرش را در مصر سپرى کرد و در آنجا به خاک رفت. و داراى مزارى بس عظیم و قبّه و بارگاهى مى ‏باشد. و در زمان حیاتش به کرامات و استجابت دعوات مشهور و معروف بوده است.

پس از ورود اهل بیت سیدالشهدا علیهم السلام به کوفه، و خوشحالی درباریان و ابن زیاد و گرفتن مراسمی به خاطره پیروزی، به طرف شام، محل استقرار یزید حرکت نمودند. وقتی سر حسین ـ علیه السّلام ـ و یارانش و اسراء در مقابل یزید حاضر شدند، 

زیارت معصومین علیهم السلام از اوجب واجبات است که هر چه مراعات آداب و اعمال وارده بیشتر باشد بهره زائر بیشتر خواهد بود؛ کتاب حاضر به آداب جامع ظاهری و باطنی عتبات عالیات در عراق می پردازد که حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی را بر اساس متن روایات و با برداشت از سیره بزرگان خصوصا حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه به صورت اختصار بیان می کنند.

مقاله پیش روی از منشآت حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است که به بررسی جایگاه زیارت در سیر و سلوک الی الله و برخی آداب آن بر اساس منویّات و فرمایشات استادشان علامه طهرانی رحمة الله علیه می پردازد

چندسالی است که سفر زیارت اربعین سیدالشهداء علیه السلام با پای پیاده که سیره علما در سابق بوده جانی دوباره گرفته و هر ساله شور و شعوری حسینی در دلها به پا می کند، حال که این حرکت عظیم هر ساله تکرار می شود بسیار مناسب است که فرهنگ نامه آن دانسته شود، از این روی حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی برای اولین بار مستندات زیارت پیاده را در تاریخ بر اساس قرآن و روایات و سیره علما و حتی در سایر ادیان بررسی کردند که به صورت جامع در کتابی به نام "بر مرکب إرادت" تقدیم می گردد.

مرحوم علّامه حاج سیّد محمد حسین حسینی طهرانی رحمة اللـه علیه در کتاب شریف امام شناسی در باب زیارت سیدالشهدا علیه السلام روایتی را آوردند که تقدیم میگردد.

برای قرائت کامل و خاصّ زیارت عاشورا دستوراتی از بزرگان رسیده است که در این میان، دستورِ قرائت مرحوم حضرت علّامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه بر اساس تحقیق به صواب نزدیکتر است. در مقاله حاضر حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به تبیین این قرائت می پردازند

آیت الله علوی بروجردی از نوادگان مرحوم آیت الله بروجردی رحمة الله علیه نقل می کنند: یکبار همراه مدّاح معروف (که ملقب به) "علّامه" بود  به منزل مرحوم" علاّمه طباطبایی" رفتیم، در زدیم و خود ایشان آمدند در را باز کردند. رفتیم داخل در اطاق دم در نشستیم و من یادم هست که چایی آوردند و خادمی نبود!، خانمی به در زدند و خود علاّمه طباطبایی بلند شدند و سینه چایی را گرفتند و چون دست ایشان می لرزید من بلند شدم و سینه چایی را گرفتم و خدمت آقایان آوردم.

علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: در شب سوّم ربیع الثّانى یکهزار و چهارصد و دوازده هجریّه قمریّه، أخ الزّوجه حقیر: حجّة الاسلام آقاى حاج سیّد حسن معین شیرازى دامت‏ معالیه در بنده منزل در مشهد مقدّس بودند، و خواب جالبى را نقل نمودند که ذکرش مقرون به لطف است...

یکی از توصیه های حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه به طلاب خواندن روضه در آخر سخنرانی بود و خودشان هم بر همین روش چه در سخنرانی و حتی در کتابت عمل می کردند و می فرمودند: روضه نور منبر است؛ در این مقام روضه ای از علامه درباره حضرت علی اکبر علیه السلام که در تالیفاتشان است نقل می شود.

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: 

على اکبر (علیه السلام) امید دل حضرت امام حسین علیه السلام بود. هم شاخه از یک درخت، و هم پیوند از یک ساق بود، طرز تفکّر و مرام و مقصدش عین آن حضرت بود. کَأنَّهُ هُوَ، بَلْ إنَّهُ هُوَ در اینجا مصداق دارد لهذا در قیامت مقامى پیدا مى‏کند که شهدا و صدّیقین هم ندارند. (امام شناسى، جلد ‏15، صفحه 334)

 مقالۀ پیش روی برگرفته از سخنرانی های حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی در باب زندگی و سیره حضرت علی اکبر علیه السلام است

سیره معصومین علیهم السلام و بزرگان بر این بوده که در آستانه ماه عزاداری بر سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبد الله الحسین علیه السلام اصحاب و شاگردان خود را به آمادگی برای استقبال از این ماه و عزاداری سفارش کرده و ایشان را به آداب و لوازم محرم و عزاداری ملتزم می نمودند. حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس سنت معصومین و سیره استاد بزرگوارشان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه به این امر پرداختند که در دو مقاله تقدیم می گردد

حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس سنت معصومین و سیره استاد بزرگوارشان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه برای استقبال از ماه محرم و عزاداری بر سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام در دو مقاله مطالبی را تحت عنوان آداب و لوازم عزاداری بیان کردند که قسمت دوم آن تقدیم می گردد

 علمای اسلام به عنوان پاسداران نهضت، دوستاران اهل بیت علیهم السلام را همیشه بر سبک صحیح و منطقی عزاداری توصیه می کردند چرا که آسیب به پیکرۀ عزاداری یعنی انحراف، مقاله پیش روی به آداب و سبک عزاداری بر اساس سیره بزرگان و اولیای الهی مخصوصا علامه طهرانی ره اختصاص دارد.

حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

واقعه مباهله اگر والاتر از غدیر نباشد کمتر نیست! و این معنا را میتوان از نماز وارده در این روز که طبق همان نماز روز غدیر است به دست آورد.

اخیرا شاهدیم که سالروز ولادت امام کاظم علیه السلام که همزمان با شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام است از هفتم ماه صفر به ماه 14 یا 15 یا 20 ماه ذی الحجه تغییر یافته است! تغییری که هیچ مبنای اجتهادی و فنّی ندارد و با توجیهات سطحی و غیر علمی با شأن مقام معصومین علیهم السلام سازگار نیست و اهل تحقیق و دقت آن را برنمیتابند؛ در این مقاله اولا اصل سالروز آن امام تحقیق شده، ثانیا توجیه این تغییر مورد ملاحظه قرار گرفته است که به قلم حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی تقدیم حضورتان می گردد

تمام احکام و سُنن إلهیه از مصدر وحی باید متضمّن یک واقعیت و حقیقت والای معرفتی جهت اصلاح نفسانی و رشد مراتب عقل انسانی و تجرّد نفس از کثرات آفاقیه و أنفسیه باشد خواه آن مرتبت از معرفت بر ما روشن و آشکار باشد و یا پنهان و مخفی؛ از این روی عید در فرهنگ قرآن و اسلام دارای ریشه ای عمیق و معنایی دقیق و رسا و سازنده دارد، سخنرانی حاضر از حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی است که بر متن دُرر بار کتاب امام شناسی جلد نهم با موضوع "عیدِغدیر" ایراد گردیده است.

کتاب حاظر مجموعه مقالاتی است که از مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه  و سایر بزرگان و نویسندگان جمع آوری شده است؛ برای دسترسی به آن اینجا کلیک کنید

در عظمت دعای عرفه و نسبتش به سیدالشهداء علیه السلام بین هیچیک از صاحب نظرات علوم اسلامی و آسمانی شبهه و اختلافی نیست؛ اما در فقرات پایانی این دعا اختلاف است برخی آن را منسوب به حضرت می دانند و برخی نمی دانند. در این میان نظر عارف کامل حضرت علامه طهرانی قدس الله نفسه خواندنی است

ابن قولویه قمّى روایت می کند از پدرش از سعد بن عبد الله از بعضى از اصحابش از أحمد بن قتیبة همدانى از إسحق بن عمّار که مى‏ گوید: من به حضرت امام جعفر صادق علیه السّلام عرض کردم که: من شب عرفه را در حائر حضرت امام حسین علیه السّلام بیتوته کردم و 

امام باقرعلیه السلام می فرماید: "إِنَّمَا شِیعَةُ عَلِیٍ علیه السلام الْمُتَبَاذِلُونَ فِی وَلَایَتِنَا الْمُتَحَابُّونَ فِی مَوَدَّتِنَا الْمُتَزَاوِرُونَ لِإِحْیَاءِ أَمْرِنَا الَّذِینَ إِذَا غَضِبُوا لَمْ یَظْلِمُوا وَ إِذَا رَضُوا لَمْ یُسْرِفُوا بَرَکةٌ عَلَی مَنْ جَاوَرُوا سِلْمٌ لِمَنْ خَالَطُوا؛(تحف العقول، ابن شعبه حرّانی، قم، نشر آل علی، 1383 شمسی، ص 534)

مطالعۀ زندگی امامان معصوم علیهم السّلام چشیدن نمی از دریای بیکران معارف امامت و ولایت است که بر آن از ناحیه بزرگان تأکید شده است. مقالۀ حاضر مختصری از زندگی امام باقر علیه السلّام است که در سال 1398 هجری قمری توسّط حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی قلمی شده است.

اول ماه ذی الحجه طبق برخی از روایات مصادف است با سالروز وصلت نورین نیّرین علی مرتضی و فاطمه زهرا سلام الله علیهما که گرچه ظاهرش وصلت است اما در باطن سراسر حکمت است که چقدر خوب است این وصلت الگوی جوانان مسلمان و شیعیان قرار گیرد؛ نوشتار پیش روی روایتی دلنشین و خاصّ از این وصلت است که بر قلم حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی جاری شده است

آنجا که خواست خدا باشد، زمان و مکان و پدیده‌ های به ظاهر بی‌ جان نیز می‌ توانند چهره‌ ای ملکوتی به خود گیرند و مورد تکریم و اهتمام اولیاء الهی واقع شوند؛ روز بیست و پنجم ذی‌القعده، روز دحوالارض است که مورد توجّه فراوان اهل بیت علیهم السلام بوده است؛ در ادامه به اهمیت و اعمال شب و روز دحو الارض اشاره شده است.

در طول سال ایامی به عنوان روز زیارت آقا علی بن موسی الرضا علیه السلام وارد شده اما اولیای الهی از همه بیشتر بر روز بیست و سوم ذی القعده تاکید داشتند و مخصوصا مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه آن را به شاگردان سلوکی خود توصیه می کردند؛ نوشتار حاضر به خصوصیات این روز از منظر اولیای الهی و برخی آداب زیارت پرداخته که حجت الاسلام شاهرخ همدانی آن را قلم زده اند.

جهاتی در اتّصاف حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام به اسم و صفت غریب و غربت تأثیر دارد که در این مقاله به  نقل از حضرت آقای حاج سید هاشم حداد رحمة الله علیه روایت می شود که یک جهت در بین تمام انبیا و اولیای الهی و حتی مومنین و بندگان خاص خدا مشترک و چهار جهت دیگر خاص حضرت رضا علیه السلام است. 

عارف کامل مرحوم علاّمه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: حقیر ... در روز بیست و ششم جمادى الاولى (1400 هجری قمری) به مهاجرت مشهد مقدّس و آستان بوسى و تکحیل کُحل و سرمه خاک پاى زوّار حضرت امام هشتم علىّ بن موسى علیهما و على ءَابآئِهما و أولادِهما جمیعُ صلواتِ الله و ملآئکتهِ المُقرّبین و أنبیآئِه المُرسلین و عبادِه الصّالحین من الأَن إلى قیام یوم الدّین موفّق آمدم،

مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه در کتاب گرانسنگ و بی نظیر و نفیس امام شناسی در بیان برخی از ابعاد فرهنگی امام رضا علیه السلام به مساله ترویج علم در زمان ایشان پرداختند و سطوری را قلمی کردند که از محضر شما خوانندگان می گذرد

مرحوم آیت الله حاج شیخ عبد الکریم حائری یزدی موسّس حوزه علمیه قم اعلی الله مقامه الشریف می فرمودند: چشم درد شدیدی به من عارض شد، به حدّی که توان مطالعه و نوشتن را ازمن سلب نمود. مطالعه و نگارش را کنار گذاشتم و به معالجه و درمان پرداختم، ولی این ناراحتی همچنان ادامه داشت، تا آنکه فصل تعطیلی رسید و با قطار عازم زیارت و عتبه بوسی ثامن الحجج حضرت امام رضا علیه السلام شدم 

حجّت الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی: 

شب نوزدهم ماه مبارک رمضان مصادف با شب ضربت خوردن امیر مومنان علی علیه السلام در محراب مسجد کوفه است به همین مناسبت روضه ای جانسوز از حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه که در شب نوزدهم سال 1397 هجری قمری در مسجد قائم علیه السلام ایراد شده است تقدیم می گردد

امام صادق علیه السلام می فرمودند: شب نیمه شعبان، شب قدر ما اهل بیت است. حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف می فرمودند: آنچه که به ما دادند از شب نیمه شعبان دادند. حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس آنچه از بزرگان معرفت و ولایت در اینباره دریافت کردند، مطالبی گرانبها را در اهمیت احیاء شب نیمه شعبان و اعمال آن به طور تفصیل بیان می دارند...