گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

عارف کامل مرحوم علّامه طهرانی رضوان الله علیه می فرمودند:  آقاى حدّاد می ‏گفتند: یک ‏مرتبه مرحوم آقاى قاضى به کربلا مشرّف شدند و تشریف آوردند به منزل ما، و یک دستمال ابریشمى از جیبشان درآوردند، و دستمال را بوسیدند و گفتند: «سیّد هاشم، میدانى این دستمال را چه کسى به من داده؟» گفتم: چه کسى داده؟ گفتند: «سیّد مرتضى‏ کشمیرى‏ به من داده!»

موحد کبیر و عارف بی نظیر مرحوم حداد رحمة الله علیه می فرمودند: تو که از دست مردم فرار میکنى، براى آنستکه اذیّت آنها به تو نرسد یا اذیّت تو به آنها نرسد؟! صورت دوّم خوب است نه صورت اوّل. و صورتى بهتر نیز هست و آن اینکه خود و آنها را نبینى.

دوازدهم ماه مبارک رمضان مصادف است با روز رحلت مرحوم سیّد جلیل و عارف نبیل اهل توحید بحقّ معنى الکلمه حاجّ سیّد هاشم موسوىّ حدّاد، که از قدیمى‏ترین و قویترین تلامذه مرحوم قاضی رحمة الله علیه محسوب میشدند؛ در ادامه، کیفیت ارتحال ایشان به قلم مرحوم علامه طهرانی نقل میشود

این مقاله بخشی از کتاب گرانسنگ روح مجرد است که به مصاحبت حضرت علامه طهرانی با مرحوم حداد رضوان الله تعالی علیهما و بیان برخی حالات مرحوم آقای حداد در ماه رمضان، اختصاص دارد:

عارف کام مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: شخصی از حضرت آقای حداد رضوان الله تعالی علیه سوال کرد آیا تا به حال امام زمان علیه السلام را دیده اید؟ فرمودند: کور باد آن چشمی که اول صبح نگاهش به آقا امام زمان علیه السلام نیافتد.

سلام علیکم؛ سوالی که حقیر از برادر ارجمند جناب حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی دارم این است که با توجه به شاگردی کردن ایشان نزد حضرت سیدالطائفتین علامه طهرانی (قدس سره) و طبعا شناختی که از آن بزرگوار و نیز آیت الحق حاج سید هاشم حداد (رحمت الله علیه) دارند، نظرشان به طور صریح راجع به ... از شاگردان مرحوم حداد چیست؟... پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

یکی از ارادتمندان مرحوم آقای حدّاد رضوان الله علیه مرحوم حاج سید مصطفی خمینی رحمة الله علیه بودند ارادتی همراه با ادب و استماع که ظهور و بروز آن را می توان در حالات و سکنات و نحوه مناجات آن بزرگوار مشاهده نمود؛ اوّل آبان سالروز رحلت ایشان است که چند سطری را به مراوادات و ارتباط ایشان با حضرت حدّاد و علّامه طهرانی اختصاص می دهیم.

بسیاری معنای لعن را خارج از مقام محبت و ولایت دانسته و برخی هم آن را نوعی دشنام و ناسزا پنداشته و دست آویزی برای هرزه گویی قلمداد می کنند. عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه در تشرف دوم خود به کربلای معلی و استفاده از محضر مرحوم حداد رحمة الله علیه جویای حقیقت معنای لعن شده که کلام عرشی حضرت حداد را به دنبال دارد

سلام.معنی 1. اینکه ملا حسینقلی همدانی رحمه الله علیه در خواب به کسی فرمودند سید علی اقا قاضی انسان کاملی که تو فکر میکنی نیست چیه؟؟ با توجه به اینکه ایشان کامل بودند....

با سلام؛ سوالی که از محضر استاد داشتم این است که در زندگی آیت الله قاضی رحمت الله علیه این طور می خوانیم که ایشان تا سن چهل سالگی درها بروی او بسته بوده. و ارتباطی با عالم غیب نداشته اند. آیا این مساله درست است که بعد از چهل سالگی برای ایشان فتح باب شده است. در صورتی که در زندگی بسیاری از بزرگان در  نوجوانی و جوانی ... پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

نهم صفر الخیر سالروز ارتحال عارف کامل حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف است، به این بهانه جا دارد جان هایمان را نورانی نماییم به یاد و نامش که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: هنگام یاد صالحان رحمت الهی نازل می شود؛ حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی شخصیت استادشان علامه طهرانی را اینبار از نگاه اندیشمندان و صاحب نظران بررسی کردند

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه: از آثار بارگاه و حرم ایشان پیداست که شخصیت با عظمتی در اینجا مدفون هستند و ایشان نسبتِ حضرت رقیه را به سید الشهدا علیه السلام به عنوان دختر، تایید می کردند و از جاهایی که در سفر به شام همراه با حضرت حاج سید هاشم حداد اعلی الله مقامه الشریف به زیارت می رفتند، مزار خانم رقیه سلام الله علیها بوده است.

جهاتی در اتّصاف حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام به اسم و صفت غریب و غربت تأثیر دارد که در این مقاله به  نقل از حضرت آقای حاج سید هاشم حداد رحمة الله علیه روایت می شود که یک جهت در بین تمام انبیا و اولیای الهی و حتی مومنین و بندگان خاص خدا مشترک و چهار جهت دیگر خاص حضرت رضا علیه السلام است. 

از مهمترین امور در زیارت معصومین علیهم السلام مودب بودن به آداب است که در این میان روش و سبک اولیاء راستین الهی می تواند اسوه و الگو باشد. مرحوم حداد رحمة الله علیه در سفر به ایران به آستان بوسی علی بن موسی الرضا علیه السلام مشرف می شوند که از آنجایی که فعل اولیاء خدا حجت است و حاوی نکات بسیار مهمی است آن را بر اساس نقل علامه طهرانی اعلی الله مقامه تقدیم می کنیم

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف در اینباره می نویسند: مرحوم آیة الحقّ و العرفان آیة الله حاج شیخ محمّد جواد انصارى‏ همدانى‏ در سالهاى آخر عمر، و با توارد ضعف شدید و کسالت قلب مسافرتى به پاکستان نمودند که با نبودن وسائل نقلیّه آن زمان به مانند امروز، بسیار مشکل و طاقت فرسا بود.

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه (در زمان حیات استادشان مرحوم حدّاد رضوان الله علیه) می فرمودند: هرچند وقت یکبار بایستی بروم آقای حدّاد را زیارت کنم، اگر نروم اصلاً من از دنیا می روم، نمی توانم، از دنیا می روم، عشق آنقدر قوی هست که ازدنیا می روم.

عارف کامل و عالم ربانی حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: من خودم را در قبال استادم حضرت آقای حداد صفر میدیدم

این همه گرفتار در امواج نفس و دنیا و گناه، این همه حیران و سرگشته این همه طوفان زده ی در حال غرق از …؛

حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی: نقل می کنند وقتى که آقاى حدّاد اسم حضرت على‏ اصغر علیه‏ السّلام را می آوردند، چنان رنگ ایشان برافروخته میشد، چنان به هم می پیچید، انگار در مقابل عظمت الهى این شاهزاده سر تسلیم و سر سجده به روى خاک آورده است. 

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: مسجد الخَیْف در سرزمین مِنَى هم خیلى عجیب بود، و غالباً اوقات را در أیّامُ التَّشریق (در معیّت مرحوم حدّاد) در آنجا بسر مى‏ بردیم. و داستان توحید در تمام مظاهر و اعمال حجّ بسیار ظاهر و قوىّ بود، بالاخصّ در مسجد الحرام و مسجد الخَیف. (روح مجرّد، ص 142)

(عارف کامل مرحوم حاج سید هاشم حداد اعلی الله مقامه الشریف) می فرمودند: یک شب که با رفقا به مسجد الخَیف داخل شدیم، دیدم آقاى حاج سیّد احمد (فِهری) زنجانى* با جمیع رفقاى طهرانى و ایرانى گرد هم نشسته، ایشان سخت از وضع طهارت و نجاست حجّاج و مَعابر ناراحت است، و گویا نیز در وقت دخول به مسجد الخَیف ترشّحى از آن آب ها به ایشان شده است، و ایشان را چنان متغیّر نموده بود که: خداوندا! بارالها! می خواهیم دو رکعت نماز با طهارت در مسجد تو به جاى آوریم، ببین مگر این عرب ها و این مردم با این وضع و کیفیّت می گذارند؟!

مرحوم حداد رحمة الله علیه که در ذو الحجّة الحرام 1384 حجّ نموده بودند درباره سفرشان سؤالاتى از طرف حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه شده که به نقل از کتاب روح مجرد تقدیم میگردد.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: در یکى از روزهاى توقّف جناب آقاى حاج سیّد هاشم حدّاد قَدّس اللهُ نفسَه (در قم)، در معیّتشان براى أداءِ نماز در مسجد معروف جَمْکَران یک ساعت به غروب مانده رفته و در همان محلّ مخصوص از مسجد، ایشان نماز تحیّت مسجد و نماز توسّل به حضرت صاحب الامر عجَّل الله تعالى فرجَه را طبق روایت حاجى نورى در «نجم ثاقب» و «هدیّة الزّائرین» محدّث قمّى بجاى آوردند، و پس از اداءِ نماز مغرب و عشاء به قم بازگشتند. (روح مجرد، ص: 291)

آیت الله حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی نقل می کنند: یادم هست در یک وقتى خدمت مرحوم آقاى حدّاد بودیم گاهگاهى ایشان حکایت‏ هایى را از امیرکبیر نقل میکردند، ایشان هم خیلى معجِب بودند به این شخص و به خصوص به این (خصوصیّاتش)*، در هر صورت ایشان از او به عِنوان شخصى که اقدام بر خیر میکند یاد می‏کردند. 

روزی یکی از شاگردان موحد کبیر و عارف کامل مرحوم حضرت آقای سید هاشم حداد رضوان الله تعالی علیه به ایشان می گوید: کرامتی برای من حاصل شده است. مرحوم آقای حداد

عارف کامل مرحوم علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: از جمله کسانى که ایضاً چندین بار از نجف اشرف به کربلا مشرّف و به منزل حضرت آقا مى‏ آمدند و مذاکرات و سوالاتى داشتند جناب آیة الله صدیق گرامى آقاى حاج سیّد عبد الکریم کشمیرى‏ دامت معالیه بودند که آن مجالس هم براى حقیر مغتنم بود. (منبع: روح مجرد، ص: 309)

فرزند دوّم مرحوم علّامه طهرانی نقل می کنند: (در سفری که مرحوم آقای حدّاد رضوان الله علیه به شهر اصفهان داشتند) یک شب (هنگام غروب برای نماز) رفتیم پشت سر مرحوم حاج آقا رحیم‏ ارباب (اصفهانی)‏- خدا رحمتشان کند- بسیار مرد فاضل و دانشمندى بود و شاگرد مرحوم آخوند کاشى بود و یادم است غروبى بود آنجا روى پشت بام نماز مى ‏خواند عمامه نداشت

یکى از عالى ‏ترین ثمره استاد همین است که شاگرد را خودسر و یَله نمى ‏گذارد؛ حسین منصور حلّاج* استاد نداشت؛ و همین موجب خطرات براى وى شد. به مناسبت 14 ذی القعده سالروز قتل منصور حلّاج و عاقبتش، مطالبی نفیس و مفید را از کتاب روح مجرّد نقل می کنیم

مرحوم حداد اعلی الله مقامه الشریف می فرمودند: من تا به حال از آقا شیخ هادى شیخ زین العابدین‏ (مرندی) تقلید می کردم، و از این به بعد از او (سیّدالطّائفتین علّامه آقای حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی) تقلید می کنم! در ادامه حکایاتی از شدت زهد و ورع مرحوم آقا شیخ زین العابدین مرندی به نقل از مرحوم علّامه طهرانی ذکر می گردد

عارف کامل مرحوم علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: روزى مرحوم مطهّرى‏ به حقیر مى ‏گفتند: من و آقا سیّد محمّد حسینى بهشتى در قم در ورطه هلاکت بودیم، برخورد و دستگیرى علّامه طباطبائى ما را از این ورطه نجات داد. (روح مجرّد، ص 160)

حضرت آیت الله خامنه ای أیّده الله: 

آقای (علّامه) طهرانی با کتاب روح مجرّد مرحوم حدّاد را که کسی غیر از خواصّ نمی شناخت به عالم معرفی کرد... امر تهذیب امر مهمّی است، خواندن کتاب هایی همچون روح مجرّد، نور مجرّد (یادنامه مرحوم علّامه طهرانی)، مهرتابان (یادنامه علّامه طباطبایی) که روش های زندگی بزرگان را نشان می دهد برای طلّاب بسیار مؤثّر و راهگشاست؛ نه برای طلّاب بلکه غیر طلّاب هم باید به سمت تهذیب بروند؛ مخصوصا جوانان. (جلسه ملاقات بیت مرحوم علّامه طهرانی با مقام معظّم رهبری با حضور حجة الاسلام مرویّ تولیت آستان قدس رضوی علیه السّلام، تاریخ 9 فروردین 1397 شمسی، مشهد مقدّس)

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: (مرحوم حاج سید هاشم حداد رضوان الله علیه در سفر به شهر اصفهان) صبحها پس از اداى نماز صبح در اوّل طلوع فجر صادق در منزل، براى زیارت اهل قبور به قبرستان تخت فولاد مى ‏آمدند، و تمام مدّت بین الطّلوعین را در آنجا بودند؛ و چون قبرستان بسیار وسیع بود، هر روز فقط به ناحیه ‏اى از نواحى آن مى‏ پرداختند. یک روز در اطراف قبر مرحوم میر فندرسکى، و یک‏ روز قبر مرحوم حاج آقا محمّد بیدآبادى، و یک روز قبر مرحوم آخوند کاشى*‏ و مرحوم جهانگیرخان (روح مجرد، متن، ص: 294)

*بیستم شعبان المعظم سالروز رحلت عارف واصل مرحوم آخوند ملا محمد کاشی رحمة الله علیه است.

عارف کامل و عالم ربانی حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

یکروز یکى از رفقا (و از شاگردان مرحوم حداد) در عالم رویا دیده بود: هوا به شدّت گرم است و رفقا هم در منزل ایشان کم و بیش مجتمعند و همه تشنه، و از شدّت تشنگى لَه لَه میزنند. در اینحال آقا حاج سیّد هاشم (حداد) وارد شد با همان پیراهن عربى بلند و سر برهنه، و یک قالب تمام یخ در زیر بغل دارد و هى فریاد میزند: 

سلام و خسته نباشید خدمت شما انسان با محبت جناب شاهرخ همدانی معنای قسمت آخر این جمله را نفهمیدم که مرحوم آقای حداد رضوان الله تعالی علیه میفرمودند: تو که از دست مردم فرار میکنى، براى آنستکه اذیّت آنها به تو نرسد یا اذیّت تو به آنها نرسد؟! صورت دوّم خوب است نه صورت اوّل. (و صورتى بهتر نیز هست و آن اینکه خود و آنها را نبینى.) باتشکر پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

سلام علیکم ورحمة الله . ضمن تشکر فراوان از زحمات شما ، ان شاءالله بر فضل ورحمتش برشما بیفزاید.بزرگان از جمله علامه طهرانی نشستن زن و مرد نامحرم را برسر یک سفره تحریم کرده اند و به شدت منع کرده اند. در مورد سیدالحداد رضوان الله علیه که خواهر زن ایشان با ایشان و اهل بیت ایشان غالبا برسر یک سفره بوده اند جواب چیست(که در روح مجرد ذکر شده)؟
پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

حضرت آقا (حاج سیّد هاشم حدّاد) فرمودند: رَمْى جَمْره عَقَبه هم بالاخصّ خیلى براى من جالب بود؛ چون در جمره اولى و جَمره وُسطى انسان رو به قبله مى ‏ایستد و رَمى میکند. 

موحّد کبیر و عارف بالله مرحوم حاج سیّد هاشم حدّاد رضوان الله علیه: انسان خالص به مقصود می رسد؛ اوّل و آخر سلوک إخلاص است. بدون إخلاص انسان به جایی نمی رسد.

مرحوم حاج سید هاشم حداد رحمة الله علیه می فرمودند: وجود خود أئمّه علیهم السّلام بزرگترین معجزه است، و أفعال آنان حیّاً و میّتاً همه معجزه است. و انسان نباید فقط إعجاز آنانرا در موارد استثنائى بجوید؛ و از یک دریچه به عظمتشان نظاره کند.

سلام و عرض احترام خدمت استاد ارجمند جناب حجت الاسلام شاهرخ همدانی؛ فردی که اعتقاد و ایمان و علاقه وافر به سلوک الی الله دارد و سعی در مراقبه و توجه و تذکر تا آن جا که بتواند دارد و سعی بر ترک گناه و مکروهات و انجام مستحبات و واجبات دارد، آیا این فرد بدون استاد و یا با استادی که در توانایی دستگیری او به نوعی شک و تردید دارد، آیا می تواند خود را سالک الی الله فرض کند و آیا می تواند امیدوار باشد که با عمل به ارکان دستورات سلوکی که منازل سلوکی را طی خواهد کرد؟ پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

سلام سوال من این است که:1. وقتی اقای حداد میگویند بعد از معصوم کاملتر از علامه طهرانی نداریم پس چگونه مرحوم علامه خودشان به شاگردی اقای حداد میپردازند؟ 2. یا اینکه علامه طهرانی درباره علامه طباطبایی گفته اند: اگر ایشان را نمیشناختیم خسرالدنیا و الاخره بودیم این با کلام اقای حداد چگونه جمع میشود ؟ نمیتوانم اینها را در کنار هم بفهمم. پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی