گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه می فرمایند: خداوند علىّ أعلى در سوره روم مى‏ فرماید: وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (سوره روم، آیه 21) از آیات خدا اینکه براى شما جفت‏ هائى قرار داده. این جفت‏ها، زن‏ ها، از خود شما هستند، براى اینکه آرامش شما باشند. مرد که زن ندارد آرامش ندارد 

از وصیت های ناب و گرانسنگ پیامبر صلی الله علیه و آله به امیر مومنان علی علیه السلام که توجه به آن در متن زندگی هر فرد و خانواده و جامعه ای موجب سعادت و نیل به کمال فردی شده و نشاط و سلامت جامعه و اعتدال در سبک زندگی انسانی را تضمین می نماید روایتی است که با ترجمه حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی تقدیم می گردد

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

ازدواج، تنها رابطه میان دو جنس مذکّر و مؤنّث است که تمام مردم با هر گرایش و مذهبی آن را تحسین و تقدیس می کنند.

قال الله تعالی: فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ جَعَلَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا وَ مِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا یَذْرَؤُکُمْ فِیهِ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ البَصِیرُ ﴿شوری/11﴾

(خداست آفریننده آسمان‏ ها و زمین. از خودتان برایتان جفت ‏هایى قرار داد، و از چهارپایان هم جفت‏ هایى آفرید تا شما را با این [تدبیر حکیمانه‏] زیاد ‏کند. هیچ چیزى مانند او نیست و او شنوا و بیناست‏)

دو نکته حائز اهمیت است: اوّل آنکه در اسلام نکاح صبغه ملکوتی دارد به واقع باید گفت: انبیاء نکاح آوردند نه صرفا ازدواج (جفت شدن و اجتماع نر و مادّه)! نکاح دارای یک فرهنگ الهی است

عارف کامل مرحوم حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: اسلام به هنگام قانونگزارى، احکام همسرى و زوجیّت را بر اساس

در عالم دنیا که از نگاه دین و عرفان بستری برای تربیت و تکامل انسان است، ضرورت هر چیز، به میزان نقش آن در رشد و تعالی انسان اندازه گیری می شود؛ از این روی نیاز انسان به جفت و زوج ضرورتی انکار ناپذیر است. کتاب «یار با یار» از تألیفات حجّت الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی است که به نقش این مهمّ از نگاه دینی و عرفانی به تربیت و کمال انسان می پردازد و نسخه الکترونیکی آن آماده شده و در سه بخش تقدیم علاقه مندان می گردد. 

سرکار خانم جابر، همسر دکتر چمران رحمة الله علیه از شاگردان سلوکی حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف بود که همراه عده ای از شیعیان لبنان، از محضر عرفانی علامه استفاده می کردند. به مناسبت سالروز شهادت این شهید والامقام چند خاطره را از زبان همسرشان نقل می کنیم...

یکی از عالمان ربّانی که از مفاخر عالَم اسلام و تشیُّع بوده، عالم اخلاقی و مربّی روحانی سیّد‌بن‌طاووس می‌باشد که به جهت اهتمام شدید به مراقبه، او را سیّدِ اهل مراقبه نامیده‌اند، اهتمام سید ‌بن طاووس به خانواد‌ه و تربیت از نکات مشهود‌ د‌ر کتب ایشان می‌باشد‌ که بخشی از آن به مناسبت 5 ذی القعده سالروز ارتحال ایشان تقدیم می گردد.

مُفسّر کبیر قرآن حضرت علامه طباطبائی اعلی الله مقامه: (ازدواج نکردن حضرت عیسی علیه السلام) دلیل بر نقصان نیست، بلکه دلیلى بر روحیّت و نورانیّت حضرت عیسى بوده است، چون با این نشأه أبداً تماس حاصل نکرد و ازدواج ننمود و سکنى و خانه نگرفت؛ یک موجودیّت خاصّى داشت. ولى حضرت رسول اکرم جامعیّت داشتند، از آثار و خصائص این نشأه بنحو أوفى برآمدند؛ و بالاخصّ سنّت ازدواج از خصائص رسول الله است‏. (مهر تابان)

یکى از شاگردان مرحوم علامه قدّس سرّه خدمت ایشان مى ‏رسد و عرض مى‏کند: آقا! درباره پدر من چه دستورى مى ‏فرمائید؟ پدر من اصلًا کمونیست است و هیچ اعتقادى به دین و مکتب ندارد. ایشان فرموده بودند: «با پدرت مانند یک شیعه خالص أمیرالمؤمنین علیه ‏السّلام باید رفتار کنى!!»

ولایت ذاتا برای خداست؛ ولایت، بستر تربیت رحمانی هدایت و رشد انسانهاست و به تناسب اجتماعات انسانی به انبیاء، اوصیاء، اولیاء، فقهاء پدران و همسران (مردان) داده شد تا مجرای فیض رحمت و محبت الهی برای یک تربیت هدفمند عقلانی و منطقی باشند.

مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه می فرمودند: سال اولی که به مشهد مقدس مُشرّف شده بودیم، زمستان خیلی سردی بود تقریباً طرف ‏های عصر و غروب بود که تب زیادی کردم؛ خانم آمدند و گفتند در منزل نان نداریم، 

سلام بر استاد حاج آقای همدانی سوالم اینه که آیا زندگی خانوادگی مانند زندگی با خانواده همسر و یا برادر و خواهرها مناسب و مورد نظر حضرتعالی است؟ پاسخ از استاد حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

خدای متعال فرمود: وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ... ﴿نساء/19﴾ و فرمود: وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا... ﴿روم/21﴾

اساس زندگی در قرآن بر این دو اصل استوار است :

الف (برای مردان): رفتار با همسر بطوریکه دین و عقل آن را بپسندد و تحسین کند؛ زن کارگر منزل نیست؛ زن سالار خانه است؛ ب (برای زنان): درست است که مرد مسکن تهیه می‌کند هزینه زندگی را می پردازد اما سَکینت و آرامش بر عهده زن است؛ مرد سالار خانواده است.

عارف کامل مرحوم علاه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: کودک و نوجوان و بلکه جوان، صلاح و فساد خود را تشخیص نمی‌دهد و باید زیر نظارت والدین باشد تا بتواند بار خود را به سرمنزل مقصود برساند وگرنه باحرکت بر طبق آراء و اهواء خود مسیر را گم کرده و منحرف می‌شود. (نورمجرد ج2 ص: ۵۸۵)

سیرۀ عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه در مورد مهریۀ دختران همان سیره و سنّت رسول خدا صلی الله علیه و آله بود و بسیار مقیّد بودند که مهریه همان مهر السنّه باشد، نه بیشتر و نه کمتر. لذا این امر را در میان پیشنهادهای خود به رهبر فقید انقلاب در همان اوان شکل گیری نظام اسلامی مرقوم فرمودند که تقدیم می گردد.

سالک وارسته مرحوم حاج اسماعیل دولابی رحمة الله علیه: کمال انسان در این است که خانواده‌اش از او خشنود باشد. کمال مرد در آن است که خانواده‌اش از او راضی باشد. هر زنی که مردش از او راضی باشد آن عزیز خداست، هر مردی هم که زنش از او راضی باشد آن مرد عزیز خداست، کمال زن و مرد در این است و بقیه‌ اش سخنی دیگر است. چنین زن و مردی را خدا از همه اعمالشان راضی است. خوب رفتار کردن با زن هنر دین است. مردی که با زنش خوب رفتا کند همه جا آقاست. زن هم وقتی مردش از او راضی باشد می‌تواند همه کارهایش را به خوبی انجام دهد. نمونه کامل یک زن و شوهر مؤمن حضرت علی و حضرت زهرا (سلام الله علیهما) می‌باشند که یک روح و یک جان بودند در دو پیکر.

یکی از شاگردان حضرت علّامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف که در کسوت اهل علم هستند نقل می کردند : یکبار بین من و همسرم کدورتی پیش آمد، خدمت حضرت علّامه رسیدم و عرض حال کردم. ایشان دست در جیبشان کردند و پولی را که زیاد هم بود به بنده دادند و فرمودند: همه این پول را برای اهل بیتتگل و شیرینی بخر . بنده هم عمل کردم و مشگلی که گره شدیدی خورده بود به همین راحتی با خرید گل و شیرینی باز شد.

سلام علیکم ورحمة الله . ضمن تشکر فراوان از زحمات شما ، ان شاءالله بر فضل ورحمتش برشما بیفزاید.بزرگان از جمله علامه طهرانی نشستن زن و مرد نامحرم را برسر یک سفره تحریم کرده اند و به شدت منع کرده اند. در مورد سیدالحداد رضوان الله علیه که خواهر زن ایشان با ایشان و اهل بیت ایشان غالبا برسر یک سفره بوده اند جواب چیست(که در روح مجرد ذکر شده)؟
پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

عارف کامل مرحوم علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی می فرمودند:

خداوند علىّ أعلى در سوره روم مى ‏فرماید: وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّة وَرَحْمَة إِنَّ فِى ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ [سوره الرّوم (30) آیه 21] (از آیات خدا اینکه براى شما جفتهائى قرار داده. این جفتها، زنها، از خود شما هستند، براى اینکه آرامش شما باشند. مرد که زن ندارد آرامش ندارد)

سالک وارسته مرحوم حاج اسماعیل دولابی رحمة الله علیه: بهترین راه (در سیر الی الله)، محبت کردن به همسر و فرزندان است. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «خَیرُکم، خیرُکم لأَهْلِهِ وَ أَنَا خَیرُکم لأَهْلَی»؛ بهترین شما کسی است که بهترین شما در رابطه‌اش با خانواده‌اش باشد، و من بهترین شما در رابطه با خانواده‌ام هستم. هر کاری که می ‌توانی بکن، پول خرج همسرت کن، به او محبت کن، تا با هم یگانه شوید. زن و مرد باید به همدیگر خوش‌بین باشند و هر کدام عیب را از خود بدانند، و به دیگری نسبت ندهند. اصلاً عیب دیدن کار خوبی نیست.

 سلام علیکم استاد محترم. با آرزوی توفیقات و بهروزی.  من خانواده ای دارم که از لحاظ تدین و پایبندی به شریعت در حد بالایی نیستند. و بخصوص اهل مراعات طهارت و نجاست نمی باشند. و بنده ازین بابت بسیار در رنج و عذابم. زیرا به یقین میدانم که بدن یا لباس آنها نجس است. با این شرایط من چگونه رفتارکنم؟...پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

با عرض سلام و تشکر از مطالب مفیدتان؛ میخواستم در مورد همراهی همسر در سفر تفریحی به کشورهای اروپایی که متاسفانه به راحتی نمی شود از پوشش چادر استفاده کرد، سوال کنم که تکلیف اینجانب در این امر چیست؟ پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

وقتی پای صدقه دادن و انفاق به میان می آید، عده ای نداری شان را پیش می کشند و جیب و دست های خالی را بهانه می کنند که خوشا به حال آنهایی که دارند، ما که نداریم؛ یا اینکه برای ما ندارها که نگفته اند؛ با این پندار که صدقه فقط ردّ کردن مال است. در حالیکه ملکوت صدقه و انفاق، اصلِ گذشت است؛ نوشتار حاضر متن یکی از سخنرانی های حجت الاسلام شاهرخ همدانی است که به مصادیقی از انفاق های غیر مالی پرداختند.