گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

برخی از روی نادانی برای تامین نیازهای مادّی همنوعان خود یکسویه نگریسته و شعارگونه فقط بر دستورات دینی تمرکز دارند، همواره بر زبانشان یا "تعطیل" کردن است یا "جابجایی"؛! به اینها باید گفت: اوّل: از فقر مادّی و شکمی بدتر و زیانبارتر، فقر ادب و اخلاق و اندیشیدن و فرهنگ است که بالاخصّ عاشورا در تمام ابعادش تامین کننده و ضامن آن است و بس؛! مگر انسان همین شکم است؟! علاوه آنکه عاشورا 

مومن بهشتی جز خدا نمی بیند اصلا برایش بهشتی جز او نیست! برای مؤمن، بهشت و نعمتهای او، دنیا و آخرت با تمام لذائذش، خداوند است و بس؛ همانطور که امام سجّاد علیه السلام محضر خدای متعال عرضه میدارند: یَانَعیمی وَ جَنَّتی و یَا دُنیایَ و آخرَتی...

از طبرى نقل است که أبو مِخْنَف از عَقَبه بن أبى العِیزاز روایت کرده است که حسین علیه السّلام اصحاب خود و اصحاب حرّ را در بى ضَه مخاطب قرار داده‏ و بدین خطبه مشغول شد:

چون ابن زیاد از کار کربلا و قتل و اسارت فارغ شد به مسجد آمده و خطبه خواند و گفت: شکر خدائى را که حقّ را ظاهر ساخت و اهل حقّ را پیروز نمود و امیرالمؤمنین یزید و پیروان او را یارى کرد و کذّاب فرزند کذّاب را کشت. هنوز عبید الله بن زیاد از این جمله نگذشته بود که 

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: اولیاء خدا براى رضاى خداوند با وجود هر گونه امکان کرامت و معجزه، صبر و تحمّل شدائد و تشنگى را از روى اختیار مى ‏پسندند و این سبب علوّ مقام ایشان مى‏ گردد و شاهدی روشن بر کلام ما، این حدیث است که روای می گوید: حسین بن على علیهما السّلام را دیدم که فرزندش على اکبر در غیر موسم از او انگور خواست. 

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

عالى ‏ترین اسوه و الگوى فناى در ذات حقّ تعالى امام حسین علیه السلام بود که نه تنها در روز عاشورا از هر چه بود گذشت، بلکه نفس مقدّسش در راه خدا اینطور بود. سیّدالشّهداء علیه السّلام در روز عاشورا سیّدالشّهداء نشد؛ قبلًا هم همینطور بود، نفسش اینگونه بود. روز عاشورا روز تجلّى و ظهور بود، روز انکشاف بود که بر اهل عوالم و خلائق روشن کرد آنچه را که باید روشن نماید.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

طلابی که منبر می روند حتما منبر را با روضه ختم کنند و حتما روضه را با صوت بخوانید و برای روضه خوانی بیشتر از کتب لهوف و نفس المهموم و مقتل مرحوم مقرم استفاده کنند و از روضه هایی که در افواه مشهور است و سند ندارد یا در کتب معتبره نیامده است اجتناب ورزند مثلا می فرمودند: اینکه در روضه حضرت علی اصغر علیه السلام گفته می شود...

مرحوم آیت الله حاج سید محمد هادی میلانی رحمة الله علیه:

از میان تمام نامه‏ها و سخنانى که از بزرگان به دست و سمعم مى ‏رسد، تنها نامه آقاى سیّد محمّد حسین (علّامه طهرانی) را همیشه در جیب مى ‏گذارم و روزى یک بار به آن نگاه مى ‏کنم و تا مدّت ‏ها این نامه ‏ها همین طور در جیب من باقى مى‏ ماند. (افق وحى، ص: 536)

بالاخره آیة الله خمینى را بردند براى عشرت آباد و اعدام صحرایی؛ محاکمه صحرائى هم محاکمه دو ساعته است، حکم مى‏ کنند و اعدام مى ‏کنند، ما دیدیم که چکار باید بکنیم که ایشان را از اعدام خلاص کنیم؟ تحقیقات اینطرف و آنطرف بالاخره به اینجا منتهى شد که

حرّ بن یزید با آن حضرت همراه بود؛ و در راه و حرکت جدا نمى ‏شد و مى ‏گفت: اى حسین! من با این گفتارم خدا را درباره خودت به یادت مى ‏آورم، که من گواهى مى ‏دهم که اگر جنگ کنى کشته خواهى شد!

چون آن حضرت به صَوب کوفه کوچ مى‏فرمود، فَرَزْدَق بن غالب که از شعراى نامى آن عصر بود، با آن حضرت در راه برخورد نموده و در ضمن ملاقات معروض داشت: اى پسر رسول خدا! چگونه به اهل کوفه اعتماد مى‏ نمائى؛ و اینان همان هائى هستند که پسر عمویت مُسلم بن عقیل و پیروان او را کشتند!؟

وَ رُوِىَ أَنَّهُ علیه السلام لَمَّا عَزَمَ عَلَى الْخُرُوجِ إلَى الْعِرَاقِ قَامَ خَطِیبًا، فَقَال: الْحَمْدُ لِلَّهِ، مَا شَآءَ اللَهُ، وَ لَا قُوَّه إلَّا بِاللَهِ، وَ صَلّى اللَهُ عَلَى رَسُولِهِ. خُطَّ الْمَوْتُ عَلَى وُلْدِ ءَادَمَ مَخَطَّ الْقِلَادَة عَلَى جِیدِ الْفَتَاة. وَ مَا أَوْلَهَنِى إلَى أَسْلَافِى اشْتِیَاقَ یَعْقُوبَ إلَى یُوسُفَ. وَ خُیِّرَ لِى مَصْرَعٌ أَنَا لَاقِیهِ؛ کَأَنِّى بَأَوْصَالِى تَتَقَطَّعُهَا عُسْلَانُ الْفَلَوَاتِ بَیْنَ النَّوَاوِیسِ وَ کَرْبَلآءَ؛ فَیَمْلَانَ مِنِّى أَکْرَاشًا جُوفًا، وَ أَجْرِبَه سُغْبًا.

چون حضرت امام حسن مجتبى علیه السّلام در سنه 49 هجرى به زهر معاویه توسّط جُعده، دختر أشعث بن قیس که زوجه آنحضرت بود مسموم شده و به شهادت‏ رسیدند [1] ، پیوسته فتنه و بلاء بالا مى ‏رفت و شدّت امر بر شیعه بیشتر مى ‏شد؛ به طورى که در

از حضرت صادق علیه السّلام وارد است که فرمود: روایت کرد براى من پدرم، از پدرش- که بر آن دو سلام باد- که مردى از اهل کوفه، نامه ‏اى به محضر حضرت حسین بن علىّ نوشت بدین مضمون: اى سیّد من و آقاى من! مرا خبر ده که خیر دنیا و آخرت چیست؟

و از جمله مواعظ آن حضرت است: رُوِىَ أَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِىٍّ عَلَیْهِمَا السَّلَامُ جَآءَهُ رَجُلٌ وَ قَالَ: أَنَا رَجُلٌ عَاصٍ، وَ لَا أَصْبِرُ عَنِ الْمَعْصِیَه؛ فَعِظْنِى بِمَوْعِظَه! فَقَالَ علیه السلام: افْعَلْ خَمْسَه أَشْیَآءَ؛ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ! فَأَوَّلُ ذَلِکَ: لَا تَأْکُلْ رِزْقَ اللَهِ، وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ! وَ الثَّانِى: 

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

با سلام حاج آقا سوالی داشتم از خدمتتون درباره حرمت قمه زنی. آیا قمه زنی در مراسم عزاداری امام حسین علیه السلام حرام است؟ آیا مراجع آن را حرام کرده اند؟ نظر علامه طهرانی ره راجع به قمه زنی چه بود؟ پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

و از جمله خطبه ‏هاى آن حضرت است که علىّ بن‏عیسى إربلى آورده است: خَطَبَ الْحُسَیْنُ علیه السلام، فَقَالَ: أَیُّهَا النَّاسُ! نَافِسُوا فِى الْمَکَارِمِ، وَ سَارِعُوا فِى الْمَغَانِمِ، وَ لَا تَحْتَسِبُوا بِمَعْرُوفٍ لَمْ تَعْجَلُوا. وَ اکْسِبُوا الْحَمْدَ بِالنُّجْحِ، وَ لَا تَکْتَسِبُوا بِالْمَطَلِ ذَمًّا؛ 

در وقتى که آن حضرت مى ‏خواستند از مدینه منوّره به مکّه مکرّمه حرکت کنند، وصیّت نامه ‏اى نوشته و آن را به خاتم خود ممهور نمودند؛ و سپس آن را پیچیده و به برادر خود محمّد بن حنفیّه تسلیم نمودند. و پس از آن با او وداع نموده و در جوف شب سوّم شعبان سنه شصت هجرى با جمیع اهل بیت خود به سمت مکّه رهسپار شدند. و آن وصیّت چنین است: 

(امام حسین علیه السلام) خطبه ‏اى درباره ترک امر به معروف و نهى از منکر، و قیام ظَلَمه و حکّام جائر ایراد نموده ‏اند، و مفصّلًا از محرومیّت مظلومان و تفرّق از حقّ بیان مى ‏فرمایند، و در ضمن اینکه گوشزد مى ‏کنند که: مَجَارِى الامُورِ وَ الاحْکَامِ عَلَى أَیْدِى الْعُلَمَآءِ بِاللَهِ، الامَنَاءِ عَلَى حَلَالِهِ وَ حَرَامِهِ؛ چنین مى‏ گویند که:

از جمله فرمایشات حضرت سیّد الشّهداء أبا عبد الله الحسین بن علىّ بن أبى طالب علیهم السّلام است که روزى به عنوان خطبه براى اصحاب خود ایراد نمودند: