گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

با سلام حاج آقا سوالی داشتم از خدمتتون درباره حرمت قمه زنی. آیا قمه زنی در مراسم عزاداری امام حسین علیه السلام حرام است؟ آیا مراجع آن را حرام کرده اند؟ نظر علامه طهرانی ره راجع به قمه زنی چه بود؟ پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

با سلام حاج آقا سوالی داشتم از خدمتتون درباره حرمت قمه زنی. آیا قمه زنی در مراسم عزاداری امام حسین علیه السلام حرام است؟ آیا مراجع آن را حرام کرده اند؟ نظر علامه طهرانی ره راجع به قمه زنی چه بود؟

پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

هو العلیم. علیکم السلام. سیره سیدنا الاستاد حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف اینگونه بود که برای تمام آنچه که نوعی ارتباط با حضرت سید الشهداء علیه السلام داشت حرمتی خاص قائل بودند اعم از مجلس آن حضرت یا مکانی که در آن عزاداری می شد یا در و دیوار حسینیه و خیمه عزا یا کتیبه هایی که به نشانه عزا نصب می گشت یا غذایی که به یاد آن حضرت طبخ می شد.

همه این امور را متعلق به آن حضرت و محترم و مبارک می دانستند و به همین منوال برای تمامی عزاداران آن حضرت و شرکت کنندگان در مجالس عزا نیز احترامی مخصوص می نمودند و علی رغم آنکه برخی از انحاء عزاداری مانند قمه زنی را خودشان انجام نمی دادند و شاگردانشان را نیز بدان تشویق نمی کردند ولی به کسانی که از سر عشق و محبت آن حضرت به این کارها دست می زدند به جهت همان ارتباط احترام می گذاشتند و البته وقتی از حکم شرعی این موارد مخصوصا قمه زنی سوال می شد، معمولا سکوت می کردند و از جواب دادن اباء داشتند.

حقیر از زبان فرزند دوم علامه شنیدم که می فرمودند: مرحوم قاضی رضوان الله تعالی علیه اقدام به قمه زنی نمی کردند اما وقتی که عده ای مشغول به قمه زنی بودند سرشان را جلو می بردند که قمه ای هم بر سر ایشان بخورد.

کوتاه سخن آنکه: آنچه حقیر آن را از گفتار و ممشای بزرگان و اولیای الهی دریافت نمودم این است که در خصوص دستگاه امام حسین علیه السلام خیلی نمی توان دخالت کرد و عملی را که از روی اخلاص و محبت انجام می شود، تقبیح کرد و معمولا بزرگان اگر نظر خاصی در اینگونه موارد داشتند آن را ابراز نمی کردند.

اما از این نکته هم نباید غفلت کرد که شرائط امروز با توجه به هجمه و تبلیغاتی که بر علیه شیعه است با گذشته بسیار تفاوت کرده است! امروزه کوچکترین اعمال و رفتار و گفتار شیعیان به عنوان پرچمداران مکتب عاشورا و منتظران منتقم خون حضرت امام حسین علیه السلام به عنوان تنها کسی که دادگر و عدالت گستر است، زیر ذره بین قرار گرفته و در کمترین ساعتی در تمام دنیا انعکاس پیدا می کند که در این میان مسلّم است که رفتار شیعه نباید موجب وَهن دین و ناشایستگی آن باشد.

امام صادق علیه السلام به دوستارانشان می فرمودند: طوری رفتار نمایید که برای ما اهل بیت زینت باشید نه اینکه موجب عار باشید و بارها می شد که سیدنا الاستاد حضرت علامه این روایت را می خواندند و می فرمودند: رفقا برای ما زینت باشید مبادا با اعمال خود برای مکتب عرفان و زحماتی که بزرگان کشیدند، موجب طعنه باشید.

امروز شیعه وظیفه ای بس بالاتر از قمه زنی بر عهده دارد و آن رساندن پیام عاشورا به تمام جهانیان است که قطعا برخی از رفتارها که رابطه مستقیمی با مکتب سیدالشهداء علیه السلام دارد، نتیجه را مورد صدمه و خدشه قرار می دهد. امروز باید برای برخی عزاداری ها و سینه زدن ها و کیفیت برپایی مجالس تاسف خورد!. امروز امام حسین علیه السلام در میان احساسات رفتاری عده ای به اصطلاح شیعه گم شده است.

گرچه این جمله که می گوید: حسینی بشوند، نه هیئتی! زیرا اگر گرم هیئت بشوید حسینتان را آن‌گونه که خود دوست دارید و باب میلتان است می‌سازید و هرکس با میل شما مخالف باشد می‌گویید با حسین علیه‌السلام مخالف است، ولی اگر حسینی باشید هیئت و رفتارتان را بر مبنای حسین می‌سازید!، انتسابش به آیت الله بجهت رضوان الله علیه از طرف دفتر ایشان تکذیب شده ، اما بسیار کلام درستی است.

بله اگر شخصی به آن درصد از اخلاص و تشخیص رسیده و می خواهد قمه بزند، برود در یک گوشه ای و این کار را بدون سر و صدا انجام دهد؛ و اینکه گفته می شود این عمل موجب اضرار به بدن است و از این طریق حرمت آن را ثابت کنیم مورد نظر نیست.