گوهر معرفت - عرفان و اخلاق کاربردی

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره


لمعات الحُسین علیه السلام (11) اشعار حضرت هنگام حرکت به سوى کوفه‏

چون آن حضرت به صَوب کوفه کوچ مى‏فرمود، فَرَزْدَق بن غالب که از شعراى نامى آن عصر بود، با آن حضرت در راه برخورد نموده و در ضمن ملاقات معروض داشت: اى پسر رسول خدا! چگونه به اهل کوفه اعتماد مى‏ نمائى؛ و اینان همان هائى هستند که پسر عمویت مُسلم بن عقیل و پیروان او را کشتند!؟

حضرت براى مسلم طلب رحمت نمودند و فرمودند: مسلم به سوى رَوح خدا و رضوان خدا رهسپار شد. آنچه بر عهده داشت انجام داد؛ و آنچه ما بر عهده داریم هنوز بر ذمّه ماست. و این اشعار را انشاد فرمود:

وَ إنْ تَکُنِ الدُّنْیَا تُعَدُّ نَفِیسَةً                              فَدَارُ ثَوَابِ اللَهِ أَعْلَى وَ أَنْبَلُ‏

وَ إنْ تَکُنِ الأبْدَانُ لِلْمَوْتِ أُنْشِئَتْ                       فَقَتْلُ امْرِىٍ بِالسَّیْفِ فِى اللَهِ أَفْضَلُ‏

وَ إنْ تَکُنِ الارْزَاقُ قِسْما مُقَدَّرً                         اقِلَّه حِرْصِ الْمَرْءِ فِى الْکَسْبِ أَجْمَلُ‏

وَ إنْ تَکُنِ الامْوَالُ لِلتَّرْکِ جَمْعُهَا                       فَمَا بَالُ مَتْرُوکٍ بِهِ الْمَرْءُ یَبْخَلُ [1]

«و اگر چنین است که دنیا نفیس به شمار مى ‏آید، پس باید دانست که آخرت که خانه ثواب و مُزد الهى است، بس بلندپایه ‏تر و شریف‏تر است.

و اگر چنین است که بدن ‏هاى آدمیان براى مرگ آفریده و انشاء شده است، پس باید دانست که کشته شدن با شمشیر در راه خدا بسى برتر است.

و اگر چنین است که روزی هاى خلائق به مقدار معیّن تقسیم گردیده است، پس باید دانست که کمتر حریص بودن مردم در کسب روزى، جمیل‏ تر و نیکوتر است.

و اگر چنین است که نتیجه اندوختن اموال، ترک نمودن آنهاست، پس چیزى که متروک خواهد شد چه ارزشى دارد که آدمى بدان بخل ورزد.»

و بسیارى از ارباب مقاتل گفته‏ اند که چون آن حضرت در روز عاشورا رَجز مى‏ خواند و شمشیر مى‏ زد، در ضمن رجز خود بدین اشعار تکیه مى ‏جست؛ مانند محدّث قمّى در «نفس المهموم» و شیخ سلیمان قندوزى در «ینابیع المودّه». [2]

مذمت اهل دنیا

قَالَ الْفَرَزْدَقُ: لَقِیَنِى الْحُسَیْنُ علیه السلام فِى مُنْصَرَفِى مِنَ الْکُوفَة. فَقَالَ: مَا وَرَاکَ یَا أَبَا فِرَاسٍ!؟ قُلْتُ: أَصْدُقُکَ؟! قَالَ علیه السلام: الصِّدْقَ أُرِیدُ! قُلْتُ: أَمَّا الْقُلُوبُ فَمَعَکَ، وَ أَمَّا السُّیُوفُ فَمَعَ بَنِى أُمَیَّةَ؛ وَ النَّصْرُ مِنْ عِنْدِ اللَهِ.

قَالَ: مَا أَرَاکَ إلَّا صَدَقْتَ! النَّاسُ عَبِیدُ الدُّنْیَا وَالدِّینُ لَغْوٌ عَلَى أَلْسِنَتِهِمْ، یَحُوطُونَهُ مَا دَرَّتْ بِهِ مَعَایِشُهُمْ؛ فَإذَا مُحِّصُوا بِالْبَلآءِ قَلَّ الدَّیَّانُونَ.

«فرزدق مى ‏گوید: چون از درنگ در کوفه انصراف پیدا کرده، باز مى ‏گشتم، حسین علیه السّلام مرا در راه دیدار کرد و گفت: اى أبو فراس! پشت سرت چه خبر بود؟

گفتم: راستش را به تو بگویم؟! فرمود: آرى، من‏ راستش را مى‏ خواهم! گفتم: دل‏هاى کوفیان همه با توست؛ ولیکن شمشیرهایشان همه بر کمک و مساعدت بنى امیّه است؛ و یارى و نصرت هم از جانب خداست! فرمود: آرى! این سخنى است که تو از روى صدق و راستى گفتى! مردم همگى بردگان و بندگان مال دنیا هستند؛ و تلفّظ به دیندارى فقط کلام لغو و بى محتوائى است که بر سر زبان هایشان جارى است. پاسدارى از دینشان فقط در محدوده ‏اى است که در پرتو آن، معیشت‏هاى فراوان به دست آورند؛ و چون با غِربال امتحان و ابتلاء آزمایش شوند معلوم مى ‏شود که دینداران واقعى چه بسیار اندکند». [3]

پی نوشت ها:

[1] «کشف الغمّه» ص 183 و 184

[2] «نفس المهموم» ص 219، و «ملحقات إحقاق الحقّ» ج 11، ص 647، از «ینابیع المودّه» ص 346 و 347؛ و مرحوم محدّث قمّى فرموده است که محمّد بن أبى طالب گفته است: أبو على سلامى در تاریخ خود ذکر کرده است که این اشعار از حضرت امام حسین علیه السّلام است و هیچکس را توان آن نیست که مانند آن سراید.

[3] کتاب لمعات الحسین، ص: 41 تالیف علامه طهرانی اعلی الله مقامه

ارسال نظر و طرح سوال

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.