گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

مُفسّر کبیر قرآن حضرت علامه طباطبائی اعلی الله مقامه: (ازدواج نکردن حضرت عیسی علیه السلام) دلیل بر نقصان نیست، بلکه دلیلى بر روحیّت و نورانیّت حضرت عیسى بوده است، چون با این نشأه أبداً تماس حاصل نکرد و ازدواج ننمود و سکنى و خانه نگرفت؛ یک موجودیّت خاصّى داشت. ولى حضرت رسول اکرم جامعیّت داشتند، از آثار و خصائص این نشأه بنحو أوفى برآمدند؛ و بالاخصّ سنّت ازدواج از خصائص رسول الله است‏. (مهر تابان)

اول ماه ذی الحجه طبق برخی از روایات مصادف است با سالروز وصلت نورین نیّرین علی مرتضی و فاطمه زهرا سلام الله علیهما که گرچه ظاهرش وصلت است اما در باطن سراسر حکمت است که چقدر خوب است این وصلت الگوی جوانان مسلمان و شیعیان قرار گیرد؛ نوشتار پیش روی روایتی دلنشین و خاصّ از این وصلت است که بر قلم حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی جاری شده است

یکی از ایّامی که در قرآن از آن به ایّام الله نام برده شده دهه اول ماه ذی الحجّه است که بزرگان و اولیاء الهی از آن تعبیر به ایّام توحیدی می آوردند و شاگردان و سالکان راه خدا را به توجّه تامّ به توحید و مراقبه و روزه و انجام دستورات آن سفارش می کردند؛ در این مقاله به اهمیّت این دهه و اعمال ظاهری و باطنی آن اشاره شده است

ماه ذی الحجة از ماه های حرام و بسیار گرانقدر است که روزها و شب های ملکوتی و نورانی را در خود جای داده است که برای اهل الله از اهمیت خاصی برخوردار است و بزرگان از اولیای الهی به آن و مخصوصا به دهه اول آن بسیار اهمیت می دادند و شاگردانشان را به مراقبه و انجام دستورات توصیه می کردند. مقاله حاضر به مراقبه های ماه ذی الحجة بر اساس کتاب المراقبات عارف کامل میرزا جواد آقا ملکی تبریزی رحمة الله اختصاص دارد

عارف کامل مرحوم حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: اسلام به هنگام قانونگزارى، احکام همسرى و زوجیّت را بر اساس

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

ازدواج، تنها رابطه میان دو جنس مذکّر و مؤنّث است که تمام مردم با هر گرایش و مذهبی آن را تحسین و تقدیس می کنند.

چه راهکاری را باید در دستور قرار داد تا هیجانات افراد یک جامعه خصوصا جوانانشان را مدیریّت کرد تا هم از وجود غرائضشان که از نعمت های خدادادی برای تعالی و تکامل است بهره مند باشند هم از خطرات و آسیب های افراطی و تفریطی آن در امان باشند، مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه راهکاری را برخاسته از متن دستورات دین پیشنهاد می دهند

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

اگر دخترى (هنگام ازدواج) در نیّتش آن باشد که: در خانه شوهر، شوهر را در تحت اختیار خود درآورد؛ و در امر و نهى، و آمد و رفت بر او مسلّط گردد؛ و با حیله‏ها و تزویرهاى زیرکانه و ظریفانه، بالاخره امور وى را بدست گیرد، و خود را حاضر بر پذیرش قیمومت مرد بر زن ننموده؛ و حاضر براى تسلیم و اطاعت و انقیاد نشود و بطور کلّى چنین معتقد باشد که زن باید بر مرد مسلّط باشد

قال الله تعالی: فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ جَعَلَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا وَ مِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا یَذْرَؤُکُمْ فِیهِ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ البَصِیرُ ﴿شوری/11﴾

(خداست آفریننده آسمان‏ ها و زمین. از خودتان برایتان جفت ‏هایى قرار داد، و از چهارپایان هم جفت‏ هایى آفرید تا شما را با این [تدبیر حکیمانه‏] زیاد ‏کند. هیچ چیزى مانند او نیست و او شنوا و بیناست‏)

دو نکته حائز اهمیت است: اوّل آنکه در اسلام نکاح صبغه ملکوتی دارد به واقع باید گفت: انبیاء نکاح آوردند نه صرفا ازدواج (جفت شدن و اجتماع نر و مادّه)! نکاح دارای یک فرهنگ الهی است

سلام اگر کسی بخواهد در راه سلوک قدم بردارد آیا حتما باید ازداوج کرده باشد؟ چگونه همسری انتخاب کند که در این راه او را یاری کند؟  ایا بایستی این امر را با او در میان بگذارد؟ چگونه می توان جفت مناسب خود را پیدا کرد با توجه به این که حتی خود خانواده (پدر و مادر) نیز نتوانند انسان را در این راه یاری بکنند حتی مانع نیز باشند ؟ پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: باید دانست: دخترانى را که ما به شوهر مى‏ دهیم اگر از روى إکراه باشد و طیب خاطر دختر و پدر (به عنوان ولیّ دختر) نباشد و یا أحیاناً از روى أخذ به حیاء ازدواج صورت گیرد، آن نکاح صحیح نیست و  آثار ازدواج واقعى بر آن مترتّب نمى ‏گردد ... (البته عمل دختر حرام نیست و نکاح او حمل بر زنا نمی گردد) چون در شریعت مقدّس اسلام هر عملى که از روى إکراه انجام گیرد، مؤاخذه و عذاب ندارد،

در عالم دنیا که از نگاه دین و عرفان بستری برای تربیت و تکامل انسان است، ضرورت هر چیز، به میزان نقش آن در رشد و تعالی انسان اندازه گیری می شود؛ از این روی نیاز انسان به جفت و زوج ضرورتی انکار ناپذیر است. کتاب «یار با یار» از تألیفات حجّت الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی است که به نقش این مهمّ از نگاه دینی و عرفانی به تربیت و کمال انسان می پردازد و نسخه الکترونیکی آن آماده شده و در سه بخش تقدیم علاقه مندان می گردد. 

سلام علیکم. متاسفانه من موقعیت ازدواج ندارم، چون ملاکهای مورد پسند پسران امروزی را نداشته ام، منظورم زیبایی و پول است. اگرچه که سعی میکنم انسان پایبندی به احکام دینی باشم، اما گویا نجابت و حیا دراین دوره خریداری ندارد! لهذا سنم بالا رفته و فکر می کنم خداوند مرا لایق مقام همسری و مادری ندانسته! ...آیا میتوان گفت صلاح ما در عدم ازدواج است؟ با سپاس فراوان. پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

یکی از برترین و عالیترین دستورات اسلام مساله حجّ و عمره است که توحید و آثار آن را بر جان نشانده و تثبیت می نماید که از همین روی مورد توجه تمامی انبیاء و اولیای الهی است. در این میان پرداختن به حجّ و عمره رسول خدا صلی الله علیه و آله از نگاه عرفای بالله مهم بوده است که مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه آن را قلمی کردند. مطالب ایشان با اندکی ویرایش در چند بخش تقدیم می گردد

مرحوم آیة الله الحقّ و الیقین فقیه معظّم  آقای حاج شیخ جواد انصاری همدانی داستان عجیب و شگفت‌انگیزی درباره عدم اسلام مُسَوِّفِین حجّ بیان فرمودند: یکی از تجّار معروف و مشهور همدان که به صلاح و تقوی مشهور و معروف بود بواسطه عارضه مرض سکته قلبی فوت کرد؛ و فوت نابهنگام او أثر شدیدی در ارحام و بازماندگان و دوستان او گذاشت.

کیفیّت تجلّى ذات حقّ، اختصاص به فرشتگان و انبیاء و اولیاء و انسان ندارد؛ بلکه هر موجودى که در عالم لباس وجود مى ‏پوشد، یا از خود اثرى به ظهور میرساند، در اثر تجلّى و ظهور ذات حقّ تعالى در آن موجود است. در مقاله حاضر حضرت علامه طهرانی قدس الله نفسه الزکیه از کیفیت تجلی خدای متعال در موجودات و تفسیر کلمه لا اله الا الله پرده برمی دارند.

خدای متعال فرمود: وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ... ﴿نساء/19﴾ و فرمود: وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا... ﴿روم/21﴾

اساس زندگی در قرآن بر این دو اصل استوار است :

الف (برای مردان): رفتار با همسر بطوریکه دین و عقل آن را بپسندد و تحسین کند؛ زن کارگر منزل نیست؛ زن سالار خانه است؛ ب (برای زنان): درست است که مرد مسکن تهیه می‌کند هزینه زندگی را می پردازد اما سَکینت و آرامش بر عهده زن است؛ مرد سالار خانواده است.

و عن الحسین بن بشار قال : کتبت إلى أبی الحسن (الرضّا) علیه ‌السلام : إن لی قرابة قد خطب إلى وفی خلقه سوء قال: لا تزوجه إن کان سیئ الخلق (بحارالانوار ج 103 ص 235)

کسی که دارای سوء خلق است، هرچند از امتیازات دیگری برخوردار باشد، صلاحیّت تشکیل خانواده را ندارد. حسین بن بشّار واسطی می گوید: به حضرت رضا  علیه السلام  نامه ای نوشتم و عرضه داشتم که یکی از بستگانم برای خواستگاری از دخترم نزد من آمده است، ولی بداخلاق است. چه کنم؟ حضرت در پاسخ فرمودند: اگر بداخلاق است به او زن ندهید؛

علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه می فرمایند: خداوند علىّ أعلى در سوره روم مى‏ فرماید: وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (سوره روم، آیه 21) از آیات خدا اینکه براى شما جفت‏ هائى قرار داده. این جفت‏ها، زن‏ ها، از خود شما هستند، براى اینکه آرامش شما باشند. مرد که زن ندارد آرامش ندارد