گوهر معرفت - عرفان و اخلاق کاربردی

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

۲۶ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «نفس» ثبت شده است

حکایات (لزوم انقیاد کامل نسبت به استاد در سیر الی الله)

یکی از آقازاداگان حضرت علامه رحمة الله علیه نقل می کردند: قبل از انقلاب اسلامى ایران در زمان گذشته روزى فردى معمّم و متشخّص به مرحوم والد (علامه طهرانی)، رضوان الله علیه مراجعه مى ‏کند و از ایشان کسب تکلیف سلوکى و مقدمۀ موصله را مى ‏نماید. مرحوم والد پس از طى چند جلسه صحبت و تبیین مواضع و توضیح مراتب در جلسه آخر به او مى ‏فرمایند:

یک سینه سُخن (توفیقات در آیینه امام حسین علیه السّلام)

حجّة الاسلام حاجّ شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

توفیقات معنوی و مخصوصاً سلب آن، آثارش در رابطه با امام حسین علیه السّلام از همه جا بیشتر و مشهودتر است؛ لذا هر کسی میتواند خودش را در رابطه با حضرت محک بزند و واقف بر امر خویش گردد.

بشنو از نی (حجاب های نورانی ، حکایتی از اویس قرنی)

علّامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه نقل می کنند: گویند که اوَیس*‏ را گفتند که: در این نزدیکى تو مردى است، سى سالست که گورى فرو کرده است و کفنى در آویخته و بر سر آن نشسته است و مى‏ گرید، و نه به شب قرار گیرد و نه به روز. اویس گفت:

بشنو از نی (پایگاه شیطان)

حکیم متالّه حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله:

ابلیس دشمن بیرونی است و تا پایگاهی در درون نداشته باشد نمی تواند به انسان ضربه بزند؛ کار شیطان صدور سمّ به درون انسان است.

یک آیه عرفان (کو خدا؟ کو کمک خدا؟)

خدای متعال می فرماید: وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِی مُسْتَقِیمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلاَ تَتَّبِعُواْ السُّبُلَ... (انعام/153)

گاهی شده با بعضی که خود و زندگی را به تباهی کشاندند و خلاصه زندگی را خراب کردند حرف می زنیم، تا می خواهیم امیدی دهیم از جنس خدا و رحمت و هدایت خدا، بلافاصله می بینیم از همه حتی خدا هم طلبکارند که کو خدا؟ کجاست؟ چرا کمکم نکرد؟ این همه دعا کردم گریه کردم پس چه شد؟ راست هم می گویند!. قرآن پاسخ می دهد: 

(یک آیه عرفان) منشأ بیماری اعتراض و پرخاش به خوبان و خوبی ها چیست؟

خدای متعال در آیات میانی از سوره مبارکه علق می فرماید: عَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ یَعْلَمْ ﴿5﴾کَلَّا إِنَّ الْإِنسَانَ لَیَطْغَى ﴿6﴾ أَن رَّآهُ اسْتَغْنَى ﴿7﴾ إِنَّ إِلَى رَبِّکَ الرُّجْعَى ﴿8﴾ أَرَأَیْتَ الَّذِی یَنْهَى ﴿9﴾ عَبْدًا إِذَا صَلَّى ﴿علق/10﴾

ای انسان این ما بودیم که تو را از هیچ خلق کردیم این ما بودیم علومی را در اختیارت قرار دادیم که اصلا نمی دانستی! چرا حالا که اندوخته ای از علم یا مال یا هرچیز دیگری پیدا کردی مبدأش را فراموش کردی؟ بدان این فراموشی مبدأ(توحید)، سرچشمه طغیان می شود ؛ درست باید در این آیات دقت کرد! خدای متعال علم را هرگز موجب طغیان نفس و حاجب از حق نمی داند؛

پرسش و پاسخ (حفظ مراقبه در همه حال - مراقبه چیست؟)

سلام علیکم استاد طبق گفته بزرگان در مسیر سلوک الی الله یکی واجب ترین عمل مراقبه قلبی است یعنی آنکه شخص در هر لحظه به یاد خدا باشد و در حال حضور باشد

حکایات (دشمنی هوای نفس)

مرحوم حاج شیخ محمد تقی آملی(نور الله قبره الشریف) می فرمودندمن خواب دیدم، دشمن به حمله کرده است و به من پرخاش می کند. ناچار شدم که دست او را بگیرم. دستش را گاز گرفتم و ناگهان از شدت درد، بیدار شدم، دیدم دستم در دهان خودم قرار دارد .فهمیدم دشمن من، خودم هستم و کسی به سراغ من نمی آید.این نفس است که دشمن من است.ما از بیرون آسیب نمی بینیم،هرچه می بینیم از درون است. (40 قطب عرفانی ص 166)

حکایت مرحوم حاج میرزا جواد آقا ملکى تبریزى قدس سره در تجرّد نفس

نقل است که مرحوم حاج میرزا جواد آقاى ملکى تبریزى رضوان الله علیه مدّت چهارده سال ملازم جمال الاولیاء و العرفاء مرحوم آخوند مولى حسینقلى همدانى رضوان الله علیه بوده ‏اند. مرحوم حاج میرزا جواد آقا مى ‏فرمودند: 

تقابل خواهش نفس با خواست خدا

یکی از مشکلات سیر بشر تقابل خواست و اراده او با مشیت و اراده خداست، همان چیزی که از او به توحید در ربوبیت تعبیر آورده می شود و الا که توحید در خالقیت را همه اذعان دارند و بدان پایبندند؛ در این یادداشت به این موضوع پرداخته شده است

پرسش و پاسخ (راه های درمان کینه و زدودن نفرت از قلب)

سلام. متاسفانه کینه ای هستم؛ راه درمانی هست؟ واقعا ازاین وضعیت ناراحتم. لطفا راهنمایی بفرمایید. پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

پرسش و پاسخ (حقیقت نفس و روح در سیر الی الله و تفاوت رُتبی میان آندو)

سلام علیکم اگر مقدور هست بفرمایید که آیا مطلب « راه قوی شدن روح برای اینکه به کمالات انسانی برسد جهاد با نفس است پس روح تا وقتی که نفس، خود را تزکیه نکند رشدی نخواهد داشت و سیرش نزولی خواهد بود بنابراین اصل در سیر و سلوک رام کردن نفس است و با روح کاری نداریم ،چون روح متقابلاً کار خود را انجام خواهد داد.» صحیح می باشد؟و اگر جواب منفی است لطفا راهنمایی بفرمایید.با سپاس فراوان. پاسخ از استاد حاج شیخ محّمد شاهرخ همدانی

بشنو از نی (فضیلت تُهی دستی) مرحوم آقای حاج سیّد علی قاضی أعلی الله مقامه: تهی دستی به نفع بشر است! انسان وقتی به خزینه می رود و لنگ خود را هم باز می کند و کنار می گذارد، برای او بهترین وقت است که از هرچه دارد جدا می شود؛ شما نمی فهمید، ولی من آن را می فهمم!
یکی سینه سُخن (از دست نرویم)

حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

دنیا جای از دست دادن و از دست رفتنن است؛ یکی مال از دستش می رود، یکی سلامتی، یکی موقعیت، حتی در نهایت حیات دنیوی را هم از دست می دهیم؛ همه اینها را از دست بدهیم یا نه بالاخره از دست می رود زمانش بسر می آید؛ در این میان مهم نفسمان است! بگو خدایا خودم از دست نروم!

پرسش و پاسخ (معنای کلامی از مرحوم حداد)

سلام و خسته نباشید خدمت شما انسان با محبت جناب شاهرخ همدانی معنای قسمت آخر این جمله را نفهمیدم که مرحوم آقای حداد رضوان الله تعالی علیه میفرمودند: تو که از دست مردم فرار میکنى، براى آنستکه اذیّت آنها به تو نرسد یا اذیّت تو به آنها نرسد؟! صورت دوّم خوب است نه صورت اوّل. (و صورتى بهتر نیز هست و آن اینکه خود و آنها را نبینى.) باتشکر پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

یک سینه سُخن (به جای توجیه اهل توجّه باشیم)

حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

یکی از چیزهایی که نفس را سنگین و مکدّر می کند، توجیه نفس و کارهای غلط اوست. قلب مجرّد و بسیار رقیق و لطیف و سبک است و توجیه چون منشأش دنیا و کثرت است، سنگین است؛ درست مانند پوشاندن لباس سنگین بر قامت کودک. باید اهل توجّه بود نه توجیه؛ مؤمن با توجّه به تجرّد و نورانیت می رسد و با توجیه به کثرت و ظلمت و طغیان!
نفحات الاُنس (قاطعیّت در انجام کارها)

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

به طور کلّی دأب و سنّت اسلام بر این است که افراد امّت را در اعمال خود قاطع گرداند و از ریب و شکّ خارج کند، زیرا بالأخره کثرت ریب و تردید در اعمال به حالت شکّ و تردید در نفوس سرایت نموده و نسبت به صاحبان آن حالت تزلزل و اضطراب پدید می آورد،  و این حالت از أمراض مُهلکه نفس است و موجب یأس از رحمت خدا خواهد شد؛ زیرا دائماً هر عملی را که انجام می دهد نمی داند آیا این مورد تکلیف و مُقرّب است یا نه؟ (معادشناسی ج 3 ص 53)
پرسش و پاسخ (انجام برخی مراقبات بدون اذن استاد)

بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض سلام خدمت حضرت استاد، سوالی که از محضر مبارکتان داشتم این است که برای کسی که دسترسی به استاد ندارد، آیا می تواند به این چند دستور اولیه اخلاقی که هر استادی دستور می دهد عمل کند یا نه؟... پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

پرسش و پاسخ (دلبستگی به افراد مختلف و تاثیر آن بر نفس)

سلام علیکم. بنده، روحیه ی عجیبی دارم که هرازچند گاهی-معمولاً سالی یکبار- نسبت به یکی از دوستانم احساس دلبستگی فراوانی پیدا می کنم و پس از شکل گیری یک سری روابط احساسی صرف- که از چند ماه گرفته تا چند سال به طول می انجامد-، به دلیل جدایی و دوری فیزیکی از آنها، این روابط نیز پایان می یابد. البته ... تقاضا دارم برای درمان بیماری دلم، مرا راهنمایی بفرمایید. پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

پرسش و پاسخ (جایگاه نذر در سلوک الی الله)

سلام علیکم.  آیا نذر کردن برای خواسته ای چون شفای بیماری جزء طمع حساب می شود؟ وآیا سالک اجازه دارد که نذر کند؟ با سپاس فراوان پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

پرسش و پاسخ (تشتّت نفس در تعدّد استاد)

ببخشید میخاستم بدانم اینکه در تلویزیون اقایان روحانی و علما برای صحبت می ایند و انسان به عنوان یک برنامه خوب گوش میدهد ایا  این گوش دادن یا عمل به صحبتها این معنا را دارد که استاد اخلاق برای انسان باشند یا این تشتت تاثیری بر نفس دارد یا خیر؟ پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

بشنو از نی (شواکل مختلف در سیر الی الله)

مفسر کبیر قرآن حضرت علامه طباطبایی رحمة الله علیه می فرمودند:

سالکان گوناگونند برخی کبریتشان دیر می‌گیرد و برخی زود
بشنو از نی (مهمترین کار) مفسر بزرگ قرآن، فقیه متألّه مرحوم علامه طباطبایی رحمة الله علیه: 
ما در این دنیا کاری مهمتر از خودسازی نداریم
بشنو از نی (ارزش اخلاص و علامت آن) حکیم متالّه آیت الله جوادی آملی حفظه الله: عمل وقتی خالص است که منظور انسان این نباشد کسی از او تعریف کند(نگوید که از ما تشکری نکردند) حیف است انسان عمل عبادی خالص انجام بدهد، آنگاه از دیگران توقع تشکر داشته باشد. حیف است که انسان آن مقام عظیم و بلند را با این توقع پست تنزّل دهد. انسان ممکن است در جبهه ‏ها شرکت کند و کشته هم بشود، ولی کشته شدن خیلی سخت نیست، «إخلاصُ العمل لله» سخت است. رام کردن دیو نفس و شیطان درون سخت است.
نفحات الاُنس (سفر به سوی خدا) عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه:
همه افراد در مسافرتند از مبدئى به منتهائى، سفر بسوى خدا، راه سفر سیر در ملکات نفس است، زمان سفر مدّت خروج از منزل و وصول به مقصد است، مبدأ سفر عالم کثرت و حجاب، و منتهاى سفر عالم توحید و رفع حجاب است. ولى مطلب اینجاست که با آنکه همه به شرف زیارت و ملاقات خدا مى ‏رسند، آنهائى که از راه مستقیم حرکت کرده و بر نفس خود ستم ننموده ‏اند در تحت تجلّیات جمال و عطوفت و رحمت خدا واقع مى‏ شوند، و آنها که از راه هاى کج و منحرف راه پیموده ‏اند بر نفس خود ستم نموده عمر خود را به بطالت گذرانیده و در نتیجه از معرفت کم به دست آورده ‏اند، در تحت تجلّیات جلال و قهر خدا واقع شده، مطرود و منفور و در عالم بُعد قرار مى ‏گیرند.
پرسش و پاسخ (کنترل و کاهش عصبانیت همراه با ارائه راهکاری جامع و کاربردی)

سلام. غرض از مزاحمت دستوری برای خشم و غضبم میخواستم. لطفا راهنمایی بفرمایید پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی همراه با ارائه راهکارهایی بسیار جامع و کاربردی