گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

مرحوم میرزا جواد آقاى ملکى تبریزى در تالیف ارزشمند خود در لقاء الله حکایت نموده است : حکیمى در اصفهان زندگى مى کرد که بر طبق عادت ، هر روز خدمتکار خویش را براى تهیه طعام خویش و کسانى که احیانا در آن روز میهمان او بودند، به بازار مى فرستاد...

جناب حجّت الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی به تبیین علوم و معارف اسلام بر اساس مبانی و سیره استادشان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه پرداختند. "أنوار معرفت"، سلسله سخنرانی های سلوکی ایشان است که در قالب "دورۀ عرفان و اخلاق کاربردی" طرح شده است؛ جلسۀ چهارم با عنوان «مدیریت تفکّر در سیر الی الله» تقدیم می گردد.

یکى از دوستان ما که از طلّاب نجف بود، و سالیانى ادراک محضر مرحوم قاضى أعلى الله مقامه را نموده بود؛ براى حقیر مى ‏گفت: قبل از اینکه با حضرت ایشان آشنا شوم، هر وقت ایشان را مى ‏دیدم، خیلى دوست مى ‏داشتم؛ و چون در سلوک، و رسیدن به لقاء الله، و کشف وَحْدت حضرت حقّ شک داشتم؛ لهذا از رفتن به محضر ایشان کوتاه مى ‏آمدم. تا وقتى یکى از دوستان...

بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض سلام خدمت حضرت استاد، سوالی که از محضر مبارکتان داشتم این است که برای کسی که دسترسی به استاد ندارد، آیا می تواند به این چند دستور اولیه اخلاقی که هر استادی دستور می دهد عمل کند یا نه؟... پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

با سلام با تشکر از به روز بودن سایت، هر وقت مطالب این سایت را می خوانم کمی آرام می شوم ...من الان مریض هستم و نیاز به یک طبیب حاذق دارم. لطفا به من کمک کنید و استاد ی را که به درد من برسد و راه چاره را به من نشان دهد، به من معرفی کنید. با تشکر فراوان. پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

درست اگر در سیره و منهاج امیر المومنین علیه السلام با دقّت بنگریم، بدست مى ‏آوریم: اصولًا اگر کسى داراى منهاج على نبود نمى‏ توانست جزو أصحاب او قرار گیرد و خواه و ناخواه طَرْد مى ‏شد و جَوِّ معنویت و أصالتِ آن حضرت و پیروان واقعیش چنین فردى را در خود نمى ‏پذیرفت. آن حضرت کراراً مى‏ فرمود: مقصود ما خداست.

بر خلاف آنچه تصور می شود دنیا و مال و ثروت عامل انحراف نیست بلکه هر چیزی که موجب استغناء و استقلال نفس گردد زمینه انحراف و تمرّد را ایجاد می نماید که ممکن است این مساله حتی در عبادیّات هم صادق باشد، پس نمی توان هیچ چیزی را به طور مطلق مذموم یا مطلوب شمرد! بلکه خوبی و بدی هر چیزی را باید در ربط آن با عالم توحید و تاثیرش در بندگی انسان مورد سنجش قرار داد؛ مقاله حاضر به یکی از مهمترین جلوه های دنیا یعنی مال و ثروت و جایگاه آن در سیر الی الله اشاره دارد.

بعضی از اولیای الهی در این عالم، باطن انسانها و صفات حیوانی آنان را می‌بینند و می‌شناسند، ولی از آن جا که مظهر صفت ستّار العیوب الهی‌اند، سرپوشی می‌ کنند و رازهای مردم را فاش نمی ‌کنند. عارف فرزانه‌ی صمدانی مرحوم ملا حسینقلی همدانی از این چنین عظمت روحی برخوردار بود. شیخ محمد رازی در این رابطه، از زبان یکی از شاگردان آخوند نقل می‌ کند:

با سلام.  راه عارف شدن به حقیقت توحید چیست؟ لطفا راهنمایی بفرمایید. با سپاس فراوان. پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

برای طالبِ سلوک الی الله سه شرط اصلی واجب است، اول: قابلیت و استعداد؛ می فرمودند: استاد و ولیّ خدا به اندازه قابلیت و استعداد با شاگردانش سخن می گوید و به او بهره می رساند. دوم: طلب و اشتیاق؛ یعنی نفس باید طالب باشد و مشتاق و الّا پس می زند. سوم: تسلیم نسبت به دستورات؛ یعنی باید میزان قبول و تواضع نفس در مقابل حق وسیع باشد، مانندِ موم نرم باشد؛ بعضی از نفوس چموش هستند اینها بدرد سلوک نمی خورند. می فرمودند: سلوک تنها ذکر گفتن نیست، سلوک تسلیم بودن و گردن نهادن به ما جاء به النبی صلی الله علیه و آله است، تسلیمِ حق بودن است، هرچه به او گفتند، بگوید چشم؛ در پیشگاه خدا عبد محض باشد.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

انسان بی‌ مراقبه مثل مریضی است که پرهیز نمی‌کند. آدم حصبه‌ای نباید چیزی بخورد و اگر یک چیز ثقیل خورد تمام روده‌هایش پاره می‌شود و می‌میرد. پیغمبر اکرم فرمود: الْمَعِدَةُ بَیْتُ الدَّاءِ وَ الْحِمْیَةُ رَأْسُ کلّ دَّوَاء. (معده خانه ى بیمارى است و پرهیز کردن بهترین و اولین دارو است)

یکی از سالکان راه خدا می گوید: برخی هستند که تمام آنچه از آنها صادر می شود حال یا به شکل کلام یا عمل فقط و فقط موجب خندیدن دیگران است یعنی تمام هنر زندگی شان همین است! چرا انسان از آن دسته افرادی نباشد که منطق و عملش دیگران را به تحسین عقلی و دینی وادار نماید؟ چرا از آن دسته نباشیم که دیگران را به تفکّر و یا تغییر در نحوه رفتار در زندگی و تعامل با دیگران فرا بخوانیم؟ و خوشا به حال آنانی که کلام و عمل و حتی سیمایشان دل ها را به سمت خدا به پرواز درمی آورد.

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

بهترین امور در سیر الی الله آن است که نه جنبه افراط باشد نه تفریط، نه تند باشد و نه کند. بهترین امّت الْنَّمَطُ الْأَوْسَط، همان افراد میانه ‏رو هستند. از بهترین حالات سالک این است که معتدل باشد نه افراط داشته باشد نه تفریط لذا گفته اند:

مفسر کبیر قرآن حضرت علامه طباطبایی رحمة الله علیه می فرمودند:

باسلام، ضمن تشکر از پاسخ مبسوط و عالی به سوال قبلی عرض دیگری داشتم آیا از غذاهایی که در رستورانها و توسط  افرادی که نمیشناسیم طبخ میشود باید به طور کلی اجتناب کرد؟ ودر صورتی که از ما دعوت به این غذا شود باید چه کار کنیم؟ پاسخ از استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی