گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

سالک وارسته مرحوم حاج ‌اسماعیل دولابی می‌ فرمودند: مادرت را ببوس، دستش را بوسه بزن، پایش را ببوس، تا به گریه بیفتد، وقتی گریه افتاد خودت هم به گریه می ‌افتی

عالم وارسته حضرت آیت الله شاه آبادی رحمة الله علیه می­فرمود: «سالک الی الله در صورتی می­تواند به جایی برسد که در ضمن سیر، اوّل مرتبه اتکاء به خانم حضرت صدیقه سلام الله علیها داشته باشد و این محبّت خانم حضرت صدیقه سلام الله علیها است که...

مفسّر عظیم الشأن قرآن حضرت علامه طباطبایی رضوان الله علیه: گفتار خواجه بر طبق حال است ای کاش کسی میتوانست غزلیات او را بر طبق حالات سلوکی تنظیم کند؛ چه کسی میتواند غزلیات حافظ را شرح کند؟ یا بعبارتی تنها کسی میتواند شعر حافظ را بفهمد که خود به درجات حافظ رسیده باشد. هیچگاه علامه طباطبایی کسی را در کمال شعر و عرفان هم ردیف حافظ نمیدانست.

مرحوم آیت الله بهجت رضوان الله علیه: اهل تهران اگر هفته ای یک مرتبه به زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی نروند،

مرحوم قاضى- رضوان الله علیه- مى ‏فرمود: من هشت بار مثنوى‏ مولانا جلال الدّین رومى- قدّس الله سرّه- را مطالعه نمودم و هر بار مطلبى جدید جداى از مطالب پیشین برایم مکشوف شده است. (رساله اجتهاد و تقلید، ص: 41)

مرحوم آیت الله مرعشی نجفی رضوان الله علیه می فرمودند: 

هنگامى که در قم سکونت کردم (1343 ق )، صبحها در حرم حضرت معصومه علیهاالسّلام اقامه نماز جماعت نمى شد و من تنها کسى بودم که این سنّت را در آنجا رواج دادم و از شصت سال پیش به این طرف صبح زود

سید اهل مراقبه جناب سید بن طاووس رحمة الله علیه: شیطان مانند سگِ چوپان است اگر متعرِّض تو شد از مولایت طلب کن اذیت

مرحوم آیت الله بهجت قدس الله نفسه: در زیارت حضرت غایب علیه السلام وارد شده است: «السلام علیک ایّها المهذّب الخائف» ( سلام بر تو ای آراستۀ بیمناک). با اینکه انسان خائن، خائف است «الخائن خائف» و شخص

مرحوم قاضى (رضوان الله علیه) مى‏ فرمود: بعضى از افراد زمان ما مسلّماً ادراک محضر مبارک آن حضرت (امام زمان علیه السلام) را کرده‏ اند، و به خدمتش شرفیاب شده ‏اند. یکى از آنها در مسجد سهله در مقام آن حضرت که به مقام صاحب الزّمان معروف است، مشغول دعا و ذکر بود که 

مرحوم آیت الله حاج سیّد محسن حسینی طهرانی رحمة الله علیه: روزى به اتّفاق حضرت والد (حضرت علّامه طهرانی) به حضور علّامه آیة الله سیّد محمّدحسین طباطبایى- قدّس الله سرّهما- شرفیاب شدیم.

مفسر بزرگ قرآن، فقیه متألّه مرحوم علامه طباطبایی رحمة الله علیه: 

علّامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه نقل می کنند: گویند که اوَیس*‏ را گفتند که: در این نزدیکى تو مردى است، سى سالست که گورى فرو کرده است و کفنى در آویخته و بر سر آن نشسته است و مى‏ گرید، و نه به شب قرار گیرد و نه به روز. اویس گفت:

حضرت آیت الله خامنه ای أیّده الله: آقای (علّامه) طهرانی با کتاب روح مجرّد مرحوم حدّاد را که کسی غیر از خواصّ نمی شناخت به عالم معرفی کرد... امر تهذیب امر مهمّی است، خواندن کتاب هایی همچون روح مجرّد،

حضرت آیت الله حاج شیخ محمدتقی جعفری اعلی الله مقامه الشریف می فرمودند: ما نمی دانیم چه سری در این نوشته های علامه طهرانی نهفته است که وقتی انسان این کتاب ها را می خواند بر جان و دلش می نشیند، در حالی که ما خود این مطالب را خوانده و در تالیفات آورده ایم ولی آن اثر را در خواننده ندارد. (اسرار ملکوت، ج 3 پاورقی ص 273)

مرحوم آیت الله حاج سید محمدمحسن حسینی طهرانی رحمة الله علیه فرزند مرحوم علامه نقل می کنند: مرحوم آقا رضوان الله علیه در شب وفاتشان در بیمارستان‏ بودند و در آن شب به واسطه التهاب و کسالت قلبى تا صبح نخوابیده بودند و شب تا صبح با رفقایی که بودند مى‏ گفتند و مى ‏خندیدند و مزاح و شوخى مى ‏کردند. بعد از نماز صبح

ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﯼ ﺩﺭ یکی از ﺩﯾﺪﺍﺭهای فروردین ماه ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﯽ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ أﺭﺷﺪ و اساتید ﺣﻮﺯﻩٔ ﻋﻠﻤﯿﻪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ، ﺿﻤﻦ تجلیل از شخصیت ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻋﻼﻣﻪ ﻃﻬﺮﺍﻧﯽ اعلی الله مقامه و ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻧﮕﺮﺵ ﻫﺎ ﻭ ﺟﻬﺖ ﮔﯿﺮﯾﻬﺎﯼ ﻋﻠﻤﯽ ﻭ ﺳﯿﺎﺳﯽ ایشان، نسبت به نظر علامه مبنی بر عدم جواز اطلاق لفظ "امام" به رهبر کبیر و فقید انقلاب، ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ: " این یک نظری برخاسته از مبنای فقهی ایشان بوده است و  دربارۀ شاگردان حضرت علامه فرموده بودند: شاگردان ایشان از طلّاﺏِ ﻣﻬﺬّﺏ ﻭ أﻫﻞ ﻣﻌﻨﻮﯾّﺖ ﻭ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﻧﺪ.

"حاج سعید عاکف" از نویسندگان دفاع مقدّس، کسی است که علامه طهرانی را از تفحّص در زندگی شهدا یافته است. می گوید: هر شهیدی که برایم جذّاب بوده یا حال معنوی خاصّی داشته، بالاخره یک جوری در زندگی اش ردّ پای نفس گرم علّامه طهرانی دیده می شود. می گوید: در طول تمام فعالیت‌ هایم در ارتباط با شهدا، معنوی ترین شخصیّت را  شهید نوجوان

مرحوم آیت الله حاج سید محمد هادی میلانی رحمة الله علیه: از میان تمام نامه‏ ها و سخنانى که از

علّامه حِلّى رحمة الله علیه را بعد از فوت، خواب دیدند و از کیفیّت أحوالش استفسار نمودند، جواب گفت: لَوْ لا زِیارَةُ الْحُسَیْنِ وَ تَصْنِیْفُ الالْفَیْنِ لَهَلَکَتْنِى الْفَتاوَى! «اگر زیارت إمام حسین علیه السّلام

(فرزند دوم مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه می گوید:) روزى در محضر حضرت حدّاد- رضوان الله علیه- بودم، سخن از جریانات و وقایع مصیبت ‏بار و فاجعه کشتار مسجد گوهرشاد (در 21 تیر) در زمان رضاشاه ملعون به میان آمد، و فردى که به واسطه سخنرانى او و تحریک حکومت جبّار پهلوى این فاجعه به وقوع پیوست؛ ایشان درحالی‏که آثار تألّم و تأثّر شدید از وجنات و چهره منوّرشان هویدا بود فرمودند:

سالک وارسته حضرت آیت الله بهجت رحمة الله علیه: چقدر بگویم گاه کارهایی مستحبّی داریم که از هزار هزار واجب اثرش بیشتر

مرحوم حداد رضوان الله تعالی علیه: 

علامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه می فرمودند: «تمام سرمایه و دارائی من این است که مانند آدم های پشت کوهی، صاف و بی غلّ و غشّ به حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام ارادت و ایمان دارم»

حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله: ایثار مال و نثار جان از جلوه های برجستهٴ عرفان و معنویت کربلاست و اساساً حرکت امام حسین علیه السلام بر این اساس استوار است. (پایگاه اسراء)

حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله:  پژوهشگاه های ما باید به مباحث مباهله بپردازند، چرا که بیشتر علمای اهل سنت در کتاب های خود تلاش کرده اند 

مرحوم شهید چمران همیشه به همسرش خانم جابر میگفت: من شمعم و میسوزم ولی تو به شمس و آفتاب میرسی! همسرشان میگوید: یکبار از او سوال کردم مرادت از این کلام چیست؟ شهید چمران میگوید: تو میرسی به یکی از اولیاء الله که خیلی بزرگ است وقتی به ایشان میرسی

فرزند ارشد مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه  نقل می کردند: خانم جابر أهل‌ بیت مرحوم شهید دکتر چمران أیّدها اللـه، براى حقیر نقل مى‌کردند که: «مرحوم علاّمه قسمتى از عمامه خود را به بنده مرحمت نمودند، و من مقدار کمى از مرحمتى حضرت آقا را به خانمى که سالیان سال بچّه‌ دار نمى‌ شد و علاقه شدید به فرزند داشت، دادم، به برکت آن تکّه از عمامه، آن خانم خیلى زود صاحب فرزند شد.» 

مقام معظّم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای حفظه الله در پاسخ یکی از ملاقات کنندگان از بیت مرحوم علامه طهرانی قدّس سرّه که به ایشان گفته بود: متاسفانه بعضی از آقایان، مرحوم علّامه طهرانی را ضّد انقلاب

مقام معظّم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای أیّده الله: مرحوم شهید مطهری حدود چهار سال به انقلاب مانده روزی به من گفتنند: آقا سیّد محمّدحسین طهرانی

سالک وارسته مرحوم حاج اسماعیل دولابی رضوان الله علیه: هیچ چیز مثل یاد خدا و خوبان خدا، دل را آرام نمی کند، ذکر خدا و خوبان خدا

مرحوم آیت الله بهجت رضوان الله تعالی علیه: اگر مسئله امام شناسی بالا رود خداشناسی هم بالا می رود زیرا چه آیتی بالاتر

مفسّر کبیر حضرت علامه طباطبایی رحمة الله علیه:

حکیم متالّه آیت الله جوادی آملی حفظه الله: عمل وقتی خالص است که منظور انسان این نباشد کسی از او تعریف کند(نگوید که از ما تشکری نکردند) حیف است انسان عمل عبادی خالص انجام بدهد، آنگاه

متفکر شهید آیت الله مطهری رضوان الله علیه: هدف معلم باید بالاتر از آن باشد که یک سلسله معلومات، اطلاعات و فرمول در مغز متعلّم بریزد، آنجا انبار بکند و ذهن او بشود مثل حوضى که مقدارى آب در آن جمع شده است. هدف معلم این است که نیروى فکرى متعلّم را پرورش و استقلال بدهد و قوّه ابتکار او را زنده کند، 

حضرت آیت الله حسن زاده آملی حفظه الله : هرکس فعل و عمل او، گفتار و کردار او، قلم و درس و بحث و سیرت او، آیت و نشانه او و نمودار دارائی اوست. شاگرد "مثال" استادش است. شاگرد بیانگر حالات و اخلاق و آداب استادش است. شاگرد از استادش رنگ می گیرد. به قول خواجه عبدالله انصاری: «الهی دود از آتش چنان نشان ندهد و خاک از باد، که ظاهر از باطن و شاگرد از استاد». در قرآن مجید اثر هر کس به شاکله و آیت تعبیر شده است و اثر هر کس شاکله او یعنی هم شکل و شبیه و مانند اوست و آیت اوست یعنی رسم و نشانه اوست. (برگرفته شده از سخنرانی حضرت علّامه حسن زاده آملی أیّده الله)

عارف کامل و عالم ربانی حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند استاد ما (علامه طباطبایی) نسبت به استاد خود مرحوم قاضى علاقه و شیفتگى فراوانى داشت، و حقّاً در مقابل او خود را کوچک می ‏دید؛ و در چهره مرحوم قاضى یک دنیا عظمت و ابَّهت و اسرار و توحید و ملکات و مقامات می ‏جست. من یک روز به ایشان عطر تعارف کردم، ایشان عطر را بدست گرفته، و تأمّلى کردند و گفتند: 

عارف بی بدیل حضرت آقای قاضی اعلی الله مقامه می فرمودند: درسلوک الی الله، انسان هیچ وقت نباید مایوس شود و از دیرکرد نتیجه نباید

موحد کبیر و عارف بی نظیر مرحوم حداد رحمة الله علیه می فرمودند: تو که از دست مردم فرار میکنى، براى آنستکه اذیّت آنها به تو نرسد یا اذیّت تو به آنها نرسد؟! صورت دوّم خوب است نه صورت اوّل. و صورتى بهتر نیز هست و آن اینکه خود و آنها را نبینى.

آیت الله حاج سید علی خامنه ای حفظه الله: عرفان، همان مرحوم قاضی است؛ مرحوم ملاحسینقلی همدانی است؛ مرحوم

عارف کامل مرحوم علمه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: در قسمتى از نامه مرحوم سیّد عبدالحسین‏ لارى*‏، در جواب سؤال از ساخته ‏هاى دست خارجیان و واردات لباس و غذا آمده است: «علاوه بر نهى صریح: «وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ‏» (قسمتی از آیه 2 سوره مبارکه إنعام) امروز آنچه پول از بلاد اسلامیّه به بلاد خارجه مى‏ رود، اعانت به اعداء دین و استعداد کفار است براى ریختن خون اسلام و مسلمین؛ 

موحّد کم نظیر مرحوم حاج سیّد هاشم حداد رضوان الله علیه:

احیاء شب قدر را باید تا طلوع شمس ادامه داد، چون برخی مواهب را بین الطّلوعین تقسیم می کنند که اگر انسان بخوابد از آن محروم می شود.

عارف کام مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: شخصی از حضرت آقای حداد رضوان الله تعالی علیه سوال کرد آیا تا به حال امام زمان علیه السلام را دیده اید؟ فرمودند: کور باد آن چشمی که اول صبح نگاهش به آقا امام زمان علیه السلام نیافتد.

از آیت‌ الله آمیرزا جواد آقای ملکی تبریزی (اعلی اللّه مقامه) سؤال کردند: آقا! چطور می‌ شود یک عدّه در ماه مبارک رمضان از این ماه خسته می‌ شوند و منتظرند زود تمام شود، امّا یک عدّه به آن عشق می‌ ورزند؟ فرمودند: برای اینکه ماه رجب‌ المرجب از گناه پاک نشدند.

عارف و عالم ربانی و کم نظیر ملّا محسن فیض کاشانی اعلی اللّه مقامه: در عالم مکاشفه دیدم که شیطان نه فقط در ماه مبارک رمضان به غل و زنجیر است بلکه از ماه رجب آن بنده‌ای که توبه می‌کند، شیطان برای او در غل و زنجیر است.

یکی از سالکان راه خدا می گفت: در دعای هر روز ماه رجب است که "بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ " کسی که رغبت خدا داشته باشد در برایش باز است حتی نیاز به در زدن هم نیست به قول شاعر:

در میخانه که باز است، چرا حافظ گفت

دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند؟

عارف کامل مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی: ماه رجب، یکی از ماه های حرام می باشد و از اوقات دعاست. [این ماه] حتی در زمان جاهلیت نیز به این مطلب مشهور بوده و مردم آن زمان منتظر این ماه بودند تا در آن دعا کنند. هم چنین این ماه، ماهِ امیرالمؤمنین است، چنان چه طبق روایاتْ شعبان ماهِ رسول خدا صلی الله علیه و آله و رمضان ماه خدای متعال می باشد». ایشان هم چنین همه سالکان راه حق را بر مواظبت این ماه و بجا آوردن اعمال مخصوص آن توصیه می کنند. (کتاب المراقبات)

حکیم متألّه آیت الله جوادی آملی حفظه الله: رجب ماه درخواست انسان برای ارتقاء ظرفیت رشد معنوی می باشد؛ درست است بعضی از کارهای بدی که انجام داده ایم، ظرفیت را از ما گرفته است، ولی ظرفیت‌دِه، همچنان بخشنده است؛ لذا از او ظرفیت طلب کنید، استحقاق طلب کنید، لیاقت طلب کنید و بعد از خداوند مسئلت کنید که به این ظرفیت، پاسخ مثبت بدهد و مظروف را عطا کند.

مرحوم شهید آیت الله حاج شیخ مرتضی مطهری رحمة الله علیه، درباره خاطراتش از ماه رجب می نویسد: «ما که بچه بودیم در منزل خود، انتظار آمدن ماه رجب را می کشیدیم و چند روز مانده به آمدن ماه، همه جا صحبت از این ماه شریف بود. شب اول آن برای مشاهده هلال رجب، در مسجد جمع می شدیم». ایشان هم چنین درباره انتقال فرهنگ اهتمام به سنت های اسلامی چون احترام به ماه رجب، و استفاده از فرصت های آن، در پیامی انتقادی می فرمایند: «این ماه، ماه استغفار و ماه عبادت و روزه است و این سنت ها در میان ما، در حال فراموشی است. بچه های ما کم کم حتی نام ماه های قمری را هم از یاد می برند و نمی توانند آن ها را ذکر کنند، ولی به هر حال تکلیف (بیان سنت های اسلامی) از ما ساقط نمی شود.»

مُفسّر کبیر قرآن حضرت علامه طباطبائی اعلی الله مقامه: (ازدواج نکردن حضرت عیسی علیه السلام) دلیل بر نقصان نیست، بلکه دلیلى بر روحیّت و نورانیّت حضرت عیسى بوده است، چون با این نشأه أبداً تماس حاصل نکرد و ازدواج ننمود و سکنى و خانه نگرفت؛ یک موجودیّت خاصّى داشت. ولى حضرت رسول اکرم جامعیّت داشتند، از آثار و خصائص این نشأه بنحو أوفى برآمدند؛ و بالاخصّ سنّت ازدواج از خصائص رسول الله است‏. (مهر تابان)

عارف وارسته مرحوم آیت الله بهجت رضوان الله تعالی علیه: در شب عید غدیر و شب های مثل آن مانند شب و روز نهم ربیع و ... باید فضیلت