گوهر معرفت - عرفان و اخلاق کاربردی

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

۳۹ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «کلمات قصار» ثبت شده است

یک سینه سُخن (تمامی ادیان مدیون پیامبر و قرآنند)

حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی:

تمامی ادیان، خصوصا مسیحیت و یهود، آبروی خدا را مدیون پیامبرند این قرآن بود که حضرات عیسی و موسی و سایر انبیاء  را به پاکی و مقدس و معصوم معرفی کرد؛  حضرت مریم را طیبه و صدیقه معرفی کرد. آنها که امروزه هتک پیامبر میکنند

یک سینه سُخن (نمونه ای از رحمت پیامبر صلی الله علیه و آله)

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی: "پیامبر رحمة للعالمین است" یک نمونه بسیار ناچیزش این است که وقتی

یکی سینه سُخن (زیبانگری در ازدواج)

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

ازدواج، تنها رابطه میان دو جنس مذکّر و مؤنّث است که تمام مردم با هر گرایش و مذهبی آن را تحسین و تقدیس می کنند.

نفحات الاُنس (نیّت دختران هنگام ازدواج)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: اگر دخترى (هنگام ازدواج) در نیّتش آن باشد که: در خانه شوهر، شوهر را در تحت اختیار خود درآورد؛ و در امر و نهى، و آمد و رفت بر او مسلّط گردد؛ و با حیله‏ ها و تزویرهاى زیرکانه و ظریفانه، بالاخره امور وى را بدست گیرد، و خود را حاضر بر پذیرش قیمومت مرد بر زن ننموده؛ و حاضر براى تسلیم و اطاعت و انقیاد نشود و بطور کلّى چنین معتقد باشد که زن باید بر مرد مسلّط باشد

یک سینه سُخن (تبریک ماه ربیع "مشروع" یا "ممنوع"؟)

چند سالی است که در میان مردم بشارت بر خروج از ماه صفر الخیر و تبریک بر حلول ماه ربیع الاول مرسوم شده است؛ چند نکته در این مقام حائز اهمیت است:

نفحات الاُنس (زیارت امام رضا علیه السلام اصل شریعت است)

عارف کامل حضرت علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: زیارت امام رضا علیه السلام اصل و اساس شریعت است و همه احکام و تکالیف به ولایت ایشان بر مى گردد و حرم امام رضا علیه السلام بعنوان مأمن و ملجأ و پناهگاه و کهف همه شیعیان دنیا مطرح است

نفحات الاُنس (عظمت حضرت رقیّه سلام الله علیها)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه: از آثار بارگاه و حرم ایشان پیداست که شخصیت با عظمتی در اینجا مدفون هستند و ایشان نسبتِ حضرت رقیه را

یک سینه سُخن (توفیقات در آیینه امام حسین علیه السّلام)

حجّة الاسلام حاجّ شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

توفیقات معنوی و مخصوصاً سلب آن، آثارش در رابطه با امام حسین علیه السّلام از همه جا بیشتر و مشهودتر است؛ لذا هر کسی میتواند خودش را در رابطه با حضرت محک بزند و واقف بر امر خویش گردد.

عید، "عید غدیر" است

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانى:

شیعه باید به گونه ای باشد که وقتی نزد او گفته میشود "عید" ، "عید غدیر" به ذهن و قلبش خطور کند و بس.

یک سینه سُخن (توجّه به توحید در دعای عرفه اصل است)

حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی: 

امام حسین علیه السلام در دعای عرفه خدا را در تمام موجودات نشان میدهد و کسانی که در دعای عرفه حاضر میشوند بیش از هر چیز باید به این نکته توجه کنند. بنابراین توسّل 

نفحات الاُنس (سفر به سوی خدا)

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه:

همه افراد در مسافرتند از مبدئى به منتهائى، سفر بسوى خدا، راه سفر سیر در ملکات نفس است، زمان سفر مدّت
نفحات الاُنس (گذر از حجاب های نورانی)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

در این راه هر چه به شما دادند و کف دستتان نهادند، ببینید و بریزید. همیشه باید کف دست شما متمایل به زمین باشد که هر چه در او نهادند بریزد و نماند که شما را نگه می‌دارد

یک سینه سُخن (تاکید بر مطالعه گلستان سعدی)

حجّة الاسلام حاجّ شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

یکی از کتاب هایی که سیّدنا الاستاد حضرت علّامه طهرانی اعلی الله مقامه در بدو ورود ما به حوزه بدان سفارش فرمودند و تاکید بر تعلّم و مباحثه و مطالعه آن داشتند، "گلستان سعدی" بود که به باور بسیاری از اهل فنّ، تاثیرگذارترین کتابِ نثر در ادبیات فارسی‌ بشمار می رود. 

یک سینه سُخن (لذّت روزه نگرفتن)

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

 

 

لذّت مؤمن در اطاعت خداست؛ اطاعت گاهی در امتثال امر است گاهی در امتثال نهی؛ بنابراین روزه نگرفتن برای شخص بیمار همانقدر باید شیرین بنماید که روزه گرفتن برای شخص سالم، اگر شیرینتر نباشد! چراکه ترک کام دل است و بدست آوردن کام دوست.

نفحات الاُنس (تمجید از نگرش توحیدی پرفسور حسابی)

آیت الله حاجّ سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی:

مرحوم دکتر حسابى‏، آدم خوبى بود، خدا او را بیامرزد، آدم درستی بود، آدم خیّر و با نیّت و بسیار فاضل و دانشمند بود. در فرضیه ‏هایى که ارائه دادند و به اثبات رساندند، چون از ایشان سؤال کرده بودند چه عاملی شما را به این فرضیه رسانید؟ گفته بودند: هر چه که من به آن رسیدم فقط الهام بود! هیچ چیز دیگر نبود، الهام، الهام! نشسته بودم یک مرتبه مى دیدم یک مطلبی به ذهنم آمد و فلان مشکل حل شد. (منبع: متن جلسات شرح دعاى ابو حمزه ثمالى، ص: 2186)

یک سینه سُخن (قیام سیدالشهدا علیه السّلام)

حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی: قیام سیّدالشهداء علیه السّلام قیام عاشق به احترام معشوق بود.

نفحات الاُنس (حدود معاشرت سالک با دیگران)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: سالک باید ارتباطش را با افراد (غیر سالک) به حداقل مراوده و معاشرت برساند، با هر کسى صحبت نکند، نفوسى که گناه کار هستند در ارتباط با انسان اثر مى‏ گذارند، هر کدام

بشنو از نی (سدّ شدن در راه خدا، از پستیِ نفس است)

یکی از سالکان راه خدا رحمة الله علیه می گفت: بعضی از نفوس تمام سعی و تلاششان را برای راندن خود و دیگران از درگاه قرب پروردگار بکار بسته اند در حالی که همۀ اسباب و علل برای قُرب و کمال و وصال مهیاست؛

یک آیه عرفان (سلوک عقلانی جز با تقوا معنا ندارد)

خدای متعال فرمود: أَلاَ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظَّالِمِینَ الَّذِینَ یَصُدُّونَ عَن سَبِیلِ اللّهِ وَیَبْغُونَهَا عِوَجًا (هود/بخشی از آیات ۱۸ و ۱۹)

در قرآن بیشترین "لعن" برای کسانی است که با منش و روششان، یک پایه تربیتی غلط بگذارند و با سلوکی کج، کج فهمی را به اسم فهم به خورد ساده لوحان دهند و موجب دوری از راه خدا و دردسر برای دیگران شوند. علم و فهم و عقلانیّت در قرآن به حرّافی و داد و بیداد نیست! یک إمضای طلایی دارد و آن أدب و اخلاق و تقواست و الّا به فرموده پیامبر صلی الله علیه و آله، دانستن بدون تقوا، نتیجه ای جز دوری از حقّ ندارد.

یک آیه عرفان (احتیاط قرآنی، یقین دو طرف دارد)

قال الله تعالی: بَلْ کَذَّبُواْ بِمَا لَمْ یُحِیطُواْ بِعِلْمِهِ وَلَمَّا یَأْتِهِمْ تَأْوِیلُهُ کَذَلِکَ کَذَّبَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَانظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِینَ ﴿یونس/39﴾ خلاصه این آیه این است که انسان در ردّ و عدم پذیررش و تکذیب باید دلیل داشته باشد

بشنو از نی (عدم توجه به کشف و کرامات در سیر الی الله)

روزی یکی از شاگردان موحد کبیر و عارف کامل مرحوم حضرت آقای سید هاشم حداد رضوان الله تعالی علیه به ایشان می گوید: کرامتی برای من حاصل شده است. مرحوم آقای حداد

نفحات الاُنس (منشأ امراض باطنی)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودندشرک سر منشأ و رأس همه دردهای باطنی است، ولی هر دردی حتّی شرک دوا دارد و با توبه دوا می‌شود. و توبۀ شرک هم اینست که انسان موحّد بشود. همین شهادتین، توبۀ شرک است. اینکه گفته ‌اند برای مُشرک توبه قبول نیست، بدین معناست که با وجود شرک توبه ‌اش قبول نیست، ولی از خود شرک می‌ تواند توبه کند.

یک سینه سُخن (داشتم داشتم حساب نیست)

وقتی سلمان فارسی برای استانداری به مدائن انتخاب شد و به آنجا رفت، یک شخصی او را دید. آمد جلو و گفت: تو سلمان همان صحابی پیامبر صلی الله علیه و آله هستی؟ سلمان گفت:

یک آیه عرفان (جهنم، نفهمیدن است)

خدای متعال می فرماید: وَقَالُوا لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا کُنَّا فِی أَصْحَابِ السَّعِیرِ ﴿ملک/10﴾

بلندترین فریاد اهل جهنم این است: که نفهمیدیم؛ گفتند و شنیدیم ولی خود را به نشنیدن زدیم لذا همیشه سیره اولیای دین بر این بوده که فهم مردم را بالا ببرند و بدرستی باید گفت حقیقت سیر و سلوک الی الله بازشدن فهم انسان است! وقتی نزد پیامبر صلی الله علیه و آله از شخصی تعریف می کردند می فرمودند:

یک سینه سخن (در نماز اولویّت با حضور قلب است)

اگر امر دائر شد میان «نماز جماعت در مسجد یا مشاهد مشرّفه» و میان «نماز فرادی اما با حفظ حضور قلب»، باید گفت که ادای نماز با حضور قلب ترجیح دارد و اگر دستور به جماعت داده شده برای آن است که مکان و آن جماعت آورنده حضور قلب باشد؛ چرا که اصل و اساس و تمام ثواب و آثار وارده در نماز، مربوط به نمازى است که در آن حضور قلب مراعات بشود و نماز بدون حضور قلب اصلًا مقبول درگاه الهى نیست و نظر بزرگان هم بر همین سیره استوار بوده و صد البته چه خوش آن نمازی که به جماعت در مسجد و حرم باشد و حضور قلب در آن مراعات شود.

نفحات الاُنس (ناامیدی در راه خدا)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

اگر انسان گمان برد در مرحله‌ای قفل شده است و دیگر رشد و تعالی نمی‌تواند داشته باشد، گویا همان‌جا از انسانیت بیرون رفته است.

بشنو از نی (برخورد با سختی های دنیا)

مرحوم عارف وارسته آیت ‌الله حاج شیخ محمد تقی بهجت رحمة الله علیه:

انسان در دنیا به ده درصد خواسته‌های خود می‌رسد. کمتر کسی پیدا می‌شود که زندگی بر وفق مراد او باشد هرگونه عیش و نوش دنیا با هزار تلخی و نیش همراه است. اگر کسی دنیا را اینگونه پذیرفت و شناخت، در برابر ناگواری‌ها و بدی‌های همسر و همسایه و ... کمتر ناراحت می‌شود؛ زیرا از دنیا بیش از اینکه خانه بلاست، انتظار نخواهد داشت. در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: مؤمن و بلا همچون کفه ترازو هستند، هرچه بر ایمانش افزوده شود، بر بلا و مصیبتش افزوده می‌شود.

بشنو از نی (آثار دوری از عالمان وارسته)

مرحوم آیت الله بهجت اعلی الله مقامه الشریف از ناحیه پیامبر صلی الله علیه و آله نقل می کردند: هر کس عالمی را تا چهل روز زیارت نکند، مات قلبه (قسی قلبه)  قلبش می میرد (قساوت قلب پیدا می کند) معلوم می شود یک ملاقات با عالمی که صدق و اخلاص را پیشه خود نموده تا چهل روز اثر دارد؛ اصل روایت این است که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: یا علیُّ إذا أتَی عَلَی المُومِنِ أربَعینَ صَباحاً و لَم یَجلِسِ العُلَماءَ قَسَی قَلبُهُ وَ جَرَءَ عَلی الکَبائِرِ. (یا علی هر گاه چهل روز بر مومن بگذرد و با عالمی نشست و برخاست نکند و در مجلسش حاضر نشود قساوت قلب پیدا میکند و بر انجام گناهان کبیره جریّ میشود) سفینة البحار،ج2،ص554

بشنو از نی (علم به تنهایی کفایت نمی کند)

مرحوم حضرت آیت الله حاج شیخ محمد کوهستانی رحمة الله علیه می فرمودند: در هدایت و سعادت، اگر علم به تنهایی ملاک باشد، شیطان از همه عالمتر است؛ آنچه مهم است عمل به معلوم است.


یک سینه سُخن (موحّدانه کسب رزق کنیم)

حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی: 

خدا تأمین رزق انسان را لطیفانه قرار داده است؛ "الله لطیفٌ بِعبادِهِ یَرزُقُ مَن یَشاء"، همان مِمّا لایَحتَسِب، از همانجایی است که کسی گمان نمی کند؛ لذا مومن کسی است که تکیه اش در رزق، ایمان به غیب است، مادّی نیست! دنبال رزقش در زمین و باغ و دام و آمد و شد مردم به دکانش نمیگردد. البته اسباب را فراهم می کند، کار و تلاش می کند، اما تکیه اش به کار خودش نیست! بلکه نظر به مسبّب که خدای لطیف و قویّ و عزیز است دارد و بس!  نتیچه اش هم این است که اگر به حسب ظاهر تمام درهای آسمان و زمین بسته شود ابدا غمی به دل راه نمی دهد، خوش است.

بشنو از نی (فضیلت تُهی دستی) مرحوم آقای حاج سیّد علی قاضی أعلی الله مقامه: تهی دستی به نفع بشر است! انسان وقتی به خزینه می رود و لنگ خود را هم باز می کند و کنار می گذارد، برای او بهترین وقت است که از هرچه دارد جدا می شود؛ شما نمی فهمید، ولی من آن را می فهمم!
نفحات الاُنس (چگونه هزینه کنیم؟)

عارف کامل و عالم ربّانی حضرت علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: پول را هرچى گیر می ‏آورید در مصالح خودتان خرج کنید! مصالح می‏دانید معنایش چیست؟ یعنى کمال، یعنى انسانیّت، شَرفتان، عزّتتان، عصمتتان، اخلاقتان، تربیتتان که با آن پول حفظ بشود، هرچى مصرف کنید گناه ندارد؛ امّا اگر نه، یک خُرده جلوى پول را باز کنید با آن عزّت و شرف و عصمت و اخلاق را حفظ نکنید و لو مختصر باشد، جلویش را بگیرید! پول خودتان را بیجا خرج کردید!

یکی سینه سُخن (از دست نرویم)

حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

دنیا جای از دست دادن و از دست رفتنن است؛ یکی مال از دستش می رود، یکی سلامتی، یکی موقعیت، حتی در نهایت حیات دنیوی را هم از دست می دهیم؛ همه اینها را از دست بدهیم یا نه بالاخره از دست می رود زمانش بسر می آید؛ در این میان مهم نفسمان است! بگو خدایا خودم از دست نروم!

نفحات الاُنس (امیدواری در سیر الی الله)

عارف کامل و عالم ربانی حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: سالک باید آنقدر امیدش به پروردگار زیاد باشد که هر شب که می ‌خوابد، امید داشته باشد صبح کامل ‌شده برمی خیزد و شاهد وصل را در آغوش کشیده باشد

نفحات الاُنس (هر کلامی غیر از کلام معصوم قابل ردّ است)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

هر کلامی  غیر از کلام پیغمبر و معصوم علیهم السلام، قابل ردّ است؛ شیخ طوسى، شیخ مفید، شیخ صدوق، آرائى که دارند اینها همه قابل ردّ است؛ هر فیلسوفى، هر حکیمى آرائش قابل ردّ است؛ ولى خُب اگر انسان به نظرش مىآید که مثلًا یک اشتباهى هست مىتواند بیان کند اشتباه که چیزی نیست ولیکن با کلامى خوب؛ یعنى با عفّت کلام، نه با جملات تند و بى ادبانه. پس رفقا همیشه باید در مباحثات خودشان، بدانند که ردّ و ایراد و بحث و اینها، همه بجاى خود صحیح و باید بشود ولیکن احترام بزرگان را حتماً باید داشت.

یک سینه سُخن (وقت شناسی)

حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی:

صوفی إبنُ الوقت باشد ای رفیق

از خصوصیات بارز اولیاء الهی و مؤمنان راستین وقت شناسی و نظم در امور است. مرحوم علّامه طهرانی رضوان الله علیه را همگان بدین صفت میستودند و انصافا کم نظیر بودند. چقدر قابل تأمّل است که علی علیه السلام در آخرین وصایای خود به فرزندان و تمام شیعیان، سفارش به نظم فرموده و آن را همردیف تقوا به حساب می آورند. [نهج البلاغه، فیض، نامه ۴۷، ص ۹۷۷]

یک سینه سُخن (تقوا به پرهیز است)

حجّة الاسلام حاجّ شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

از گناه و مکان های گناه خصوصاً در ارتباطات با نامحرم باید فرار کرد! همانطور که حضرت یوسف علیه السّلام فرار کرد؛ آنجا جای تأمّل و توجیه نیست، جای اعتماد بر نفس و ایمان و اعمال صالحه نیست، جای حتّی نصیحت شنیدن و نصیحت کردن هم نیست؛ اصلاً گناه، جای ماندن و تقوا نیست، جای رفتن و تقواست.
یک سینه سُخن (نعمتِ پشیمانی) حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:
آن پشیمانی که از خطاهای گذشته در خلوت و حال تفّکر به انسان دست می دهد، باید قدرش را دانست و ممنونش بود؛ موهبتی است از خدا و عجیب انسان را تربیت می کند و جلو می برد.
بشنو از نی (إخلاص در سلوک)

موحّد کبیر و عارف بالله مرحوم حاج سیّد هاشم حدّاد رضوان الله علیه: انسان خالص به مقصود می رسد؛ اوّل و آخر سلوک إخلاص است. بدون إخلاص انسان به جایی نمی رسد.