عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: علّامه حاج سید مرتضى عسگرى، سبط و نوه دخترى مرحوم محدّث عظیم آیة الله میرزا محمد طهرانى شریف عسگرى است و مرحوم آقاى میرزا محمّد- قدس الله نفسه- دائى پدر حقیر که نامشان سیّد محمد صادق بوده است، بوده اند. (امام شناسى، ج13، پاورقی ص: 171) اما متن نامه بدین شرح است:
بسمه تعالى
السّلام على ثامن الحجج الامام على بن موسى الرضا و رحمة الله و برکاته و على اللّائذ به و المتشرّف بجواره الفقیه الحسینى الطّهرانى السّلام.
و بعد دوباره نامه شما را خواندم و ترجیح دادم بى ذکر دلیل آنچه استنباط از سیره و حدیث دارم در اینباره بنویسم:
س: 1- آیا در اسلام حتماً حکومت مرکزى واحده لازم است؟
ج: چون نصّى در این باره نرسیده است به دست ما، هیچ مانعى از اقامه حکومات اسلامى متعدّده در فیلیپین و پاکستان و ایران نیست؛ شاید نتوان حکومت مرکزى واحده در بعضى ازمنه اقامه نمود.
س: 2- آیا براى تشکیل حکومت بیعت نیز لازم است؟
ج: سیره معصومین چنین بوده است، ولى اگر میسور نباشد و فقیهى جامع الشّرائط داراى بسط ید و نفوذى داشته باشد و اقامه حکومت نماید، شاید حکومت اسلامى اقامه شده باشد بى بیعت.
س: 3- براى تعیین حاکم شرع مراجعه اهل حلّ و عقد.
ج: دلیلى بر این مسأله در سیره و حدیث نیافته ام و جواب همان جواب دوّم است.
والسّلام علیکم؛ من العسکرى
منبع: مطلع انوار، ج1، ص: 363
*25 شهریور سالروز ارتحال علامه آیت الله حاج سید مرتضی عسگری اعلی الله مقامه الشریف است.
زندگینامه علامه عسگری
علامه سید مرتضی عسکری در سال 1293 شمسی در سامراء در خاندان علم و دانش پرور عریقی متولد شد. پدر بزرگوار ایشان، آیت الله سید محمد حسینی معروف به شیخ الاسلام فرزند آیت الله سید اسماعیل شیخ الاسلام و داماد آیت الله میر محمد شریف عسکری تهرانی معروف به خاتمة‌المحدثین بود. ایشان از ده سالگی به حوزه های علوم دینی پای گذاشت، مقدمات و بخش هایی از سطوح را در همان شهر تحصیل کرد و در سال 1310 شمسی در عصر مرجعیت آیت الله العظمی حائری به حوزه علمیه قم مشرف و ادامه دروس سطوح را در محضر بزرگانی همچون آیت الله شیخ محمدحسین شریعتمدار ساوجی و آیت الله سید شهاب الدین مرعشی در فقه و اصول و لمعه و قوانین و رسایل و مکاسب و بخشی از کفایه را تعلم کرد. وی سپس از آنجا به سامراء بازگشت و ادامه کفایه و فقه اجتهادی و اصول خارج را از اساتید بزرگ آن شهر از جمله آیت‌الله آقا میرزا حبیب الله اشتهاردی و آیت‌الله سید محمدرضا شوشتری تحصیل کرد. از بزرگترین کارهای علامه تحقیقات نوینی است که شهرت ایشان بیشتر مرهون آن است. این تحقیقات کارهای نو و روشهای نوینی در تحقیقات اسلامی پدید آورد و در واقع راه نوینی در تبیین اسلام شیعی و دفاع از آن بود. اولین نمونه از این گونه تحقیقات در سال 1375ه.ق به نام "عبدالله بن سبا و اساطیر اخری" نشر یافت که در عالم اسلام شهرت یافت و تاثیرگذار شد و در مجله الازهر، دو مقاله و نقد در مورد آن نوشته شد.این کتاب تا حدود 4 جلد ادامه یافت. بعد از ان "خمسون ومئة صحابی مختلق"(یکصد و پنجاه صحابى ساختگى) در سه جلد و "معالم المدرستین" در 3 جلد و "القران الکریم و روایات مدرستین"در 3 جلد و سر انجام محموعه بزرگی از رساله های کوچک به نام بر گستره کتاب و سنت، بخشی از تالیفات ایشان می‌باشد. این کتابها به زبانهای انگلیسی، فارسی ، ترکی و اردو و بخشی از آنها به زبانهای ایتالیائی، روسی و ... ترجمه و نشر شده اند.