در روایات قطعی السند بر افضلیت آثار و ثواب زیارت امام هشتم علیه السلام بر حج (حج غیر واجب) تصریح شده است حقیقتی که مشهود عینی اولیای الهی می باشد. حضرت علامه طهرانی رحمة الله در ذیل این معنا مطالبی بس گهربار دارند که مقصود را روشن و مبرهن می سازد.
بسم الله الرحمن الرحیم
فضیلت زیارت امام رضا علیه السلام در ماه رجب
منبع: کتاب روح مجرد، تالیف حضرت علامه طهرانی ره، ص 245
در «کافى» ج 4، فروع، کتاب الحجّ و المزار، در باب فضل زیارت أبى الحسن الرّضا علیه السّلام، ص 584 روایت کرده است که:
محمّد بن سلیمان گوید: من از حضرت أبو جعفر امام محمّد تقىّ علیه السّلام پرسیدم راجع به مردى که حِجّة الإسلام خود را انجام داده بود متمتّعاً با عمره، یعنى حجّ تمتّع بجاى آورده بود، و خداوند وى را کمک نموده بود تا اینکه آنها را صحیحاً بجاى آورد؛ و پس از آن به مدینه آمده بود و زیارت رسول اکرم صلّى الله علیه و آله و سلّم را بجاى آورده بود، و سپس با معرفت به حقّ تو و به اینکه تو حجّت خداوند در روى زمین هستى و درِ خدا مىباشى که باید از آن در وارد شد، به سوى تو آمده بود و تو را زیارت نموده و بر تو سلام داده بود. و پس از آن به سوى حضرت أبا عبد الله الحسین صلوات الله علیه آمده و بر آنحضرت سلام داده، و سپس به بغداد رفته و بر حضرت أبو الحسن موسى علیه السّلام سلام داده و زیارت نموده، و پس از آن به سوى شهر خود مراجعت نموده است. اینک که موسم حجّ فرا رسیده است، او متمکّن از حجّ میباشد، بفرمائید: براى او با این کیفیّتى که ذکر شد که حِجّة الاسلام خود را انجام داده است، آیا باز حجّ بیت الله الحرام براى او أفضل است، یا اینکه به سوى خراسان برود و بر پدرت علىّ بن موسى علیهما السّلام سلام کند؟!
حضرت فرمود: نه! بلکه به خراسان رود و بر حضرت أبو الحسن علیه السّلام سلام کند البتّه آن افضل است؛ ولیکن باید زیارت و سلامش در ماه رجب باشد. و سزاوار نیست که زیارت آن حضرت را در امروز بجاى آورید؛ زیرا سلطان وقت این عمل را براى ما و براى شما قبیح و ناپسند مىشمرد.»
زیارت حضرت امام هشتم براى شیعیان خُلَّص و عارفان به مقام و منزلت و حقّ او، ثواب هزار و یا هزار هزار حجّ بر آن مترتّب است. و أبداً جاى استبعاد نیست؛ زیرا حیات کعبه به ولایت است. بنابراین ولایت محور است و کانون، و کعبه در حکم محیط پرگار است. نمىبینى چگونه مردم دور کعبهاى که علىّ در آن متولّد شده است دور میزنند و طواف مىکنند و خواهى نخواهى طوعاً أو کرهاً ناچارند تسلیم آن حقیقت و واقعیّت شوند؟!
همه مسلمین چه شیعه و چه عامّه بر سر سفره آنحضرت نشستهاند، چرا که بقدرى گسترده است که در برابرش سفره دگرى متصوَّر نیست. بلکه همه عالم از برکات وجودى و از ولایت تکوینیّه و وجودیّه آنحضرت متمتّعاند. در اینصورت مبادا استبعاد کنى که چطور مىشود ثواب یک زیارت حضرت امام رضا علیه السّلام عارِفًا بِحَقِّه، معادل با ثواب هزار هزار حجّ باشد؟!
آنجا کعبه ظاهر است و اینجا کعبه باطن. آنجا تکلیف است و اینجا محبّت. آنجا جسم است و اینجا جان.
بارى! اگر بخواهیم در این باره سخن را گسترش دهیم به درازا مىکشد؛ یک سرش در دست ما و سر دیگرش به لا یتناهى میرسد. آنوقت باید نه تنها به درازاى دنیا بلکه به گسترش عالم برزخ و مثال، بلکه به وسعت قیامت و بهشت و دوزخ، و از آن برتر و بالاتر مطلب را گسترش دهیم. بنابراین فعلًا صلاح است که به همین مقدار اکتفا شود، تا نه خامه من بشکند، و نه شما از خانه و لانه و دکّان آواره شوید! فقط به ذکر یک رویاى صادقه که از یکى از همشیرههاى خود حقیر است اکتفا نموده، مطلب را خاتمه میدهیم:
حقیر قبل از تشرّف به نجف أشرف فقط سه بار به زیارت حضرت ثامن الائمّه علیه السّلام مشرّف شدهام؛ و چون مَحَطِّ دروس تحصیلى ما مطالعه اخبار و احادیث نبود، نمیدانستم زیارت آنحضرت ثواب حجّ بیت الله را دارد؛ و بالخصوص در ماه رجب زیارت مخصوصه است. در مدّت اقامت هفت ساله در نجف هم به احادیث زیارت حضرت أمیر المؤمنین و حضرت سیّد الشّهداء علیهما السّلام چون محلّ ابتلا بود مراجعه مىشد؛ ولى به احادیث ثواب زیارت حضرت امام رضا علیه السّلام مراجعه نمىشد.
در مراجعت از نجف اشرف نیز تا بیش از یک سال که اشتیاق زیارت بود توفیق تشرّف دست نداد، تا در اواسط ماه رجب 1378 هجریّه قمریّه با چند تن از دوستان سلوکى بنا به تقاضا و دعوت آنها عازم بر تشرّف شدیم، و من تا آن زمان به گوشم نخورده بود که زیارت حضرت ثواب حجّ دارد، و نیز زیارت در ماه رجب را داراى خصوصیّتى نمیدانستم و سفر ما در ماه رجب حسب الاتّفاق بود، نه از روى قصد و انتخاب.
یکى دو روز مانده به موقع حرکت، حقیر که براى خداحافظى به دیدار بزرگان و اقوام و ارحام میرفتم، یک روز به منزل همشیره کوچک براى تودیع رفتم؛ وقتى مطّلع شد که عازم آستان بوسى حضرت ثامن هستم، گفت: سُبْحانَ اللَهِ! سُبْحانَ اللَهِ! من دیشب تو را در خواب دیدم که دو جامه إحرام پوشیدهاى و عازم بیت الله الحرام مىباشى!
گفتم: خوب این خواب چه تعجّبى دارد؟!
گفت: تعبیرش روشن شد که شما عازم زیارت امام رضا علیه السّلام مىباشید، زیرا که در روایت وارد است کسیکه زیارت آنحضرت را بجا بیاورد کأنَّه حجّ و عُمره را انجام داده است؛ و شما که عازم این زیارت هستید در عالم رویا ملبّس به لباس احرام بوده و مقصد، بیت الله الحرام بوده است.
من هم از این رویا تعجّب نمودم، و به او گفتم: تا بحال من نمیدانستم که زیارت آنحضرت ارتباطى با حجّ و عمره دارد.
اللهم صل علی محمد و آل محمد