گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

قال الله تعالی: فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ جَعَلَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا وَ مِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا یَذْرَؤُکُمْ فِیهِ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ البَصِیرُ ﴿شوری/11﴾

(خداست آفریننده آسمان‏ ها و زمین. از خودتان برایتان جفت ‏هایى قرار داد، و از چهارپایان هم جفت‏ هایى آفرید تا شما را با این [تدبیر حکیمانه‏] زیاد ‏کند. هیچ چیزى مانند او نیست و او شنوا و بیناست‏)

دو نکته حائز اهمیت است: اوّل آنکه در اسلام نکاح صبغه ملکوتی دارد به واقع باید گفت: انبیاء نکاح آوردند نه صرفا ازدواج (جفت شدن و اجتماع نر و مادّه)! نکاح دارای یک فرهنگ الهی است

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه: براى آنکه قارى قرآن از معنى و مراد آن کامیاب گردد، به سرعت خواندن و گذشتن آن مطلوب نیست. در «کافى» با إسناد خود از محمّد ابن عبد الله آورده است که گفت:

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: مَنْ اَخَذَ دینَهُ عَنِ التَّفَکُّرِ فى آلاءِ اللهِ تَعالى وَعَنِ التَّدَبُّرِ لِکِتابِهِ وَالتَّفَهُّمِ لِسُنَّتى، زالَتِ الرَّواسى وَلَمْ یَزَلْ، وَمَنْ اَخَذَ دینَهُ عَنْ اَفْواهِ الرَّجالِ وَقَلَّدَهُمْ فیهِ ذَهَبَ بِهِ الرِّجالُ مِنْ یَمینٍ اِلى شِمالٍ؛

کسى که دین خود را براساس اندیشه در نعمت هاى پروردگار و تدبّر و دقّت در کتاب خداوند و فهم سنّت من پایه ریزى کند (دین استوارى خواهد داشت به گونه اى که) کوه ها متزلزل مى شوند، ولى او متزلزل نخواهد شد. و کسى که دین خود را بدون اندیشه و تفکّر و صرفا از دهان این و آن بگیرد و دنباله رو دیگران باشد، همان افراد او را از چپ به راست و از راست به چپ منحرف مى کنند.

(مسند الامام الشهید الحسین علیه السلام، ج 3، ص 80، ح 1)

قال الله تعالی: وَاذْکُرْ عِبَادَنَا إبْرَاهِیمَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ أُوْلِی الْأَیْدِی وَالْأَبْصَارِ ﴿ص/45)

(و ای پیامبر، بندگان ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب را یاد کن که داراى دستان و چشم ها بودند)

از خصوصیات انبیا و اولیا این است که صاحب دست و چشم هستند!! خب این آیه چه چیزی را می خواهد بیان کند؟ مسلّم است که اکثر انسان ها دست و چشم دارند! معلوم میشود

قال الله تعالی: : یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ ﴿2﴾ کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ ﴿صفّ/3﴾ قال الله تعالی: الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَ عِندَ الَّذِینَ آمَنُوا... ﴿غافر/35﴾؛ این دو آیه در کنار هم می فرماید: بی ‌دلیل حرف زدن، علاوه بر آنکه مغضوب خداست مغضوب مؤمن هم هست؛ چون مؤمن متخلّق به اخلاق الهی‌ است، در گفتار و رفتارش سنّت الهی را رعایت می‌کند نه خیالات و منفعت نفس را. مؤمن اگر سخنی بگوید: اوّلا، تقوا را در نظر دارد، ثانیا، سَدید (محکم و با دلیل) می گوید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا ﴿احزاب/70﴾

خدای متعال فرمود: وَ الَّذِینَ جَاؤُوا مِن بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ و َلَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ ﴿سوره حشر، آیه 10﴾

کسانی وارد بهشت می شوند که هیچ گونه کینه و کدورتی در دل از برادران ایمانی شان ندارند؛ پس دلی که در آن کینه نباشد، بهشت است! در واقع بهشت را می بریم، با دلی خالی از کینه می سازیم؛ این یعنی آنهایی هم که می خواهند دنیایشان بهشت باشد و بهشتی زندگی کنند، دلشان را پر کنند از صفا و محبّت؛

حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی: 

خدا تأمین رزق انسان را لطیفانه قرار داده است؛ "الله لطیفٌ بِعبادِهِ یَرزُقُ مَن یَشاء"، همان مِمّا لایَحتَسِب، از همانجایی است که کسی گمان نمی کند؛ لذا مومن کسی است که تکیه اش در رزق، ایمان به غیب است، مادّی نیست! دنبال رزقش در زمین و باغ و دام و آمد و شد مردم به دکانش نمیگردد. البته اسباب را فراهم می کند، کار و تلاش می کند، اما تکیه اش به کار خودش نیست! بلکه نظر به مسبّب که خدای لطیف و قویّ و عزیز است دارد و بس!  نتیچه اش هم این است که اگر به حسب ظاهر تمام درهای آسمان و زمین بسته شود ابدا غمی به دل راه نمی دهد، خوش است.