پیرامون بارگاه حرم معصومین علیهم السلام و ساخت و سازها و مخارج و موقوفات و هدایایی که برای آن می شود، شبهاتی مطرح است؛ حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه در کتاب شریف امام شناسی مجلد یازدهم مطالبی بسیار گرانبها مرقوم فرمودند که پاسخی منطقی و تحلیلی به مطالبی از این قبیل خواهد بود
بسم الله الرحمن الرحیم
نظر علامه طهرانی درباره ساختن قبور أئمّه علیهم السّلام؛ و تقدیم هدایا و نذورات
منبع: کتاب امام شناسى، تالیف حضرت علامه طهرانی، ج 11، ص: 252)
بوسیدن قبر إمام همانند بوسیدن قرآن و دست عالِم، و در حکم بوسیدنِ روح إمام است. و تواضع به عظمت مقام اوست. نماز خواندن بر سر قبر إمامان بالأخصّ، نه تنها جایز است؛ بلکه ثواب دارد؛ آن هم ثوابى که هیچ ثوابى به پاى آن نمى رسد.
این گنبدهاى طلا، و درهاى نفیس، همانند جواهرات کعبه، نه از مال مسلمین است که به ورّاث برسد؛ نه از خمس است که در مصارف خود خرج شود، نه از زکوات و صَدَقات است که باید به مصارف معین و موارد هشتگانه برسد، و نه غنائم جنگى و فیْئ است که مصرفش مشخّص شده است؛ مِلْک طِلْقِ أفرادى بوده که براى کعبه و إمام و إما مزاده وقف کردهاند. وقف را شرع مقدّس، صحیح شمرده و امضاء کرده است و هدیه را قبول نموده است. در این صورت شخصى که با عشق خود در مدّت عمر رنج برده، و قالیچه اى بافته، و یا فلان زن اصفهانى، و یا یزدى، و یا کاشانى، و غیرهنّ، عمرى را زحمت کشیده، و براى روى مرقد مطهّر، یک روپوش چشمه دوزى، و یا ملیله کارى، و یا سایر أقسام سوزن کارى، و کارهاى دستى نموده؛ آیات قرآن که در شأن أهل بیت علیهم السّلام نازل شده، و أشعار عربى و فارسى را به روى آن با شیواترین خطّى مشبّک نموده است- و این حاصل عمر را که در هر یک از نمایشگاههاى جهان بگذارند؛ چشمها را خیره مىکند؛ و بَه بَه و آفرین مىگویند؛ و راضى هستند به قیمتهاى گزاف بخرند- براى عالىترین معشوق روحانى و معنوى، یعنى به إمام خود هدیه مىکند؛ و چون دستش به او نمىرسد؛ بر مرقدش پهن مى کند.
گر میسّر نشود بوسه زنم پایش را هر کجا پاى نهد بوسه زنم جایش را
بر زمینى که نشان کف پاى تو بود سالها بوسه گه اهل نظر خواهد بود
شما مىگوئید: هدیه نکند. چه کند!! یا به فلان شاه و رئیس جمهور پیشکش کند، و یا بفروشد، و یا به خائنینى أمثال شما بدهد. شماها به این راضى هستید؛ و به آن راضى نیستید؟!
مراقد أئمّه طاهرین، مأمن و ملجأ مردم است. همانطور که در مشکلات زندگى و مصائب روزگار بدان روى مىآورند؛ دوست دارند بهترین و پاکترین ثمره خود را هدیه کنند. لهذا طلاث خود را مىدهند؛ کتب نفیس خود را مىدهند؛ عصا و شمشیر خود را مىدهند.
از طرفى این أشیاء خواهى نخواهى مور استفاده تمام زائرین؛ بلکه مؤمنین قرار خواهد گرفت؛ و از طرفى دیگر محفوظ مىماند؛ و از دستبرد گرگانى همچون شما در لباس میش، حفظ مىشود؛ و دیگر نمىتوانید به خارج بفرستید؛ و زینت موزهها و کتابخانههاى کشورهاى کفر بنمائید!
و على کلّ تقدیرٍ چون تصرّفش حرام است؛ باید به همین منوال باقى باشد؛ و کسى حقّ تصرّف در آنها را ندارد. و اگر تصرّف کند؛ دزدى است؛ مثل آنکه پرده دَرِ حرم را بدزدد؛ و یا آجر و کاشى منصوب بر دیوار را بردارد؛ زینت کردن مساجد جائز نیست؛ نه مراقد أئمّه علیهم السّلام. مسجدى هم که در جنب مرقد است؛ اگر شرعاً صیغه مسجد بر آن خوانده باشند؛ باید ساده باشد. آیات قرآن را با خطوط غیر طلا، اگر در مساجد هم بنویسند ضررى ندارد؛ و زینت شمرده نمىشود.
نماز خواند در قبرستان و در بین قبور کراهت دارد؛ مگر از هر طرف قبر تا ده ذراع (تقریباً پنج متر) فاصله باشد. و سجده کردن بر قبر حرام است. ولى قبور أئمّه معصومین صلوات الله علیهم أجمعین از این قاعده عمومى، مستثنى است؛ البتّه سجده بر قبر إمام هم جایز نیست؛ ولى گونه راست را گذاردن مستحبّ است. و نماز خواندن در کنار قبر إمام از أفضل طاعات است، بالأخص در بالاى سر متّصل به قبر؛ و در پائین پا و پشت سر هم خوب است. امّا در جلوى قبر به طوریکه در حال نماز؛ قبر پشت سر نمازگزار قرار گیرد؛ خلاف ادب است. اینها تمام مسائل فقهى است که در روایات وارد است.
بنابراین قبور إمامان حکم مسجد را دارد؛ بلکه از أفضل مساجد است؛ زیرا شرافت هر مسجدى که در دنیا ساخته شود، به واسطه خون معصومى است که در آنجا ریخته و به درجه شهادت فائز گردیده است. و در قرون و تمادى زمانهاى پیشین این أمر واقع شده است؛ و خداوند به برکت آن خون اینجا را معبد پاک و پاکیزه براى ذکر خود نموده است؛ و گرچه بناى مسجد بعد از گذشتن سالهاى متمادى باشد. و چون این قاعده و ناموس کلّى در هر مسجدى هست؛ گرچه ما صاحب آن خون را ندانیم و نشناسیم؛ پس این مشاهد متبرّکه ائمّه علیهم السّلام که صاحبانش معین و مشخّص است که در مقام عالى تر از همه معصومینِ دورانهاى گذشته و زمانهاى سالفهاند؛ ببینید چقدر مزیت و فضلیت دارد.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم