گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

در عصر حضرتش علمائى از رجال حدیث به ظهور رسیدند که یگانه تکیه گاه شیعه بر احادیث آنان نه تنها در آن زمان، بلکه در اعصار آتیه بوده‏اند. آنان در محضر حضرت امام جعفر صادق علیه السّلام مقام والاترى را حائز بوده‏ اند...

بسم الله الرحمن الرحیم

شکافندۀ علوم ( سیر علوم در عصر امام محمد باقر علیه السّلام‏ )

منبع: امام شناسى، تالیف حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه، ج‏16 ص 196

آیة الله حاج شیخ محمّد حسین مظفّر أعلى الله درجته السَّامیة در کتاب «تاریخ الشِّیعة» گوید: شیعه در زمان حضرت امام محمد باقر علیه السّلام از ناحیه بنى امیّه در تنگى و ضیق شدید نبود به مثابه ضیق و تنگنائى که پیش از عصر آن حضرت در آن بوده‏اند. در زمان حضرت کاروانها به سوى وى براى سیراب شدن، و به نهایت مکیدن از آبشخورهاى دانش و معارف او از نقاط بعیده به راه مى‏افتاد. در عصر وى روایت و راویان از او بسیار گردیدند، و روایت و حدیث از او به مقدار معتنابهى از آباء گرامى سابقش فزونى گرفت.

حدیث باقرى در هر قطرى از اقطار منتشر گشت، تا به جائى که جابر جُعْفى که از موثّقین راویان و أعاظم ناقلین أحادیث مى‏باشد، تنها از او هفتاد هزار حدیث نقل نموده است. جابر از حاملین علوم اهل البیت بوده است.

در حدیثى که از جابر روایت است وى گوید: عِنْدِى خَمْسُونَ ألْفَ حَدِیثٍ، مَا حَدَّثْتُ مِنْهَا شَیْئاً. کُلُّهَا عَنِ النَّبِىِّ صلى الله علیه و آله مِنْ طَرِیقِ أهْلِ الْبَیْتِ.

( نزد من پنجاه هزار حدیث موجود مى‏باشد که من یکى از آنها را هم بیان ننموده‏ام. همه آن احادیث از پیغمبر اکرم 6 است از طریق اهل بیت.)

تنها محمد بن مسلِم از حضرت امام باقر علیه السلام بخصوص سى هزار حدیث روایت‏ کرده است.

در عصر حضرتش علمائى از رجال حدیث به ظهور رسیدند که یگانه تکیه گاه شیعه بر احادیث آنان نه تنها در آن زمان، بلکه در اعصار آتیه بوده‏اند. آنان در محضر حضرت امام جعفر صادق علیه السّلام مقام والاترى را حائز بوده‏اند. حضرت بر ایشان نظر عطوفت و مرحمت مى‏فرمود، و با احترام و ملایمت و مرافقت سلوک مى‏فرمود. و درباره آنها از حضرت مدائح جلیله‏اى صادر گردیده است، أمثال جابر، و محمد بن مسلم، و زُرارَه، و حُمْران دو پسران أعْیَن، و ابن أبى یَعْفُور، و بُرَیْدِ عِجْلى، و سُدَیْر صَیْرَفى، و أعْمَش، و أبو بَصیر، و مَعْروف بن خَرَّبوذ و بسیارى دگر از غیر ایشان، همان طور که شعراى پهلوان و عالى مرتبتى ظهور نمودند أمثال کُمَیت که آثار خالده ایشان تا امروز زینت بخش صفحات تاریخ مى‏باشد.