گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

بسم الله الرحمن الرحیم

سفرای از نور، آداب صلۀ رحم و مهمانی (بخش دوم : اخلاص و تاثیر آن در نورانیت إطعام)

منبع: کتاب "سفره ای از نور" تالیف حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

قرآن کریم مى‏فرماید: إِنَّما نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللّهِ‏ (سوره دهر: آیه، 9)

(مومنین واقعی و بندگان خاص خدا که در قیامت از نعمت های بهشتی برخوردارند کسانی اند که در دنیا فقط و فقط برای کسب رضای الهی دیگران را اطعام می کردند)

 باید نیّت در صله رحم و معاشرت ها مخصوصا سفره ها و اطعام در ماه مبارک رمضان ، فقط و فقط خدا باشد؛ زیرا هر چه اخلاص بیشتر باشد، آثاری که از این اطعام و میهمانی بدست می آید، نورانی تر و ماندگار تر است و بیشتر بر جان و روح می نشیند.

حضرت فاطمه زهرا علیها السلام فرمود: مَنْ أَصْعَدَ إِلىَ اللَّهِ خالِصَ عِبادَتِهِ، أَهْبَطَ اللَّهُ إِلَیْهِ أَفْضَلَ مَصْلَحَتِهِ (بحارالانوار، ج 71، ص 184)

(کسى که عبادت خالصانه‏اش را به سوى خدا بالا بفرستد، خداوند بهترین مصلحت و لطف را به سوى او فرو خواهد فرستاد)

اینطور نباشد که منظور از ضیافت ها و این عمل خیر و سنت حسنة، فقط جنبه ظاهری و مقاصد دنیایی تامین گردد؛ بدانیم که جان و روح ما گرسنه تر و تشنه تر است و میمهانی و افطاری دادن، تغذیه روح و تقویت جان است.

امیر مومنان علیه السلام می فرماید: با غذا خوردن جسم تقویت می شود و با غذا دادن روح انسان تقویت می گردد (الدعوات ص 142)

اخلاص هر چیزی را نورانی می کند. با اخلاص لقمه های مادی، حقیقتی معنوی و ملکوتی به خود می گیرند.

مرحوم انصاری رحمة الله علیه روی نیت ها خیلی نظر داشتند. به کسانی که برای سیرو سلوک و معرفت و طی مراحل نفس و گرفتن دستور العمل های سلوکی و اخلاقی خدمت ایشان می رسیدند، می فرمودند: بروید روی نیّت هایتان کار کنید تا نیت درست نشود، عمل فایده ای ندارد.

پاسبان حرم دل شده ام شب همه شب               که در این پرده جز اندیشه ی او نگذارم

اول چیزی که پیامبر صلی الله علیه و آله به مناسبت ورود در ماه مبارک رمضان به اصحاب خود توصیه می فرمایند، طهارت و اخلاص در نیت است.

می فرماید: فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ. ( أمالی صدوق، ص 93 )

(از خدا نیت خالص و بخواهید و هر کاری را که می خواهید در این ماه انجام دهید بر اساس نیت صادق و قلب پاک باشد.)

نمی کند دل من میل زهد و توبه ولی                بنام خواجه بکوشیم و فر دولت او

حتی گاهی می شود همین سفره های اطعام و افطاری را، سببی برای تحصیل اخلاص قرار داد؛ مثلا کسی را که کینه ای از وی به دل داریم، دعوت کنیم که تنها دلیل دعوت بشود خدا.

حضرت زهرا سلام الله علیها فرموده است: فَرَضَ اللَّهُ الصِّیامَ تَثْبیتاً لِلْإِخْلاصِ. (بحارالانوار، ج 96، ص 368)

(خداوند، روزه را براى تثبیت اخلاص در دل مردم واجب کرده است)

خلاصه باید برای اخلاص هزینه و تلاش کرد.

در حالات مرحوم علامه سید مهدی بحر العلوم رضوان الله تعالی علیه نقل می کنند که یک روز وقتی برای درس حاضر شد شاگردان دیدند که آقا خندان و بسیار خوشحال هستند؛ سوال کردند: علت خنده شما چیست ؟ فرمودند: بعد از بیست و پنج سال امروز در خودم احساس اخلاص کردم.

به هوس راست نیاید به تمنا نشود                   که در این راه بسی خون جگر باید خورد

در اوصاف مرحوم آقای مرعشی نجفی رحمة الله علیه نقل کرده اند که بسیارى از مواقع دستور مى داد، نابینایان فقیر شهر قم یا اطراف را دعوت به صرف شام یا ناهار کنند، ولى نگویند از جانب چه کسى است ، و آن وقت خود به پذیرایى از آنها مى پرداخت و حتى کفشهاى آنها را در جلوى پایشان جفت مى کرد، و آنها مى آمدند و صرف نهار یا شام مى کردند و مى رفتند و نمى دانستند میزبانشان کیست.

به جان پیر خرابات و حق صحبت او                         که نیست در سر من جز هوای خدمت او

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در حدیثی بر عاقبت إطعام و ضیافتی که از روی ریا و مقاصد نفسانی و دنیایی باشد تاکید می کنند و می فرمایند: مَنْ أَطْعَمَ طَعَاماً رِئَاءً وَ سُمْعَةً أَطْعَمَهُ اللَّهُ مِنْ صَدِیدِ جَهَنَّمَ وَ جَعَلَ ذَلِکَ الطَّعَامَ نَاراً فِی بَطْنِهِ حَتَّی یَقْضِیَ بَیْنَ النَّاسِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ( ثواب‏الاعمال، ص 286 )

(کسی که از روی ریا و خودنمایی و فخرفروشی میهمانی را ترتیب دهد خداوند از او در جهنم به وسیله آهن سخت پذیرایی می کند و همان سفره که پهن کرده حقیقتش در شکم این شخص می شود آتش و روز قیامت همه به قصد او پی می برند)

اللهم صل علی محمد و آل محمد

ادامه دارد ...