گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی بر مبنای قرآن و عترت

به حقیقت باید گفت که میزان معرفت هر کسی به ادب اوست  که بالاترین ادب ادب نسبت به خدا و منسوبین به اوست ماه مبارک رمضان از آنجایی که منسوب به خدای باری تعالی است باید محترم به ادب بندگان خدا باشد در این یادداشت به این مهم پراخته شده است

بسم الله الرحمن الرحیم

احترام ماه مبارک رمضان در مرام اهل معرفت

منبع:  سلسله یادداشت ها تالیف: حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

ماه مبارک رمضان، ماه تربیت، ماه کسب معرفت و تصفیه جان و روح است. ماه مبارک ماه ادب است.

ماهی است که به ما ادب را هدیه می دهد، ماهی است که از مهمانان خود به شایستگی پذیرایی می کند، او میزبان تمام خوبی های ماست.

سبزه خط تو دیدیم و ز بستان عدم                   تا به اقلیم وجود این همه راه آمده ایم

پس، به رسم معرفت و مردانگی، ادب و حُرمت و حَریمش را نگه داریم.

خدای علیم و حکیم و لطیف کسانی را که به هر دلیل عقلی و شرعی نمی توانند روزه بگیرند، معاف نموده و حتی آنها را محروم از ثواب و اجر عظیم روزه نکرده، بلکه عین همان ثواب و چه بسا بالاتر را به آنها ارزانی می نماید.

آری به فرموده رسول خدا صلی الله علیه و آله، اجر و ثواب نیّت مُومن بر عملی که نمی تواند آن را انجام دهد، بهتر و بالاترست از ثواب انجام آن عمل.

روزۀ ظاهر هست امساک طعام         رزوۀ معنا، توجه دان تمام    

حال خوردن و آشامیدن آشکارا، گذشته از اینکه بی احترامی و هتک حرمت و دهن کجی به همنوع ماست که ساعاتی را به خاطر خدا و به عشق بندگی خدا از سر تسلیم و رضا و صدق و خلوص و خوبی، امتثال امر محبوب کرده اند و دهان بسته نگاه داشته اند، هتکِ حُرمت و بی ادبی و بی احترامی به خدا و ماه خدا و رمضان است.

بی احترامی به نفس ماه مبارک رمضان هتک حرمت خدای متعال است

بیش از آنکه بر اساس اصول آدمیت و اخلاق و ادب، وظیفه و تکلیفی از سر انسانیت داریم که حرمت و حریم مردم روزه دار را نگه داریم، هزار پرده بالاتر،  موظفیم حُرمت و ادب ماه مبارک رمضان، ماه منسوب به خدا را نگه داریم ماهی که آنقدر نزد خدا محبوب است و قرب دارد که خدا اسمش را بر او نهاد.

آری رمضان اسم خداست برای همین است تاکید بسیار شده که این اسم را تنهایی به کار نبرید بگویید رمضان المبارک.

در حالات مرحوم آیة الله شیخ اسدالله طیاره رحمة الله علیه که از سالکان راه خدا بوده و با بسیاری از بزرگان اهل معنی حشر و نشر داشته، و مرحوم حداد رضوان الله تعالی علیه در سفر خود به اصفهان از ایشان دیدن کردند، نقل می کنند در ماه مبارک رمضان سر از پا نمی شناختند در سالهای آخر که نمی توانستند روزه بگیرند سحر ها زودتر بیدار می شدند، برای روزه دار ها سحری حاضر می کردند و روز را به حرمت خدا، کفّ نَفس می کردند، یعنی تا آنجایی که وضع جسمانی و مزاجی اجازه می داد چیزی نمی خوردند و اگر هم می خواستند غذایی میل کنند اولا کم می خوردند آنقدر که سد جوع کند و ثانیا در آشکارا نمی خورند. خلاصه اگر کسی از وضعیت ایشان مطلع نبود، نمی فهمید که رزوه نیستند.

مرحوم حداد رحمة الله علیه در وصف ایشان می فرمودند: الطیاره لطیف یطیر فی الهواء ( آقای طیاره روح سبک و لطیفی دارد و به راحتی در هوا پرواز می کند )

شیوه حور و پری گرچه لطیف است ولی                      خوبی آن است و لطافت، که فلانی دارد

چقدر این بزرگان زیبا زندگی می کردند چون زیبا بندگی می کردند، ادب داشتند.

 گاهی ما حرمت روزه دارها را نگه می داریم، اما حرمت خدا را غافلیم.

مثلا چه اشکالی دارد در مملکت ما که مملکت اسلام و ولایت است، مملکت قرآن و خواستگاه معارف و احکام قرآنی است، در ماه مبارک رمضان در وسایل عمومی مثل اتوبوس های بین شهری و قطار و هواپیما به جهت پاسداشت مقام ماه مبارک رمضان پذیرایی نشود.

مسافر حکم میهمان را دارد و بر میزبان احترام میهمان واجب است اما آیا احترام خدا واجتر نیست؟ آیا اگر در آن چند ساعتی که مسافر میهمان است از او پذیرایی خوردنی و آشامیدنی نشود و چیزی میل نکند و علت هم برای او بازگو شود و به جای آن از مسافر به چیزهای دیگری از قبیل بسته های فرهنگی و معنوی مانند کتاب و غیره پذیرایی شود، اتفاقی می افتد؟

البته که در حکومت اسلام باید قواعد و قوانین، بر اساس شئونات اسلام و منطبق با اخلاق و آداب اسلامی پی ریزی شود.

مذهب عاشق ز مذهب ها جداست          عاشقان را مذهب و ملت خداست

همه ما به یاد داریم که مادران ما که از صیام و روزه در  بعض از ایام ماه معاف هستند همیشه در کنار ما بودند و هیچوقت متوجه نشدیم که اینها روزه نیستند.

بنابراین چقدر پسندیده است اگر کسی به هر دلیلی نمی تواند روزه بگیرد، اولا: در درون و دل، بین خود و خدای خود نیت روزه را داشته باشد که در روایت داریم بیش از ثواب روزه دار به او اجر می دهند. ثانیا: سعی کند از حجم غذایش کم کند و به مقداری که از او رفع گرسنگی و تشنگی و ضعف می شود غذا بخورد؛ و ثالثا: وقتی می خواهد چیزی بخورد در انظار دیگران و ملأ عام نباشد حتی اعضای خانواده متوجه غذا خوردن وی نشوند، بهتر است در پستوی منزل یا محل کار چیزی میل کند که هم حرمت ماه خدا را داشته باشد هم روزه داران را. رابعا : برای دریافت انوار و اطاف الهی که شامل حال روزه داران است هنگام سحر بیدار شود و از بهترین وقت شبانه روز بهره برد و خود را به خواندن قرآن و ادعیه سحر مشغول کند و خوب است حتی مقداری سحری میل کند و لو به اندازه یک جرعه آب که خود سحری خوردن از عبادات این ماه است و در پذیرایی از صائمین و روزه داران کوشش کند همچنین هنگام افطار به این شکل عمل نماید و در طول روز مراقبه لازم را داشته باشد و خلاصه اگر از روزه ظاهر محروم است روزه باطن بگیرد

خامسا با دادن افطاری خود را در ثواب روزه روزه داراه شریک گرداند.

المنة لله که در میکده باز است                       زان رو که مرا بر در او روی نیاز است

خم‌ها همه در جوش و خروشند ز مستی            آن می که در آن جاست حقیقت نه مجاز است

آری، تواضع به ماه خدا انسان را عزیز و مودب و محترم می گرداند و ریشه بسیاری از گرفتاری ها و ابتلاءات بی ادبی است.

خدایا در این ماه به ما آن ده که به خوبانت و اولیائت و ولیّ عصر ارواحنا فداه، عطا می نمایی